Forè plivye Amazon yo, yo rele souvan "poumon Latè," ap fè fas ak yon kriz san parèy. Pandan ke debwazman yo te rekonèt depi lontan kòm yon pwoblèm anviwònman an kritik, koupab prensipal la dèyè devastasyon sa a souvan neglije. Pwodiksyon vyann bèf, yon endistri ki sanble pa gen rapò, se an reyalite chofè kache dèyè netwaye gwo echèl ekosistèm enpòtan sa a. Malgre dènye bès nan pousantaj debwazman nan peyi tankou Brezil ak Kolonbi, demann pou vyann bèf kontinye ap alimante destriksyon Amazon an. Rapò envestigasyon yo te revele pratik alarmant tankou "blanchi" bèt ki te elve ilegalman sou tè endijèn yo, sa ki agrave pwoblèm nan. Kòm pi gwo ekspòtatè vyann bèf nan lemonn, to debwazman Brezil yo gen anpil chans pi wo pase sa yo rapòte, akòz demann mondyal pou vyann wouj. Debwazman kontinyèl sa a non sèlman menase plizyè milyon espès ki rele Amazon lakay yo, men tou mine wòl enpòtan nan forè a nan pwodwi oksijèn ak sekstrasyon gaz kabonik. Ijans pou adrese pwoblèm sa a enpòtan anpil, paske Amazon an ap fè fas a menas adisyonèl nan chanjman klimatik ak ogmantasyon ensidan dife.
Annie Spratt/Unsplash
Vrè rezon ki fè nou pèdi Amazon Rainforest la? Pwodiksyon vyann bèf
Annie Spratt/Unsplash
Debwazman, netwaye pye bwa oswa forè, se yon pwoblèm ki gen enkyetid mondyal, men se yon sèl endistri ki pote majorite blame a.
Bon nouvèl la se ke debwazman nan Brezil ak Kolonbi, de nasyon ki genyen detire nan forè plivye Amazon an, te bese nan 2023. Sepandan, yon rapò envestigasyon pibliye ane pase a te jwenn ke plis pase 800 milyon pye bwa te koupe nan Brezil soti nan 2017 a 2022-pou endistri vyann bèf nasyon an, ki ekspòte nan peyi atravè mond lan, ki gen ladan Etazini.
An reyalite, Brezil se pi gwo ekspòtatè vyann bèf nan mond lan, ak debwazman nan peyi a ka menm pi wo pase endistri a ta fè piblik la konnen.
Yon rapò 2024 te revele "blanchi" plizyè milye bèt ki te elve ilegalman sou tè ki gen dwa pou moun endijèn nan Amazon an, epi li te voye bay elve yo, ki pita te deklare bèt yo te elve nèt san debwazman lè yo te vann yo nan labatwa pou gwo pwodiktè tankou JBS. .
Demann mondyal pou vyann wouj, ki rete relativman fiks malgre kòb vyann bèf devaste sou anviwònman an ak enpak negatif li sou sante endividyèl, alimante pwoblèm sa a.
Forè yo se rezo sipò enpòtan pou espès ki abite nan yo. Forè plivye Amazon an pou kont li se yon abita pou dè milyon de espès plant ak bèt-youn nan ekosistèm ki pi biodivèse sou planèt la.
Anplis de sa, forè yo esansyèl menm nan lavi pi lwen pase yo. Menm jan ak oseyan yo, forè yo jwe yon wòl enpòtan anpil nan pwodwi kèk nan oksijèn nou respire ak kaptire gaz lakòz efè tèmik danjere, gaz kabonik (CO2), ki soti nan atmosfè nou an.
Nou dwe kontinye konbat debwazman paske forè nou yo fè fas ak lòt menas tou. Pou egzanp, lajman akòz sechrès ak chanjman nan klima, te gen omwen 61 pousan plis dife nan Amazon pandan sis premye mwa yo nan 2024 konpare ak menm tan an 2023.
Pwogram Anviwònman Nasyonzini ekri , "Forè yo esansyèl pou kenbe tanperati mondyal la monte a 2C. Yo se pi bon alye natirèl nou an nan diminye emisyon pandan y ap amelyore divèsite biyolojik ak benefis ekosistèm yo.
Sepandan, an 2021, syantis yo te jwenn ke Amazon an t ap emèt plis kabòn pase sa li te estoke pou premye fwa—yon rapèl sevè ke debwazman ap pouse nou pi lwen nan yon kriz klimatik.
Debwazman ka sanble yon pwoblèm ki soti nan men nou kòm moun, men chak fwa ou manje, ou chwazi si ou pwoteje pye bwa ak forè nou yo.
Lè w ranpli plak ou ak manje ki baze sou plant olye ke pwodwi bèt (sitou vyann bèf), w ap chwazi pa sipòte pi gwo koupab nan netwaye forè a: agrikilti bèt.
Ou kapab tou vwa sipò pou kèk nan efò ki pi efikas pou prezève forè yo: moun ki te dirije pa pèp endijèn pwoteje tè yo te viv depi lontan. Rechèch ki sot pase yo montre 83 pousan mwens debwazman nan zòn nan Amazon an pwoteje pa kominote endijèn yo.
Avi: sa a te kontni okòmansman pibliye sou Farmsanctuary.org epi yo ka pa nesesèman reflete opinyon yo nan Humane Foundation.