Humane Foundation

Imyitwarire yimyitwarire yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro: Imibereho, Ibindi, hamwe ninshingano rusange

Gukoresha inyamaswa mu myidagaduro byabaye umuco kuva kera muri sosiyete y'abantu, guhera mu bihe bya kera. Kuva kuri susike na pariki kugeza kuri parike yibiganiro na tereviziyo, inyamaswa zagiye zikoreshwa mu kwinezeza no kunguka. Ariko, mu myaka yashize, hagenda hagaragara imyumvire no guhangayikishwa ningaruka zifatika zo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro. Hamwe niterambere mu ikoranabuhanga nubundi buryo bwo kwidagadura, hasuzumwa cyane impamvu yo gukoresha inyamaswa kugirango zishimishe abantu. Iyi ngingo izacengera ku ngingo igoye kandi itavugwaho rumwe yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro no gucukumbura imyitwarire iboneye. Mugusuzuma ibitekerezo bitandukanye no gusesengura ingaruka ku mibereho yinyamaswa, tuzarushaho gusobanukirwa nuburinganire bwimyitwarire nimyitwarire yiyi myitozo. Ubwanyuma, intego yacu nukuzamura imyumvire no gushishikariza gutekereza kunegura gukoresha inyamaswa mugushaka imyidagaduro.

Imyitwarire myiza yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro: Imibereho, Ibindi, hamwe ninshingano rusange Ugushyingo 2025
Ishusho Inkomoko: Peta

Imibereho y’inyamaswa igomba kuba iyambere

Muri societe yiki gihe, ni ngombwa ko dushyira imbere imibereho yinyamaswa mubice byose byubuzima bwacu. Inyamaswa ni ibiremwa bifite ubushobozi bushobora kubabara, kubabara, n'amarangamutima atandukanye asa n'abantu. Ninshingano zacu imyitwarire kugirango tumenye neza imibereho yabo no kubarinda ingaruka mbi no kubakoresha. Haba mu rwego rw'ubuhinzi, ubushakashatsi, cyangwa imyidagaduro, tugomba kwihatira kurema isi aho inyamaswa zubahwa n'icyubahiro n'impuhwe. Mu kumenya agaciro k’inyamaswa no gukurikiza ibikorwa biteza imbere imibereho yabo, dushobora kugira uruhare mu bihe bizaza kandi birambye ku bantu ndetse no ku nyamaswa.

Imyitwarire myiza mugihe ukoresha inyamaswa

Iyo usuzumye ingaruka zifatika zo gukoresha inyamaswa mugushaka imyidagaduro, havuka ibitekerezo byinshi byingenzi. Kimwe muri ibyo bisuzumwa ni amahirwe yo kwangirika kumubiri no mubitekerezo byatewe ninyamaswa muribi bihe. Ni ngombwa gusuzuma niba ibikorwa cyangwa ibikorwa bitera inyamaswa guhangayika bitari ngombwa, kubabara, cyangwa kutamererwa neza. Byongeye kandi, igitekerezo cyo kwemeranya n’ubwigenge bigomba gusuzumwa muri ibi bihe, kubera ko inyamaswa zishobora kuba zidafite ubushobozi bwo guhitamo cyangwa kugira uruhare mu bikorwa zirimo. Byongeye kandi, ingaruka z’imiterere karemano n’ibinyabuzima bigomba kwitabwaho, kuko gufata cyangwa kuvana inyamaswa mu bidukikije bishobora guhungabanya ibidukikije. Ubwanyuma, ni ngombwa gusuzuma neza ingaruka zimyitwarire yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro no guharanira ibikorwa bishyira imbere imibereho yabo no kubahiriza agaciro kavukire. Mugukora ibyo, dushobora gukora muburyo bwiza, bwimpuhwe, kandi burambye muburyo bwo gukoresha inyamaswa mumyidagaduro.

Ingaruka ku myitwarire yinyamaswa nubuzima

Gukoresha inyamaswa mu myidagaduro birashobora kugira ingaruka zikomeye ku myitwarire yabo no ku buzima bwabo. Gukorerwa ibidukikije bidasanzwe hamwe nubuzima burashobora gutuma umuntu yiyongera kumaganya no guhangayika mumitekerereze yinyamaswa. Ibi na byo, bishobora kuvamo imyitwarire idasanzwe, nko kugenda inshuro nyinshi cyangwa kwiyangiza. Byongeye kandi, uburyo bwo guhugura hamwe nibikorwa inyamaswa zihatirwa kwishora zirashobora kubasaba gukora imirimo isaba umubiri ishobora gukomeretsa nibibazo byubuzima bwigihe kirekire. Ni ngombwa kumenya ko imibereho y’inyamaswa igomba kuba iyambere kandi igateza imbere imyitwarire ituma ubuzima bwabo bwumubiri nubwenge butabangamiwe nimyidagaduro.

Ubundi buryo bwo gukoresha inyamaswa

Hariho ubundi buryo bwinshi bwo gukoresha inyamaswa mugamije kwidagadura zishobora gutanga ubunararibonye kandi bushimishije. Bumwe muri ubwo buryo ni ugukoresha animatronike hamwe nikoranabuhanga rigezweho kugirango habeho kwigana ubuzima bwinyamaswa. Izo kopi zifatika zirashobora gukoreshwa mubikorwa no kumurika, bitanga uburambe bushimishije kubateze amatwi utabangamiye inyamaswa nzima mubihe bitesha umutwe kandi bidasanzwe. Ikigeretse kuri ibyo, ukuri kugaragara hamwe n’ikoranabuhanga ryongerewe ubumenyi bitanga uburyo bushya bwo kwibiza abumva mu bunararibonye bwigana bigereranya guhura n’inyamaswa aho batuye, bikarushaho gusobanukirwa no gushimira inyamanswa bidakenewe uruhare rw’inyamaswa nzima. Ubu buryo butandukanye ntabwo bukuraho gusa imyitwarire yimyitwarire ijyanye no gukoresha inyamaswa mu myidagaduro ahubwo inakingura uburyo bushimishije bwo guhanga no kwishora mubikorwa byimyidagaduro.

Ishusho Inkomoko: Inzira enye

Ikibazo cyo kwemererwa

Iyo muganira kubitekerezo byerekeranye no gukoresha inyamaswa mugamije kwidagadura, ikintu cyingenzi cyo gukemura nikibazo cyo kwemererwa. Kwemera, muburyo bworoheje, bivuga amasezerano yubushake yatanzwe numuntu cyangwa ikigo kugirango yitabire igikorwa cyangwa agakoreshwa kumugambi runaka. Mu rwego rw’inyamaswa, igitekerezo cyo kwemererwa kiba ingorabahizi kubera kutabasha kwerekana ibyifuzo byabo cyangwa gutanga uburenganzira bweruye. Ibi bitera kwibaza ku bijyanye n’imyitwarire yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro, kuko bisaba gusuzuma niba bifite ishingiro kugira uruhare mu nyamaswa mu bikorwa zidashobora gusobanukirwa neza cyangwa kubishaka.

Uruhare rw'amabwiriza

Ikintu kimwe cyingenzi muganira ku myitwarire yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro ni uruhare rwo kugenzura. Amabwiriza agira uruhare runini mu guharanira imibereho myiza no kurengera inyamaswa zigira uruhare muri ibyo bikorwa. Zitanga urwego rwo gusobanura imikorere yemewe, gushyiraho ibipimo byitaweho, no gushyiraho umurongo ngenderwaho wo kuvura inyamaswa. Amabwiriza meza arashobora gufasha kugabanya ihohoterwa rishobora kubaho no kwemeza ko inyamaswa zubahwa kandi zubahwa. Birakenewe gushyiraho amabwiriza yuzuye kandi yubahirizwa akemura ibibazo nkimiturire, gufata neza, gutwara abantu, nubuvuzi bwamatungo, kugirango hagabanuke ingaruka zose cyangwa imibabaro ishobora guterwa ninyamaswa mugihe cyo kwidagadura. Gukurikiza aya mabwiriza ntabwo biteza imbere imyitwarire gusa ahubwo binemerera kubazwa no gukorera mu mucyo mu nganda. Mugushira mubikorwa amategeko akomeye, turashobora kwihatira gushyiraho ibidukikije aho inyamaswa zitaweho cyane no kurindwa mugihe kimwe no gukemura ibibazo byimyitwarire ijyanye no gukoresha imyidagaduro.

Inshingano z'abareba

Indorerezi mu birori byo kwidagadura n’inyamaswa nazo zifite inshingano zikomeye mu kubahiriza amahame mbwirizamuco. Mu gihe inshingano y'ibanze ari iy'abayiteguye n'abashinzwe kuyitaho kugira ngo inyamaswa zibeho neza, abayireba bafite uruhare runini mu gutuma ibyifuzo by'imyidagaduro bisabwa. Muguhitamo gushigikira no kwitabira kwerekana byerekana imbere yimibereho yinyamaswa, abareba barashobora kohereza ubutumwa bukomeye muruganda. Ibi birimo kwanga ibintu bikoresha inyamaswa cyangwa kwerekana ibikorwa bifatwa nkibitemewe. Byongeye kandi, abarebera hamwe barashobora kwiyigisha ibijyanye no gufata neza inyamaswa mu myidagaduro no kunganira amategeko akomeye no kugenzura. Mu gufata iyi nshingano, abayireba barashobora kugira uruhare mu gushyiraho umuco uha agaciro imyitwarire y’inyamaswa mu myidagaduro.

Kwigisha rubanda imyitwarire

Kugira ngo ukemure neza ibibazo bijyanye n’imyitwarire ikoreshwa n’inyamaswa mu myidagaduro, ni ngombwa gushyira imbere kwigisha abaturage imyitwarire. Mugukangurira no gutanga amakuru, abantu barashobora gufata ibyemezo byuzuye no gusuzuma ingaruka zumuco mubikorwa byabo. Kwigisha abaturage birashobora gufata uburyo butandukanye, nk'ubukangurambaga, amahugurwa, na gahunda z'uburezi byibanda ku mibereho y’inyamaswa ndetse n’imyitwarire iboneye ikoreshwa mu myidagaduro. Guteza imbere gutekereza no kugirira impuhwe inyamaswa birashobora gufasha guteza imbere umuryango uha agaciro imyitwarire kandi ushishikarizwa guhitamo inshingano. Byongeye kandi, ubufatanye n’ibigo by’uburezi, imiryango iharanira uburenganzira bw’inyamaswa, hamwe n’ibitangazamakuru bishobora kongera imbaraga n’ingaruka z’izo mbaraga z’uburezi, bigashyiraho ubwumvikane rusange no kubahiriza amahame mbwirizamuco. Binyuze mu burezi buhoraho no kubimenya, dushobora guharanira umuryango wemera kandi wubaha uburenganzira n’imibereho myiza y’inyamaswa, dutezimbere uburyo bw’impuhwe n’imyitwarire mu myidagaduro.

Gusobanukirwa itandukaniro ry'umuco.

Muri iyi si ihuriweho n’isi, gusobanukirwa itandukaniro ry’umuco ni ingenzi mu kwimakaza ubudahangarwa no guteza imbere itumanaho ryiza. Imico ihindura uko tubona, indangagaciro, nimyitwarire, bigira ingaruka kuburyo dukorana nabandi. Mugutezimbere ubushobozi bwumuco, abantu nimiryango barashobora kugendana ibidukikije bitandukanye no kumva no kubahana. Ibi bikubiyemo gushaka byimazeyo kumenya imigenzo, imigenzo, n'imyizerere itandukanye, kumenya ko nta "burenganzira" cyangwa "ikibi." Ahubwo, nibijyanye no kwakira no kwishimira ubudasa butungisha societe yacu. Ubushobozi bwumuco burimo no kwirinda imyumvire no kubogama, no gufungura ibitekerezo kuburyo butandukanye bwo gutekereza no kwegera ibihe. Mugutsimbataza byimbitse kubyerekeye itandukaniro ryumuco, turashobora kubaka ibiraro byubwumvikane, guteza imbere ubufatanye, no gushiraho umuryango w’isi yose wuzuye kandi wuzuzanya.

Ingaruka ndende kuri societe

Mugihe twinjiye mu ngingo igoye yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro, ni ngombwa gusuzuma ingaruka zishobora kubaho igihe kirekire muri sosiyete. Ingaruka yimyitwarire ikikije iyi myitozo irenze impungenge zihuse kandi irashobora kugira ingaruka zikomeye kumico yacu hamwe nimyitwarire yacu. Kuvura inyamaswa mu myidagaduro birashobora guhindura imyumvire yabantu ku mpuhwe, impuhwe, no kubaha ibinyabuzima byose. Mugusuzuma neza ibyo bikorwa, dufite amahirwe yo guteza imbere umuryango w’ikiremwamuntu n’imyitwarire, aho imibereho n’uburenganzira bw’inyamaswa bihabwa agaciro kandi bikarindwa. Byongeye kandi, guhindura uburyo bwo kwidagadura burambye kandi butarangwamo ubugome bushobora gutera udushya no kugira uruhare mu bihe biri imbere byangiza ibidukikije. Mugushakisha imyitwarire yo gukoresha inyamaswa mu myidagaduro, turashobora gutangiza ibiganiro bifatika no guteza imbere impinduka nziza zizahindura imiterere ya societe yacu ibisekuruza bizaza.

Mu gusoza, nubwo gukoresha inyamaswa mugamije kwidagadura bishobora kuzana umunezero n'ibyishimo kubantu benshi, ni ngombwa kuri twe gusuzuma ingaruka zimyitwarire yimikorere nkiyi. Inyamaswa ni ibiremwa byiyumvo kandi bikwiriye gufatwa neza no kubahwa, ntibikoreshwa muburyo bwo kwidagadura. Mugihe dukomeje kwiteza imbere no gutera imbere nka societe, ni ngombwa ko twongera gusuzuma imikoreshereze yinyamaswa mu myidagaduro kandi tugaharanira ubundi buryo bwimyitwarire nubumuntu. Reka twibuke gushyira imbere imibereho myiza yibinyabuzima byose, harimo nabadafite ijwi ryo kwivugira.

Ibibazo

Ni ubuhe buryo bumwe busanzwe bwo kwidagadura bwinyamaswa kandi ni izihe mpungenge zishingiye ku myitwarire?

Bumwe muburyo busanzwe bwo kwidagadura bwinyamaswa harimo sirus, pariki, aquarium, no gusiganwa ku mafarasi. Ubu buryo bwo kwidagadura butera impungenge zijyanye n'imibereho no kuvura inyamaswa zirimo. Amatungo muri sirusi na pariki akunze gukorerwa ahantu hafunzwe, ubuzima budasanzwe, no gukora ku gahato, bishobora gutera umubabaro kumubiri no mubitekerezo. Mu buryo nk'ubwo, inyamaswa zo muri aquarium zishobora guhura n’umwanya muto no kwigunga. Mu gusiganwa ku mafarasi, impungenge zishingiye ku gukoresha ibiboko, gukomeretsa, hamwe n’umuvuduko mwinshi w’abahitanwa n’amafarasi. Izi mpungenge zishingiye ku myitwarire yateje impaka kandi zisaba ko abantu bafata inyamaswa mu myidagaduro.

Ese inyamaswa zigomba gukoreshwa muri sirusi, pariki, na aquarium hagamijwe kwidagadura? Kuki cyangwa kuki?

Inyamaswa ntizigomba gukoreshwa muri susike, pariki, na aquarium hagamijwe kwidagadura. Ntibisanzwe kandi ni ubumuntu gufungira inyamaswa zo mu gasozi ahantu hato, kubashyira mu mibereho idasanzwe, no kubahatira gukora imyidagaduro y'abantu. Iyi myitozo akenshi ikubiyemo kubabara kumubiri no mubitekerezo kubinyamaswa zirimo. Ahubwo, dukwiye kwibanda kubikorwa byo kubungabunga ibidukikije, guteza imbere uburezi kubyerekeye inyamanswa, no gushyiraho ahantu nyaburanga aho inyamaswa zishobora gutera imbere.

Ni izihe ngaruka zishobora guterwa no gukoresha inyamaswa mu myidagaduro, haba ku nyamaswa ubwazo ndetse no muri sosiyete muri rusange?

Ingaruka zishobora guterwa no gukoresha inyamaswa mu myidagaduro zirashobora kwangiza inyamaswa ndetse na sosiyete. Amatungo akoreshwa mu myidagaduro, nka sirusi cyangwa rodeos, akenshi yihanganira imibabaro yumubiri na psychologiya kubera kwifungisha, tekiniki zamahugurwa, hamwe nubuzima budasanzwe. Ibi birashobora gukurura imihangayiko, ibikomere, nibibazo byimyitwarire. Byongeye kandi, societe irashobora kwangizwa no gufata nabi inyamaswa, guteza imbere umuco wubugome no gusuzugura ibindi binyabuzima. Byongeye kandi, gukoresha inyamaswa mu myidagaduro bikomeza kumva ko ari ibintu byishimisha gusa, aho kuba ibiremwa bikwiye kwubahwa no kurindwa.

Hoba hariho ibihe aho gukoresha inyamaswa mu myidagaduro bishobora gufatwa nkukuri? Niba aribyo, ni ibihe bipimo bigomba kubahirizwa?

Hashobora kubaho ibihe gukoresha inyamaswa mu myidagaduro bishobora gufatwa nk’imyitwarire myiza, ariko ingingo zimwe zigomba kubahirizwa. Ubwa mbere, imibereho myiza yinyamaswa igomba gushyirwa imbere, ikemeza ko idatewe impungenge zidakenewe, kugirirwa nabi, cyangwa kwirengagizwa. Icya kabiri, imyitwarire karemano yabo hamwe n aho batuye bigomba kubahwa no kwigana hafi bishoboka. Icya gatatu, amategeko akomeye nubugenzuzi bigomba gushyirwaho kugirango birinde gukoreshwa nabi no guhohoterwa. Ubwanyuma, uburezi no kubungabunga ibidukikije bigomba kwinjizwa muburambe bwo kwidagadura hagamijwe kumenyekanisha no kubungabunga amoko. Gusa iyo ibi bipimo byujujwe birashobora kwidagadura kwinyamanswa bifite ishingiro.

Nigute societe ishobora gushyira mu gaciro hagati yo kubungabunga imibereho yinyamaswa no kwemerera imyidagaduro irimo inyamaswa?

Sosiyete irashobora gushyira mu gaciro hagati yo kubungabunga imibereho y’inyamaswa no kwemerera imyidagaduro irimo inyamaswa ikurikiza amabwiriza akomeye n’amabwiriza ngenderwaho. Ibi bikubiyemo kwemeza ko inyamaswa zikoreshwa mu myidagaduro zifatwa neza, zitaweho, kandi ubuzima bwabo bukaba bushyizwe imbere. Byongeye kandi, guteza imbere gahunda yuburezi ikangurira abantu kumenya imibereho y’inyamaswa birashobora gufasha guhindura imyumvire yabaturage kubijyanye no gufata neza inyamaswa n’impuhwe. Ubwanyuma, gutanga ubundi buryo bwo kwidagadura butarimo inyamaswa, nkukuri kugaragara cyangwa kwerekana imurikagurisha, birashobora gufasha kugabanya kwishingikiriza kumyidagaduro ishingiye ku nyamaswa mugihe utanga uburambe bushimishije kubantu.

4.3 / 5 - (amajwi 33)
Sohora verisiyo igendanwa