Humane Foundation

Gucukumbura isano iri hagati yo guhinga uruganda nindwara zubuhumekero mubantu

Ubworozi bw'uruganda, buzwi kandi ku bworozi bw'amatungo bukomeye, bwabaye akamenyero mu buhinzi bwa kijyambere, butuma umusaruro w’ibikomoka ku matungo wuzuza ibyifuzo by’abatuye isi biyongera. Nyamara, ubu buryo bwo guhinga bwagiye busuzumwa no kunengwa bitewe n’ingaruka mbi zishobora kugira ku mibereho y’inyamaswa ndetse no ku bidukikije. Mu myaka yashize, hagaragaye kandi impungenge zerekeye isano iri hagati y’ubuhinzi bw’inganda n’indwara z’ubuhumekero ku bantu. Imiterere ifunze kandi idafite isuku aho inyamaswa zororerwa mu murima w’uruganda zirashobora koroshya ikwirakwizwa rya bagiteri na virusi, bikongerera amahirwe y’indwara zoonotic kwanduza abantu. Byongeye kandi, gukoresha antibiyotike muri iyo mirima kugira ngo hirindwe icyorezo cy’indwara nazo zagize uruhare mu kuzamuka kwa bagiteri zirwanya antibiyotike, ku buryo bigoye kuvura indwara z’ubuhumekero ku bantu. Muri iki kiganiro, tuzasesengura cyane isano iri hagati y’ubuhinzi bw’inganda n’indwara z’ubuhumekero, dusuzume ingaruka n'ingaruka zishobora guterwa haba ku buzima bw’abantu ndetse n’ibidukikije.

Gutohoza isano iri hagati yo guhinga uruganda n'indwara z'ubuhumekero mu Gushyingo 2025

Ingaruka zo guhinga uruganda kubuzima

Ubuhinzi bwuruganda, burangwa no gufunga inyamaswa n’umusaruro mwinshi, bifite ingaruka zikomeye ku buzima bwabantu. Imiterere yuzuye kandi idafite isuku muribi bikorwa byinganda bitera ahantu ho kororera indwara no gukwirakwiza indwara. Ibi birashobora gutuma habaho bagiteri zirwanya antibiyotike, zikabangamira ubuzima rusange. Byongeye kandi, gukoresha buri gihe antibiyotike mu bworozi bw'amatungo birashobora kugira uruhare mu iterambere rya antibiyotike mu bantu, bikagorana kuvura indwara ziterwa na bagiteri. Byongeye kandi, imyanda y’inyamanswa yibanda ku mirima y’uruganda irashobora kwanduza amasoko y’amazi n’amazi, bigatuma irekurwa ry’imyanda yangiza ishobora kugira ingaruka mbi ku buzima bw’ubuhumekero. Guhumeka kw’imyuka ihumanya, nka ammonia n’ibintu byangiza, bifitanye isano no gukura cyangwa kwiyongera kwindwara zubuhumekero, harimo asima nindwara zidakira zifata ibihaha (COPD). Ingaruka z’ubuhinzi bw’uruganda ntizirenze impungenge z’imyitwarire y’imibereho y’inyamaswa, zigaragaza ko byihutirwa gukemura ingaruka z’ibi bikorwa ku buzima bw’abantu.

Kwihuza n'indwara z'ubuhumekero

Indwara z'ubuhumekero zagiye ziba impungenge zijyanye n'ubuhinzi bwo mu ruganda. Ibidukikije bigarukira kandi byuzuye muri ibyo bikorwa bituma habaho ubworozi bw’indwara ziterwa na virusi, zishobora gukwirakwira mu nyamaswa kandi zishobora kwimurira abantu. Irekurwa ry’imyanda yangiza ituruka ku myanda y’inyamaswa yibanze nka ammonia n’ibintu byangiza, bikarushaho kwiyongera ku buzima bw’ubuhumekero. Ubushakashatsi bwerekanye isano iri hagati yo guhura n’ibi bihumanya no gutera imbere cyangwa kwangirika kw’ubuhumekero, harimo asima nindwara zidakira zifata ibihaha (COPD). Nkuko abantu batuye hafi yimirima yinganda bashobora guhura ninshi murwego rwo guhura nibi bitera guhumeka, ubushakashatsi burakenewe kugirango twumve neza isano iri hagati yubuhinzi bwinganda nindwara zubuhumekero mubantu.

Gukoresha antibiyotike no kurwanya

Gukoresha cyane antibiyotike mu buhinzi bw’uruganda ni ibintu byerekeranye no kwitondera mu rwego rw’indwara z’ubuhumekero ku bantu. Antibiyotike ikunze gutangwa ku matungo kugirango iteze imbere kandi ikingire indwara zishobora kuvuka ahantu huzuye abantu kandi badafite isuku. Nyamara, iyi myitozo igira uruhare mu iterambere rya antibiyotike irwanya antibiyotike, ibangamira ubuzima rusange. Indwara ya antibiyotike irwanya antibiyotike irashobora gukwirakwira mu biribwa no mu bidukikije, bikongera ibyago byo kunanirwa kuvurwa haba ku nyamaswa ndetse no ku bantu. Ibi birasaba ko hajyaho amabwiriza akomeye ku ikoreshwa rya antibiyotike mu buhinzi, ndetse no gushyira mu bikorwa ubundi buryo bwo kubungabunga ubuzima n’imibereho y’amatungo bitabangamiye ubuzima bw’abantu. Ni ngombwa kurushaho gukora ubushakashatsi ku ngaruka ziterwa no gukoresha antibiyotike no kurwanya indwara mu rwego rw’indwara z’ubuhumekero zijyanye n’ubuhinzi bw’uruganda kugira ngo iki kibazo gikemuke.

Guhumanya ikirere mu bahinzi

Guhumanya ikirere mu bahinzi ni ikibazo gihangayikishije cyane gisaba gusuzumwa neza mu rwego rw’indwara z’ubuhumekero ku bantu. Ibikorwa by'ubuhinzi, nko gukoresha imiti yica udukoko n’ifumbire, ndetse no gukoresha imashini ziremereye, birashobora kurekura imyuka yangiza mu kirere. Ibyo bihumanya birimo ibintu byangiza, ibinyabuzima bihindagurika, hamwe na ammonia, bishobora kugira ingaruka mbi ku bidukikije ndetse no ku buzima bw’abantu. Ababa hafi y’ahantu ho guhinga bibasirwa cyane n’ingaruka mbi ziterwa n’umwanda, kuko bashobora guhura n’urwego rwinshi rw’imyanda ihoraho. Ubushakashatsi bwerekanye ko guhura n’imyuka ihumanya ikirere n’ubuhinzi byongera ibyago byo guhumeka, nka asima, indwara zidakira zifata ibihaha (COPD), na kanseri y'ibihaha. Ni ngombwa gukora ubushakashatsi bwimbitse ku nkomoko n'ingaruka z’umwanda uhumanya ikirere mu bahinzi kugira ngo hategurwe ingamba zifatika zo gukumira no kugabanya. Mu gukemura iki kibazo, dushobora kurushaho kurinda ubuzima n’imibereho myiza y’abantu batuye kandi bakorera muri utwo turere, ndetse n’abaturage benshi bahuye n’ingaruka z’ubuhinzi bw’uruganda.

Indwara Zoonotic no kwanduza

Kwanduza indwara zoonotic, nizo ndwara zishobora kwanduza inyamaswa abantu, ni agace gahangayikishijwe cyane n’indwara z’ubuhumekero ku bantu. Indwara za Zoonotic zishobora guterwa na virusi zitandukanye, harimo bagiteri, virusi, na parasite, zishobora kugaragara mu nyamaswa ndetse no mu bidukikije. Kuba hafi y’abantu n’inyamaswa mu buhinzi bw’uruganda bituma habaho ibidukikije bifasha kwanduza izo ndwara. Guhura mu buryo butaziguye n’inyamaswa zanduye cyangwa amazi y’umubiri, hamwe no guhura n’imiterere yanduye cyangwa guhumeka uduce duto two mu kirere, birashobora koroshya kwanduza abantu indwara ziterwa na zoonotic. Iyo indwara zimaze kwandura, zirashobora guteza ingaruka zikomeye ku buzima kandi zishobora gutera indwara cyangwa icyorezo. Gusobanukirwa uburyo bwo kwanduza no gushyira mu bikorwa ingamba zifatika zo gukumira ni ngombwa mu kugabanya ingaruka z’indwara zoonotike no kurengera ubuzima bw’abantu.

Indwara za Zoonotique hamwe nuburyo bwo kwanduza (ishusho yakozwe na Ichiko Sugiyama; amakuru yo mu ishuri ry’i Londere ry’isuku n’ubuvuzi bw’i Londere (2017); Thornton, 2017). Ishusho Inkomoko: Blog ya EGU - Ubumwe bw’ibihugu by’i Burayi

Ingaruka kubakozi n'abaguzi

Ibikorwa n'imikorere ijyanye n'ubuhinzi bw'uruganda bitanga ingaruka zikomeye kubakozi ndetse n'abaguzi. Abakozi bakora mubuhinzi bwuruganda bakunze guhura nibibazo bishobora guteza akaga, harimo umwuka mubi, ikirere cyinshi cyumukungugu nibintu byangiza, hamwe n’imiti yangiza na virusi. Izi ngaruka zakazi zishobora gutera indwara zubuhumekero nka asima, bronhite idakira, nindwara zifata ibihaha. Byongeye kandi, abakozi bashobora kandi guhura n’impanuka ziterwa n’imvune bitewe n’imirimo isaba umubiri, ndetse n’ibibazo byo mu mutwe.

Ku rundi ruhande, abaguzi na bo bafite ibyago iyo bigeze ku bicuruzwa bikomoka ku ruganda. Gufunga cyane inyamaswa ahantu huzuye abantu kandi badafite isuku byongera amahirwe yo kwandura indwara no gukwirakwiza virusi, harimo na bagiteri zirwanya antibiyotike. Kurya ibicuruzwa biva muri ibyo bikorwa, nk'inyama, amagi, n'amata, birashobora kwanduza abantu izo virusi, bikongera ibyago byo kurwara indwara ziterwa n'ibiribwa ndetse n'ubushobozi bwo kurwanya antibiyotike kwanduza abantu.

Urebye izi ngaruka, ni ngombwa gushyira imbere ubuzima n’umutekano by’abakozi ndetse n’abaguzi. Gushyira mu bikorwa protocole ikwiye y’umutekano, kunoza imikorere y’abakozi, no guteza imbere ubuhinzi burambye kandi bw’ikiremwamuntu bushobora gufasha kugabanya izo ngaruka no kurengera imibereho myiza y’abafatanyabikorwa bose babigizemo uruhare. Mu kumenya no gukemura ibibazo bishobora guhungabanya ubuzima bijyanye n’ubuhinzi bw’uruganda, dushobora gukora ku buryo burambye kandi bushinzwe umusaruro w’ibiribwa n’ibiryo.

Ingaruka ku buzima rusange

Izi ngaruka zijyanye no guhinga uruganda ntizirenze ingaruka zitaziguye ku bakozi no ku baguzi, bigira ingaruka zikomeye ku buzima rusange. Indwara zishobora kwanduza inyamaswa ku bantu, zizwi ku izina rya zoonotic, zibangamira ubuzima rusange. Icyorezo cy’indwara nka ibicurane by’ibiguruka n’ibicurane by’ingurube bifitanye isano n’ibikorwa by’ubuhinzi bw’uruganda, byerekana ko hashobora kwandura abantu benshi kandi ko hakenewe ingamba zikomeye z’ubuzima rusange kugira ngo ingaruka zigabanuke.

Byongeye kandi, gukoresha cyane antibiyotike mu buhinzi bwo mu ruganda bigira uruhare mu kwiyongera kwa antibiyotike irwanya ubuzima, ku isi hose. Antibiyotike isanzwe ihabwa inyamaswa mu murima w’uruganda kugirango birinde indwara kandi ziteze imbere, biganisha ku mikurire ya bagiteri irwanya antibiyotike. Iyo izo bagiteri zimaze gukwirakwira ku bantu binyuze mu kurya ibiryo byanduye cyangwa binyuze mu guhura n’inyamaswa cyangwa imyanda yazo, bigenda bigorana kuvura indwara zanduye, bigatuma indwara nyinshi n’impfu nyinshi.

Usibye ingaruka zitaziguye ku buzima, ubuhinzi bw’uruganda nabwo bugira ingaruka ku bidukikije bigira ingaruka ku buryo butaziguye ku buzima rusange. Imyanda myinshi ituruka kuri ibyo bikorwa, ikunze kubikwa muri lagoons cyangwa ikwirakwizwa mu mirima iri hafi, irashobora kwanduza amasoko y'amazi no gusohora imyuka yangiza nka ammonia na hydrogen sulfide. Ibyo bihumanya ibidukikije bigira uruhare mu kwanduza ikirere n’amazi, bikangiza ubwiza bw’umutungo kamere kandi bishobora guteza ibibazo by’ubuhumekero n’ibindi bibazo by’ubuzima ku baturage baturanye.

Muri rusange, isano iri hagati yubuhinzi bwuruganda nindwara zubuhumekero mubantu ni kimwe mu bigize ingaruka nini ku buzima rusange. Ni ngombwa kumenya no gukemura ingaruka mbi zibi bikorwa ntabwo bigamije imibereho myiza yabantu gusa ahubwo no kubuzima rusange bwabaturage hamwe nigihe kizaza kirambye cyumubumbe wacu.

Akamaro ko kugenzura imikorere

Akamaro ko kugenzura imikorere mubikorwa byubuhinzi bwuruganda ntibishobora kuvugwa. Amabwiriza meza agira uruhare runini mu kurinda ubuzima n’umutekano by’abakozi ndetse n’abaguzi, ndetse no kugabanya ibyago byo kwandura indwara zonotike. Mu gushyiraho no gushyira mu bikorwa amabwiriza akomeye agenga imibereho y’inyamaswa, kwihaza mu biribwa, no kurengera ibidukikije, abagenzuzi barashobora kugabanya ingaruka zishobora guterwa n’ubuhinzi bw’uruganda. Byongeye kandi, kugenzura imikorere birashobora gufasha gukemura ikibazo kijyanye no kurwanya antibiyotike mu kugabanya ikoreshwa rya antibiyotike mu buhinzi bw’inyamaswa. Mugutezimbere imikorere yubuhinzi ishinzwe kandi irambye, amabwiriza arashobora kugira uruhare mukuzamura muri rusange ubuzima rusange n’imibereho myiza y’ibidukikije.

Ibisubizo byo guhinga birambye

Kugira ngo ibibazo by’ibidukikije n’ubuzima bifitanye isano n’ubuhinzi bw’uruganda, ni ngombwa gushakisha no gushyira mu bikorwa ibisubizo by’ubuhinzi burambye. Ibi bisubizo birashobora gufasha kugabanya ingaruka mbi z’ubuhinzi bw’inyamanswa ku bidukikije no kugabanya ingaruka zishobora guteza ubuzima bw’abantu. Bumwe mu buryo bw'ingenzi ni uburyo bwo guhinga ubuhinzi-mwimerere, bushimangira ikoreshwa ry’ifumbire mvaruganda no kurwanya udukoko, mu gihe bibuza gukoresha imiti y’ubukorikori hamwe n’ibinyabuzima byahinduwe. Gushyira mu bikorwa ubuhinzi-mwimerere ntibiteza imbere ubuzima bw’ubutaka n’ibinyabuzima gusa, ahubwo binagabanya kwanduza amasoko y’amazi n’amazi yangiza y’ubuhinzi. Byongeye kandi, guhuza uburyo bwo guhinga bushya bwo guhinga, nko guhinga ibihingwa no kurisha kuzunguruka, bishobora kongera uburumbuke bwubutaka, kubungabunga amazi, hamwe na karubone ikurikirana, bityo bikagira uruhare mu bikorwa byo kurwanya imihindagurikire y’ikirere. Mugushishikariza no gutera inkunga abahinzi muguhindura imikorere irambye kandi ivugurura, turashobora gutanga inzira iganisha kuri gahunda yubuhinzi ihamye kandi yangiza ibidukikije.

Guteza imbere imyitwarire myiza kandi itekanye

Mugihe twimbitse cyane mugushakisha isano iri hagati yubuhinzi bwinganda nindwara zubuhumekero mubantu, ni ngombwa guteza imbere imyitwarire myiza kandi itekanye mubikorwa byubuhinzi. Ibi bikubiyemo gushyira imbere imibereho y’inyamaswa no kwita ku bantu mu gihe cyose cy’ubuhinzi. Gushyira mu bikorwa ingamba nk'imibereho yagutse, kubona urumuri rusanzwe no guhumeka, hamwe n'ubuvuzi bukwiye ku nyamaswa birashobora kugira uruhare mu mibereho yabo muri rusange, bikagabanya ibyago byo kwandura indwara. Byongeye kandi, ni ngombwa gushyira imbere umutekano w’abakozi utanga amahugurwa akwiye, ibikoresho birinda, ndetse no kubahiriza amabwiriza yo gukumira ingaruka z’akazi. Mugutezimbere imyitwarire myiza kandi itekanye, ntabwo turinda ubuzima n’imibereho y’inyamaswa n’abakozi gusa ahubwo tunashyiraho uburyo burambye kandi bushinzwe umusaruro w’ibiribwa.

Mu gusoza, ibimenyetso bihuza ubuhinzi bwuruganda nindwara zubuhumekero mubantu birasobanutse kandi bijyanye. Imiterere yuzuye kandi idafite isuku muri ibi bigo itanga ahantu heza ho kororera virusi na bagiteri gukwirakwira no guhinduka. Ni ngombwa kuri twe kumenya ingaruka zishobora guteza ubuzima ziterwa no guhinga uruganda no gufata ingamba zigana ku buryo burambye kandi bwitwara neza mu musaruro w’ibiribwa. Kongera amabwiriza no kwigisha abaguzi ni ngombwa mu kugabanya ingaruka mbi z’ubuhinzi bw’inganda ku mibereho y’inyamaswa ndetse n’ubuzima bw’abantu. Reka dukomeze guharanira ejo hazaza heza kandi harambye kuri bose.

Ibibazo

Ni izihe ndwara nyamukuru z'ubuhumekero zifitanye isano n'ubuhinzi bwo mu ruganda mu bantu?

Zimwe mu ndwara nyamukuru z'ubuhumekero zifitanye isano n'ubuhinzi bwo mu ruganda ku bantu harimo asima, bronhite idakira, hamwe na syndrome de toxic toxic. Umwuka mubi mu mirima y'uruganda, uterwa no kwibumbira mu bice byo mu kirere, ammoniya, na gaze nka hydrogen sulfide, bishobora kongera ubuhumekero. Abakozi muri ibi bidukikije bafite ibyago byinshi bitewe nigihe kirekire bahura niyi myanda. Byongeye kandi, gukoresha antibiyotike mu buhinzi bw’uruganda birashobora kugira uruhare mu kurwanya antibiyotike, bishobora kurushaho gutera indwara z’ubuhumekero. Muri rusange, ingaruka mbi zubuhinzi bwuruganda kubuzima bwubuhumekero ni impungenge.

Nigute ubuhinzi bwuruganda bugira uruhare mu gukwirakwiza indwara zubuhumekero mu bantu?

Ubworozi bw'uruganda bugira uruhare mu gukwirakwiza indwara z'ubuhumekero mu bantu binyuze mu buryo butandukanye. Ubwa mbere, ibintu byuzuye kandi bidafite isuku muri ibi bigo bituma habaho ibidukikije byiza byo gukwirakwiza no kwanduza virusi. Byongeye kandi, gukoresha antibiyotike mu nyamaswa biganisha ku mikurire ya bagiteri irwanya antibiyotike, ishobora kwanduza abantu binyuze mu guhura kwabo cyangwa kurya ibikomoka ku nyama zanduye. Byongeye kandi, ihumana ry’ikirere riterwa n’ubuhinzi bw’uruganda, harimo umukungugu, ammonia, n’ibintu byangiza, birashobora kongera imiterere y’ubuhumekero kandi bikongera ibyago by’indwara z’ubuhumekero mu bakozi ndetse n’abaturage baturanye. Muri rusange, ibikorwa bikomeye kandi bidafite isuku mu buhinzi bw’uruganda bigira uruhare mu gukwirakwiza indwara z’ubuhumekero mu bantu.

Haba hari uturere cyangwa abaturage runaka bibasiwe cyane n'indwara z'ubuhumekero zijyanye n'ubuhinzi bw'uruganda?

Nibyo, abaturage batuye hafi yubuhinzi bwuruganda bakunze kwibasirwa nindwara zubuhumekero. Ibi bikorwa birekura imyanda ihumanya nka ammonia, hydrogène sulfide, hamwe n’ibintu byangiza mu kirere, bishobora kugira uruhare mu bibazo by’ubuhumekero. Ubushakashatsi bwerekanye umubare munini wa asima, bronhite, n’ibindi bibazo by’ubuhumekero muri aba baturage, cyane cyane mu bana ndetse n’abasaza. Byongeye kandi, abaturage binjiza amafaranga make kandi bahejejwe inyuma bakunze kwibasirwa cyane kuberako begereye ibyo bigo. Harakenewe ingamba zihamye zo kugabanya no kugabanya ingaruka z’ubuzima bw’abaturage batishoboye.

Ni ubuhe buryo bumwe bwo gukemura cyangwa ingamba zo kugabanya ingaruka z'ubuhinzi bw'uruganda ku ndwara z'ubuhumekero ku bantu?

Bimwe mu bisubizo cyangwa ingamba zishobora kugabanya ingaruka z’ubuhinzi bw’uruganda ku ndwara z’ubuhumekero ku bantu harimo gushyira mu bikorwa amabwiriza akomeye no kugenzura ubwiza bw’ikirere mu mirima y’uruganda no hafi yacyo, guteza imbere uburyo bwiza bwo guhumeka hamwe n’ikoranabuhanga ryo kuyungurura ikirere muri ibyo bigo, gushyira mu bikorwa uburyo bunoze bwo gucunga imyanda kugira ngo hagabanuke irekurwa ry’imyuka yangiza n’ingaruka ziterwa n’ubuhinzi n’ingaruka ziterwa n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi bw’ubuhinzi n’ubuhinzi bw’ubuhinzi n’ubuhinzi bw’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi bw’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi bw’ubuhinzi n’ubuhinzi n’ubuhinzi bw’ubuhinzi. ibiribwa kama.

Ni izihe ngaruka ndende ku buzima ku bantu batuye hafi cyangwa bakora mu bikorwa byo guhinga uruganda mu bijyanye n'indwara z'ubuhumekero?

Abantu batuye hafi cyangwa bakora mubikorwa byo guhinga uruganda bafite ibyago byo kwandura indwara zubuhumekero kubera guhura n’imyuka ihumanya ikirere nka ammonia, umukungugu, na endotoxine. Ibyo bihumanya birashobora kurakaza sisitemu yubuhumekero, biganisha ku bimenyetso nko gukorora, gutontoma, no guhumeka neza. Kumara igihe kirekire uhura n’ibi bihumanya bishobora kongera ibyago byo kwandura indwara zubuhumekero zidakira nka asima, bronhite idakira, nindwara zidakira zifata ibihaha (COPD). Byongeye kandi, ibikorwa byo guhinga uruganda bigira uruhare mu gukwirakwiza za bagiteri zirwanya antibiyotike, zishobora kurushaho gukaza ibibazo by’ubuzima bw’ubuhumekero. Ni ngombwa gushyira mu bikorwa ingamba zo kugabanya ihumana ry’ikirere muri ibyo bikorwa mu rwego rwo kurengera ubuzima bw’abantu batuye cyangwa bakorera hafi.

3.7 / 5 - (amajwi 18)
Sohora verisiyo igendanwa