Umuvuduko ukabije w'amaraso, uzwi kandi ku izina rya hypertension, wibasira umuntu umwe kuri batatu bakuze muri Amerika. Nibintu byingenzi bishobora gutera indwara z'umutima, ubwonko, nibindi bibazo bikomeye byubuzima. Mugihe hariho ibintu bitandukanye bishobora kugira uruhare mu muvuduko ukabije wamaraso, kimwe mubyingenzi nukurya inyama zitunganijwe cyane-sodium. Ubu bwoko bwinyama, nkinyama zitangwa, bacon, nimbwa zishyushye, ntabwo zifite sodium nyinshi gusa, ariko kandi akenshi zirimo inyongeramusaruro zitari nziza hamwe nuburinda. Kubera iyo mpamvu, zirashobora kugira ingaruka mbi kumuvuduko wamaraso nubuzima muri rusange. Mu myaka yashize, hagaragaye impungenge z’ingaruka mbi z’inyama zitunganijwe ku mibereho yacu, bituma impuguke nyinshi zitanga igitekerezo cyo kugabanya ibyo bicuruzwa hagamijwe kugabanya umuvuduko wamaraso. Muri iki kiganiro, tuzasuzuma isano iri hagati yinyama zitunganijwe na sodium nyinshi hamwe na hypertension, tunatanga inama zo kugabanya ibyo kurya byibyo kurya kugirango ubuzima bwacu bugerweho.
Kunywa sodiumi bifitanye isano na hypertension
Ubushakashatsi bwinshi bwa siyansi bwerekanye isano iri hagati yo gufata sodium niterambere rya hypertension. Kunywa cyane sodium, bikomoka cyane cyane ku nyama zitunganijwe na sodium nyinshi, byagaragaye ko ari ibintu bishobora guteza umuvuduko ukabije w'amaraso. Uburyo bwihishe inyuma yiri shyirahamwe buri mubisubizo byumubiri kubyongera sodium. Kurya sodium nyinshi biganisha ku kugumana amazi, guhatira umutima kuvoma cyane no kongera ubwinshi bwamaraso. Ibi na byo, bishyira imbaraga mu mitsi y'amaraso, biganisha ku iterambere no gutera imbere kwa hypertension. Kubwibyo, kugabanya gufata sodium, cyane cyane bivuye ku nyama zitunganijwe, ni ngombwa mu rwego rwo kugabanya umuvuduko wamaraso no guteza imbere ubuzima bwumutima.
Inyama zitunganijwe nyirabayazana
Inyama zitunganijwe zagaragaye nkicyaha gikomeye mu rwego rwo gucunga umuvuduko wamaraso. Ibicuruzwa bikunze gukoreshwa muburyo butandukanye bwo gutunganya nko gukiza, kunywa itabi, no kongeramo imiti igabanya ubukana, bikavamo sodium nyinshi. Ubushakashatsi bwagiye bugaragaza isano iri hagati yo kurya inyama zitunganijwe no kuzamura umuvuduko wamaraso. Ibi birashobora guterwa na sodium ikabije iboneka muri ibyo bicuruzwa, bigahungabanya uburinganire bworoshye bwa electrolytite mu mubiri kandi bikagira uruhare mu kugumana amazi. Mu kugabanya gufata inyama zitunganijwe cyane-sodium, abantu barashobora kugabanya neza gufata sodium no gufata ingamba zikomeye zo kugabanya umuvuduko wamaraso.

Ibirimo bya sodiyumu biratandukanye mubirango
Sodiyumu yinyama zitunganijwe zirashobora gutandukana cyane mubirango bitandukanye. Uku gutandukana ningaruka zuburyo butandukanye bwo gukora, ibiyigize, hamwe nubuhanga bwigihembwe bukoreshwa namasosiyete kugiti cye. Ni ngombwa ko abaguzi basoma neza ibirango by'imirire no kugereranya ibirimo sodium muguhitamo ibikomoka ku nyama zitunganijwe. Uku guhindagurika mubirimo sodium byerekana ko abantu bakeneye kugabanya umuvuduko wamaraso kugirango babe maso muguhitamo ibiryo no guhitamo ibirango bitanga sodium nkeya. Mu kuzirikana ibirimo sodium no guhitamo neza, abantu barashobora kugenzura neza gufata sodium kandi bakagira uruhare mugucunga umuvuduko wamaraso.
Hindura inyama nshya, zinanutse
Kugirango barusheho kugira uruhare mu ntego yo kugabanya umuvuduko wamaraso, abantu barashobora gutekereza guhindukira ku nyama nshya, zinanutse nkubuzima bwiza bwinyama zitunganijwe na sodium nyinshi. Inyama nshyashya, zinanutse nk'inkoko zitagira uruhu, amafi, no gukata inyama z'ingurube cyangwa ingurube hamwe n'ibinure bigaragara bikuweho bitanga inyungu nyinshi zimirire. Izi nyama muri rusange ziri munsi ya sodiumi ugereranije nubundi buryo butunganijwe, kandi zitanga nintungamubiri zingenzi nka proteyine, vitamine, nubunyu ngugu. Mu kwinjiza inyama nshya, zinanutse mu mirire yabo, abantu barashobora kugabanya gufata sodium hamwe n’amavuta yuzuye, azwiho kugira uruhare mu umuvuduko ukabije w’amaraso ndetse n’ingaruka z’ubuzima bw’umutima. Byongeye kandi, guhitamo inyama nshya, zinanutse zituma abantu barushaho kugenzura uburyo bwo gutondeka no gutegura, bikarushaho guteza imbere uburyo bwiza bwo kurya kandi bikagira uruhare mugucunga neza umuvuduko wamaraso.
Soma ibirango hanyuma ugereranye sodium
Kugenzura ifunguro rya sodiumi ni ngombwa mu gucunga neza umuvuduko w'amaraso. Uburyo bumwe bufatika nugusoma witonze ibirango byibiribwa no kugereranya ibirimo sodium mubicuruzwa bitandukanye. Urwego rwa Sodium rushobora gutandukana cyane no mubyiciro bimwe, bityo rero ni ngombwa kugereranya amahitamo kugirango ufate ibyemezo byuzuye. Mu kwitondera ibirimo sodium kuri label, abantu barashobora kumenya ubundi buryo bwa sodium yo hasi hanyuma bagashyira imbere ayo mahitamo. Ubu buryo buha imbaraga abantu gucunga neza sodium no gufata neza indyo yuzuye hamwe nintego zabo zo kuyobora umuvuduko wamaraso. Byongeye kandi, iyi myitozo ishishikariza abantu kurushaho kumenya ibirimo sodium mu mirire yabo muri rusange, byorohereza igihe kirekire cyo gukomeza umuvuduko ukabije wamaraso.
Kugabanya inyama hamwe na sosiso
Kurya inyama nyinshi hamwe na sosiso birashobora kugira uruhare mu kuzamura umuvuduko wamaraso bitewe na sodium nyinshi. Izi nyama zitunganijwe akenshi zirakira cyangwa zikabikwa hakoreshejwe umunyu, bikavamo urugero rwa sodium nyinshi rushobora kugira ingaruka mbi kumikorere yumuvuduko wamaraso. Mu kugabanya gufata inyama hamwe na sosiso, abantu barashobora kugabanya cyane kunywa sodium, bigatuma umuvuduko wamaraso ugira ubuzima bwiza. Ahubwo, abantu barashobora guhitamo intungamubiri za poroteyine nziza nk'inyama zinanutse, inkoko, amafi, cyangwa ubundi buryo bushingiye ku bimera biri munsi ya sodium kandi bigatanga inyungu zimirire. Guhindura ibyo kurya birashobora kugira uruhare mugucunga neza umuvuduko wamaraso hamwe nubuzima rusange bwumutima.
Hitamo ubundi buryo bwakorewe murugo aho
Kugirango turusheho kugabanya gufata sodium no guteza imbere umuvuduko ukabije wamaraso, abantu barashobora gutekereza guhitamo ubundi buryo bwakorewe murugo aho kuba inyama za sodium nyinshi. Mugutegura amafunguro murugo, abantu bagenzura cyane ibirungo hamwe nibirungo bikoreshwa mumasahani yabo. Ibi bituma hashyirwaho ibyatsi biryoshye, ibirungo, nibirungo bisanzwe bishobora kongera uburyohe bwamafunguro udashingiye kuri sodium ikabije. Ubundi buryo bwakorewe murugo butanga amahirwe yo guhitamo kugabanuka kwinyama, inkoko nshya, cyangwa proteine zishingiye ku bimera bisanzwe biri munsi ya sodium. Byongeye kandi, gukoresha marinade yo mu rugo no kwambara birashobora kurushaho kunoza uburyohe bwibiryo udashingiye ku nyongeramusaruro ya sodium ikunze kuboneka mu nyama zitunganijwe. Muguhitamo ubundi buryo bwakorewe murugo no gushiramo ibikoresho byubuzima bwiza, abantu barashobora gutera intambwe igaragara mugucunga neza umuvuduko wamaraso no kuzamura ubuzima bwabo bwumutima.
Kugabanya sodium birashobora kugabanya BP
Ibimenyetso bya siyansi bihora bishyigikira igitekerezo kivuga ko kugabanya gufata sodium bishobora kugabanya umuvuduko wamaraso. Kurya sodium nyinshi byajyanye no kongera amazi no kongera umuvuduko wamaraso, kuko bihungabanya uburinganire bworoshye bwa electrolytite mumubiri. Mugabanye inyama zitunganijwe cyane-sodium, abantu barashobora kugabanya cyane gufata sodium, bityo bigatuma umuvuduko wamaraso urushaho kuba mwiza. Inyama zitunganijwe cyane za sodiumi zizwiho kugira uruhare mu kugaburira indyo yuzuye ya sodium ya sodium, akenshi irimo umunyu mwinshi wongeyeho. Muguhitamo ubundi buryo bwakorewe murugo, abantu barashobora gushyira imbere gukoresha inyama nshya, zidatunganijwe zisanzwe ziri munsi ya sodium. Ihinduka ryimirire, rifatanije no kwinjiza mubindi bikorwa byubuzima bwiza bwumutima, nkimyitozo ngororamubiri isanzwe hamwe nimirire yuzuye, birashobora gutuma habaho iterambere ryinshi mubuyobozi bwumuvuduko wamaraso hamwe nubuzima bwumutima nimiyoboro.
Mu gusoza, ibyavuye muri ubu bushakashatsi bitanga ikindi kimenyetso cyerekana ko kugabanya kurya inyama zitunganijwe na sodium nyinshi bishobora kugira uruhare runini mu kugabanya umuvuduko wamaraso. Hamwe na hypertension nimpamvu nyamukuru itera indwara z'umutima na stroke, iri hinduka ryoroshye ryimirire rifite ubushobozi bwo kuzamura cyane ubuzima bwabaturage. Ni ngombwa ko abantu bamenya ibirimo sodium mu guhitamo ibiryo no gufata ibyemezo byuzuye kugirango bagumane umuvuduko wamaraso nubuzima bwiza muri rusange. Ubundi bushakashatsi burakenewe kugira ngo hamenyekane ingaruka ndende zo kugabanya inyama zitunganijwe na sodium nyinshi mu mirire, ariko ubu bushakashatsi bugaragaza inyungu zishobora guterwa no guhindura imirire.
Ibibazo
Nigute kurya inyama zitunganijwe cyane-sodium bigira uruhare mu muvuduko ukabije w'amaraso?
Kurya inyama zitunganijwe cyane za sodiumi bigira uruhare runini kumuvuduko wamaraso kuko gufata sodium nyinshi bihungabanya uburinganire bwamazi mumubiri, bigatuma ubwiyongere bwamaraso butera umuvuduko wamaraso. Ibintu byinshi bya sodiumi mu nyama zitunganijwe bigira uruhare mu kurenza sodium, kuko abantu benshi bamaze kurya ibirenze ibyo basabwa buri munsi. Ibi bishyira imbaraga mumitsi yumutima numutima, byongera ibyago byo hypertension. Byongeye kandi, inyama zitunganijwe akenshi usanga zifite ibinure byinshi hamwe ninyongeramusaruro, bishobora kurushaho gutera umuvuduko ukabije wamaraso nibindi bibazo byumutima.
Ni ubuhe buryo butandukanye bwa poroteyine zishobora gusimbuzwa inyama zitunganijwe cyane?
Ubundi buryo butandukanye bwa poroteyine zishobora gusimburwa ninyama zitunganijwe cyane za sodium zirimo ibinyamisogwe, nk'ibinyomoro na soya, tofu, tempeh, seitan, hamwe na proteine zishingiye ku bimera nka quinoa na edamame. Ihitamo ritanga ubundi buzima bwiza kuko buri munsi ya sodium kandi bigatanga inyungu zimirire nka fibre, vitamine, nubunyu ngugu. Kwinjiza ubundi buryo mubiryo birashobora gufasha kugabanya gufata sodium mugihe ugihaza proteine ikeneye.
Hariho ubwoko bwihariye bwinyama zitunganijwe cyane cyane muri sodium?
Nibyo, hari ubwoko bwihariye bwinyama zitunganijwe cyane cyane muri sodium. Ingero zimwe zirimo inyama zitangwa, bacon, imbwa zishyushye, sosiso, ninyama zafunzwe. Ibicuruzwa bikunze kunyura mubikorwa nko gukiza, kunywa itabi, cyangwa kubungabunga, bishobora kongera cyane sodium. Ni ngombwa kugenzura ibirango byimirire no guhitamo sodium yo hasi cyangwa kugabanya kurya inyama zitunganijwe kugirango ukomeze indyo yuzuye.
Ni bangahe sodium ikwiye gukoreshwa kumunsi kugirango umuvuduko wamaraso ugire ubuzima bwiza?
Ishyirahamwe ry’umutima ry’Abanyamerika rirasaba kunywa miligarama (mg) zirenga 2,300 ku munsi kugira ngo ukomeze umuvuduko ukabije w’amaraso. Nyamara, kubantu bafite umuvuduko ukabije wamaraso cyangwa ubundi buzima bwubuzima, imipaka isabwa iracyari hasi, kuri mg 1.500 kumunsi. Ni ngombwa gusoma ibirango byibiribwa, kugabanya ibiryo bitunganijwe, no guhitamo ubundi buryo bwa sodium nkeya kugirango ugabanye sodium no gukomeza umuvuduko wamaraso.
Hariho izindi mpinduka zimirire zishobora gufasha kugabanya umuvuduko wamaraso usibye kugabanya inyama zitunganijwe na sodium nyinshi?
Nibyo, hari impinduka nyinshi zimirire zishobora gufasha kugabanya umuvuduko wamaraso usibye kugabanya inyama zitunganijwe cyane. Bimwe muribi birimo kugabanya gufata isukari yongewe hamwe n’ibinyobwa birimo isukari, kugabanya kunywa inzoga, kongera imboga n'imboga, guhitamo ibinyampeke aho kuba ibinyampeke binonosoye, gushiramo intungamubiri za poroteyine zidafite amafi nk’amafi n’inkoko, no kurya ibikomoka ku mata make. Byongeye kandi, gukurikiza indyo ya DASH (Dietary Approach to Stop Hypertension), ishimangira imbuto, imboga, ibinyampeke, proteyine zidafite amavuta, hamwe n’amata y’amavuta make, byagaragaye ko bigabanya umuvuduko w’amaraso. Imyitozo ngororangingo isanzwe no kugumana ibiro bizima nabyo bigira uruhare runini mugucunga umuvuduko wamaraso.