Humane Foundation

Kugaragaza Ubugome Bwihishe bwa Turukiya Guhinga: Ukuri Kubi Inyuma Yimigenzo yo Gushimira

Mugihe Thanksgiving itangiye muri Amerika, ifite ibisobanuro bitandukanye kubantu batandukanye. Kuri benshi, ni umwanya mwiza wo gushimira ababo n'indangagaciro zihoraho z'ubwisanzure, zubahwa n'imigenzo imaze ibinyejana byinshi. Nyamara, ku bandi, ni umunsi wo kwibuka cyane - igihe cyo kubara akarengane bakorewe abasekuruza babo.

Hagati yibyishimo byo gushimira Imana ni umunsi mukuru mukuru w'ikiruhuko, gukwirakwira cyane kugereranya ubwinshi no kwizerana. Ariko, mugihe c'ibirori, hariho itandukaniro rikomeye kuri miriyoni 45 zinkoko zigenewe gukoreshwa buri mwaka. Kuri izo nyoni, gushimira nigitekerezo cyamahanga, kuko bihanganira ubuzima bubi kandi bubabaje mubuhinzi bwuruganda.

Ariko, inyuma yibi birori hihishe ukuri kwijimye: umusaruro mwinshi wa turukiya. Mugihe Thanksgiving nindi minsi mikuru ishimira gushimira no guhuriza hamwe, inzira yinganda zo guhinga inkoko akenshi zirimo ubugome, kwangiza ibidukikije, hamwe n’imyitwarire myiza. Iyi nyandiko iracengera mubyukuri biteye ubwoba mbere yiminsi mikuru ya turukiya itanga umusaruro.

Ubuzima bwa Turukiya ishimwe

Umubare utangaje w’inkoko-miliyoni 240-zicwa buri mwaka muri Amerika ni gihamya y’ubuhinzi bunini bwateye imbere. Muri ubu buryo, izo nyoni zihanganira ubuzima burangwa no kwifungisha, kwamburwa, n'ubugome busanzwe.

Yanze amahirwe yo kwerekana imyitwarire karemano, inkoko mu mirima yinganda zigarukira gusa mubihe bigoye bibambura imitekerereze yabo. Ntibashobora kwiyuhagira ivumbi, kubaka ibyari, cyangwa gukora amasano arambye hamwe ninyoni bagenzi babo. Nubwo imiterere yabantu, inkoko zitandukanijwe nizindi, zambuwe ubusabane nubusabane bifuza.

Nk’uko bitangazwa n’umuryango uharanira inyungu z’inyamanswa BANE PAWS, inkoko ntabwo zifite ubwenge buke gusa ahubwo ni ibiremwa bikinisha kandi bishishoza. Bashimishwa no gutembera hafi yabo kandi barashobora kumenyana bakoresheje amajwi yabo - ibyo bikaba byerekana ubuzima bwabo bugoye. Ku gasozi, inkoko zigaragaza ubudahemuka bukabije ku mukumbi wabo, aho inkoko z’ababyeyi zizamura imishwi yazo amezi hamwe na barumuna babo bagirana ubuzima bwabo bwose.

Nyamara, kuri turkiya muri sisitemu yibyo kurya, ubuzima bugenda butandukanye cyane nimyitwarire yabo n'imiterere yabantu. Kuva bakivuka, izo nyoni zikorerwa imibabaro no gukoreshwa. Ibikoko byabana, bizwi nkibikoko, bihanganira gutemwa kubabaza nta nyungu yo kugabanya ububabare. Nkuko byagaragaye mu iperereza rwihishwa ryakozwe n’imiryango nka Sosiyete ya Humane yo muri Amerika (HSUS), abakozi bakunze guca amano n’ibice by’iminwa yabo, bikabatera ububabare n’akababaro gakomeye.

Kubura uburinzi bwa federasiyo, inkoko zabana bato munganda zibiribwa bakorerwa ibikorwa byubugome burimunsi. Bafatwa nkibicuruzwa gusa, bakorerwa ibintu bitoroshye no kutita kubantu. Turukiya bajugunywe mu cyuma, bahatirwa mu mashini bakoresheje laseri zishyushye, hanyuma bajugunywa hasi mu ruganda aho basigaye bababaye kandi bapfa bazize gukomeretsa.

Kuva akivuka kugeza kuri Butcher

Itandukaniro rikomeye hagati yubuzima busanzwe bwinkoko zo mu gasozi hamwe nigihe kizaza mu nganda z’ubuhinzi bw’amatungo biragaragaza ukuri gukabije mu buhinzi bw’inganda. Mu gihe inkoko zo mu gasozi zishobora kubaho mu gihe cy’imyaka icumi aho zisanzwe, izororoka kugira ngo abantu barye zicwa mu byumweru 12 kugeza kuri 16 by’amavuko - kubaho mu magambo ahinnye asobanurwa n’imibabaro no gukoreshwa.

Kugaragaza Ubugome Bwihishe bwa Turukiya Guhinga: Ukuri Kubi Inyuma Yimigenzo yo Gushimira Ugushyingo 2025
Abanyaturukiya ntibakwiriye ubugome nkubwo kurya rimwe.

Icy'ingenzi kuri ubwo busumbane ni ugukurikirana ubudahwema inyungu zishingiye ku bikorwa byo guhinga uruganda. Gahunda yo korora itoranya igamije kuzamura umuvuduko witerambere n’umusaruro w’inyama, bikavamo inkoko zirenze kure ubunini bwa basekuruza babo mu mezi make. Nyamara, iri terambere ryihuse riza ku kiguzi kinini ku mibereho y’inyoni n'imibereho myiza.

Turukiya nyinshi zihingwa mu ruganda zifite ibibazo byubuzima bubi bitewe niterambere ryihuse. Inyoni zimwe ntizishobora kwihanganira uburemere bwazo, biganisha kumiterere ya skeletale no kurwara imitsi. Abandi bafite ibibazo byinshi byo kwandura indwara, harimo ibibazo by'umutima no kwangirika kw'imitsi, bikabangamira imibereho yabo.

Ikibabaje, kubinyoni zitabarika zirwaye kandi zikomeretse zisa nkudakwiye isoko, ubuzima burangira muburyo buteye ubwoba kandi butagira ubumuntu umuntu yatekereza. Aba bantu batishoboye bajugunywe mu mashini zisya - bazima kandi babizi neza - kubera ko bananiwe kubahiriza ibipimo by’umusaruro uko bishakiye. Kurandura bidasobanutse ibyo bisiga “bisigaye” bishimangira gusuzugura byimazeyo agaciro kabo n'icyubahiro byabo.

Raporo y’ubugizi bwa nabi bwiyongera mu nganda z’ubuhinzi bwa turukiya zirashimangira kandi ubugome bukabije bugaragara mu buhinzi bw’inganda. Inyoni zikoreshwa muburyo bwo kubaga bunyamaswa, harimo kuboha hejuru no kwibizwa mu bwogero bw’amashanyarazi, cyangwa gusigara kuva amaraso kugeza apfuye - ni ikimenyetso cyerekana ubugome bwakorewe ibyo biremwa bifite intego yo gushaka inyungu.

Ibidukikije byishyurwa byo gushimira: Kurenga Isahani

Biragaragara neza ko inkoko zihanganira imibabaro ikomeye kubera ibikorwa byabantu. Ariko, iyo twinjiye mubidukikije byangiza ibidukikije byo kurya turukiya, igipimo cyizo ngaruka kiragaragara cyane.

Ibyuka bihumanya bituruka ku bikorwa by’ubuhinzi bw’inganda, hamwe n’ibirenge by’ubutaka bikenerwa mu kazu k’amazu n’imashini, bigira uruhare runini mu mutwaro rusange w’ibidukikije. Ingaruka yo guteranya iratangaje iyo dusuzumye imibare.

Ubushakashatsi bwakozwe ninzobere mu bijyanye no kugaburira no kwakira abashyitsi Alliance Online bugaragaza ikirenge cya karubone kijyanye no gukora inkoko zokeje. Basanze kuri buri kilo cya turkiya ikaranze, hasohoka hafi ibiro 10.9 bya dioxyde de carbone ihwanye na (CO2e). Ibi bisobanurwa mubisohoka bitangaje bya 27.25 kugeza 58.86 bya kilo ya CO2e kugirango habeho umusaruro umwe ugereranije.

Kugira ngo tubyerekane neza, ubushakashatsi butandukanye bwerekana ko ifunguro ryuzuye ryibiryo ryateguwe kumuryango wabantu batandatu ritanga ibiro 9.5 bya CO2e gusa. Ibi bikubiyemo kugaburira ibinyomoro bikaranze, ibirayi bikaranze bitetse mu mavuta y’ibimera, ingurube zikomoka ku bimera mu bitambaro, umunyabwenge hamwe n’ibitunguru, hamwe n’ibiti bikomoka ku bimera. Igitangaje, nubwo hamwe nibi bice bitandukanye, imyuka ihumanya ituruka kuri iri funguro ryibikomoka ku bimera ikomeza kuba hasi cyane ugereranije n’ibyakozwe na turukiya imwe.

Nigute ushobora gufasha

Kugabanya cyangwa gukuraho ibyo kurya bya turukiya mubyukuri nimwe muburyo bukomeye bwo kugabanya imibabaro yatewe na turukiya mumirima yinganda. Muguhitamo ubundi buryo bushingiye ku bimera cyangwa guhitamo gushyigikira ibicuruzwa biva mu bwoko bwa turukiya bikomoka ku moko kandi byemewe na muntu, abantu barashobora guhindura ibyifuzo no gushishikariza ubuhinzi bw’impuhwe.

Gukenera inyama za turukiya zihenze nigikoresho cyingenzi cyubuhinzi bukomeye kandi akenshi butemewe muburyo bukoreshwa muruganda. Muguhitamo neza no gutora hamwe nu gikapo cyacu, turashobora kohereza ubutumwa bukomeye kubakora ibicuruzwa n'abacuruzi bafite akamaro k'inyamaswa.

Kugabana amakuru ajyanye nukuri kwubuhinzi bwa turukiya nimiryango ninshuti birashobora kandi gufasha mukumenyekanisha no gushishikariza abandi kongera gutekereza kubyo bahisemo. Mu kwishora mu biganiro no kunganira uburyo bwiza bwo guhitamo ibiryo kandi birambye, dushobora gukorera hamwe tugana ku isi aho imibabaro y’inyamaswa muri gahunda y'ibiribwa igabanuka.

Byongeye kandi, kwishyira hamwe mubikorwa byubuvugizi bigamije kurangiza ibikorwa byubumuntu nko kubaga ubuzima-ingoyi bishobora kugira icyo bihindura. Mu gushyigikira amategeko, gusaba, hamwe n’ubukangurambaga busaba ko hakurwaho ibikorwa by’ubugome mu nganda za Turukiya, abantu bashobora kugira uruhare mu mpinduka zifatika kandi bagafasha mu gihe kizaza aho inyamaswa zose zubahwa n’impuhwe.

Yica miliyoni. Amamiriyoni yinyoni zifunze mu mwijima kuva akivuka, zororerwa gupfa, zikurira amasahani yacu. Hariho ingaruka mbi ku bidukikije n'umuco bifitanye isano n'ikiruhuko…

 

3.8 / 5 - (amajwi 13)
Sohora verisiyo igendanwa