E fa'apefea ona fesoasoani se taumafataga e fa'avae i la'au e puipuia ai le puta tele ma fa'aleleia atili ai le soifua maloloina o le tino
Humane Foundation
O le puta tele ma le metabolic syndrome o ni popolega taatele i le soifua maloloina e mafai ona i ai ni aafiaga matuia i le soifua manuia lautele. O le mea e lelei ai, ua faaalia i suesuega o le faaaogaina o se olaga e faavae i laau e mafai ona faaitiitia ai le lamatiaga o le maua o nei tulaga. I totonu o lenei pou, o le a matou suʻesuʻeina ai aoga o se taumafataga e faavae i laau mo le puleaina o le mamafa ma le soifua maloloina o le metabolism, faapea foi ma auala e faaopoopo ai nisi meaai mai laau i lau faasologa i aso taitasi e faaitiitia ai le lamatiaga o le puta tele ma le metabolic syndrome.
Aogā o se Taumafa Fa'avae i La'au mo le Puleaina o le Mamafa
O mea'ai e fa'avae i la'au e masani ona mauoa i le fiber ae maualalo i ga'o fa'atumu, ma avea ai ma mea lelei mo le puleaina o le mamafa. O le suiina o oloa mai manu i mea'ai e sui ai mea'ai mai la'au e mafai ona o'o atu ai i le fa'aitiitia o kalori e 'ai, ma fesoasoani ai i le pa'u o le mamafa.
A'afiaga o Mea'ai Fa'avae i La'au i le Soifua Maloloina o le Metabolism
E tele fa'amanuiaga o mea'ai e fa'avae i la'au mo le soifua maloloina o le metabolism, e aofia ai:
Fa'aleleia atili o le Ma'ale'ale i le Inisalini: Ua fa'aalia e su'esu'ega e mafai e mea'ai e fa'avae i la'au ona fa'aleleia atili ai le ma'ale'ale i le inisalini, ma fa'aitiitia ai le lamatiaga o le maua i le ma'isuka ituaiga 2.
Fa'aitiitia le Fula: O antioxidants o lo'o maua i mea'ai mai la'au e fesoasoani e fa'aitiitia le fula i le tino, o se mea taua tele lea i fa'aletonu o le metabolism.
Fuafuaga o le Soifuaga Fa'avae i La'au e Fa'aitiitia ai le Lamatiaga o le Pupu'u Tele
A oʻo i le puleaina o le mamafa ma le faʻaitiitia o le lamatiaga o le puta tele, e mafai ona matuā aogā tele se olaga e faʻavae i laʻau. O le faʻaopoopoina o meaʻai mai laʻau atoa i lau taumafataga, e mafai ona e pulea lou fiaʻai, puipuia le soona ʻai, ma lagolagoina au sini e pulea ai le mamafa. O nisi nei o auala e fesoasoani e faʻaitiitia ai lou lamatiaga o le puta tele:
Fa'aopoopo nisi fuala'au 'aina ma fuala'au faisua: O fuala'au 'aina ma fuala'au faisua e tele ai fiber, vitamini, ma minerale, ma e maualalo fo'i kalori. E mafai ona fesoasoani e fa'atumu ai lou tino e aunoa ma le fa'aopoopoina o kalori fa'aopoopo, ma avea ai ma filifiliga sili mo le puleaina o le mamafa.
Filifili saito atoa: O saito atoa e pei o le quinoa, araisa enaena, ma le oats e mauoa i le fiber ma e mafai ona fesoasoani e te lagona le maoona ma le faamalieina, ma faaitiitia ai le ono 'ai tele.
Filifili mea e maua mai i la'au e maua mai ai porotini: O legumes, nati, fatu, ma tofu o ni puna sili ia o porotini e mafai ona fesoasoani e fa'aleleia ai le ma'ona ma lagolagoina ai le tuputupu a'e o maso. E masani fo'i ona maualalo i ga'o fa'atumu pe a fa'atusatusa i mea e maua mai i manu e maua mai ai porotini.
'Alo'ese mai mea'ai ua uma ona gaosia: O mea'ai ua uma ona gaosia e pei o mea'ai vave, mea'ai suamalie, ma mea'ai falai e masani ona tele ai ga'o le maloloina, suka, ma kalori. O le taula'i atu i mea'ai a la'au atoa, e la'ititi le fa'agasoloina, e mafai ona e pulea lelei au kalori ma lagolagoina au taumafaiga e pulea ai le mamafa.
I le fa'aofiina o nei fuafuaga fa'avae i la'au i lau fa'asologa i aso ta'itasi, e mafai ona e fa'aitiitia ai lou lamatiaga o le puta tele ma fa'aleleia atili ai lou soifua maloloina lautele ma le manuia. Ia manatua, o suiga laiti i le aluga o taimi e mafai ona o'o atu ai i ni taunuuga tumau, o lea ia amata malie ma fa'alogo i mana'oga o lou tino.
Puipuia o le Metabolic Syndrome e ala i Filifiliga Fa'avae i La'au
Ua fa'aalia mai o mea'ai e fa'avae i la'au e fa'aitiitia ai le toto maualuga ma le cholesterol, ma fa'aitiitia ai le lamatiaga o le metabolic syndrome. O phytochemicals o lo'o maua i mea'ai a la'au e mafai ona fesoasoani e fa'atonutonu le maualuga o le suka i le toto ma fa'aleleia atili ai le maaleale i le insulin.
Ia aofia ai le tele o fualaau 'aina ma fualaau faisua felanulanua'i i au taumafataga ina ia maua ai le tele o antioxidants ma mea'ai e maua mai ai.
Filifili mea'ai saito atoa e pei o le quinoa, araisa enaena, ma le oats e maua ai le malosi faifai pea ma le fiber mo le soifua maloloina o le manava.
Fa'aopoopo mea'ai e maua mai i la'au e pei o pi, nati, ma fatu e fa'aleleia ai le ma'ona ma lagolago ai le galue o maso.
Punaoa o le Ata: MDPI
Faʻamaoniga Faasaienisi e Lagolagoina Taumafa Faʻavae i Laʻau mo le Soifua Maloloina
O loʻo faʻatupulaʻia pea suʻesuʻega faasaienisi e lagolagoina ai le tele o aogā tau soifua maloloina o taumafa e faʻavae i laʻau. Ua faʻaalia pea e suʻesuʻega o tagata taʻitoʻatasi e mulimuli i taumafa e faʻavae i laʻau e itiiti ifo le lamatiaga o le puta tele ma le metabolic syndrome pe a faʻatusatusa i latou e 'ai i taumafa e tele ai oloa mai manu.
Fa'aitiitia le Lamatiaga o le Pupuu Tele
O se suʻesuʻega na lolomiina i le American Journal of Clinical Nutrition na maua ai o tagata taʻitoʻatasi na mulimulitaʻi i meaʻai e faʻavae i laʻau e maualalo le mamafa o le tino (BMI) ma e itiiti le avanoa e puta ai pe a faʻatusatusa i latou na mulimulitaʻi i meaʻai e le faʻavae i laʻau. E mafua lea i le maualuga o le fiber ma le maualalo o kalori o meaʻai e faʻavae i laʻau.
Fa'aleleia atili le Soifua Maloloina o le Metabolism
O suʻesuʻega na lolomiina i le Journal of the American Heart Association ua faʻaalia ai o meaʻai e faʻavae i laʻau e fesoʻotaʻi ma le faʻaleleia atili o le maaleale o le insulin ma le faʻaitiitia o le lamatiaga o le maua i le maʻisuka ituaiga 2. O antioxidants o loʻo iai i meaʻai mai laʻau e mafai foʻi ona fesoasoani e faʻaitiitia le mumū, o se mea taua i faʻaletonu o le metabolism.
Fa'ailoga o le Fula Fa'aitiitia
O se suʻesuʻega faʻasolosolo na lolomiina i le Journal of Nutritional Biochemistry na faʻaalia ai e mafai e taumafa e faʻavae i laʻau ona faʻaitiitia tele ai faʻailoga o le mumū i le tino, e pei o le C-reactive protein (CRP) ma le interleukin-6 (IL-6). O le faʻaitiitia o le mumū e fesoʻotaʻi ma le faʻaitiitia o le lamatiaga o faʻamaʻi tumau, e aofia ai le metabolic syndrome.
I le faaiuga, o faʻamaoniga faasaienisi e lagolagoina tele ai faʻamanuiaga tau soifua maloloina o taumafa e faʻavae i laʻau mo le faʻaitiitia o le lamatiaga o le puta tele ma le metabolic syndrome. O le faʻaopoopoina o meaʻai mai laʻau i lau taumafa e mafai ona oʻo atu ai i le faʻaleleia atili o le soifua maloloina lautele ma le soifua manuia.
Fa'atinoina o se Taumafa Fa'avae i La'au mo se Soifua Maloloina mo se Taimi Umi
A o'o i le suiga i se taumafa e fa'avae i la'au mo se soifua manuia umi, e taua le faia i se auala e gafataulimaina ma fiafia ai. O nisi nei o fautuaga e fesoasoani ia te oe e faia ai le suiga:
Amata Fa'asolosolo: Nai lo le oso i se taumafataga e fa'avae atoa i la'au, mafaufau e fa'aopoopo malie i ai taumafataga e fa'avae i la'au i lau faasologa masani. E mafai ona fesoasoani lea i lou tino e fetu'una'i ma fa'afaigofie ai le suiga.
Taula'i i Mea'ai Eseese: Ia mautinoa e aofia ai le tele o fualaau 'aina eseese, fualaau faisua, saito atoa, pi, nati, ma fatu i au taumafataga ina ia mautinoa o lo'o e mauaina le tele o mea'ai paleni.
Saili le Lagolago: Mafaufau e auai i se vasega kuka e fa'avae i la'au po'o se nu'u i luga ole initaneti mo le lagolago ma musumusuga. O le i ai o se faiga lagolago e mafai ona fa'afiafiaina ai le suiga.
Fefaʻatalanoa ma se Tagata Tomai Faapitoa: Afai ei ai ni ou atugaluga faapitoa i meaʻai poʻo ni mafaufauga faʻalesoifua maloloina, o se manatu lelei i taimi uma le feutagai ma se fomaʻi poʻo se tagata poto faapitoa i meaʻai e faʻamautinoa ai o loʻo e faʻamalieina ou manaʻoga uma tau meaʻai aʻo e mulimuli i se taumafataga e faʻavae i laʻau.
O le faia o ni la'asaga laiti ma le taula'i atu i mea'ai atoatoa e fa'avae i la'au, e mafai ai ona e faia le suiga i se olaga e fa'avae i la'au mo le soifua manuia i se taimi umi o se malaga manuia ma tauia.
Fa'ai'uga
I le faaiuga, o le faʻaaogaina o se olaga e faʻavae i laʻau e mafai ona faʻaitiitia ai le lamatiaga o le puta tele ma le metabolic syndrome. I le taulaʻi atu i meaʻai atoa a laʻau, faʻaaogaina o punaoa o porotini e faʻavae i laʻau, ma le faʻaaogaina o le mana o antioxidants ma phytochemicals, e mafai e tagata taʻitoʻatasi ona faʻaleleia atili le puleaina o lo latou mamafa ma le soifua maloloina o le metabolism. O faʻamaoniga faasaienisi e lagolagoina ai faʻamanuiaga o meaʻai e faʻavae i laʻau e malosi, ma faʻamamafa ai le taua o lenei filifiliga o meaʻai mo le soifua maloloina i se taimi umi. O le faʻatinoina o se meaʻai e faʻavae i laʻau faʻatasi ai ma le taʻitaʻiga mai tagata tomai faapitoa i le soifua maloloina e mafai ona faʻamautinoa ai se auala paleni i meaʻai ma faʻaleleia atili ai taunuuga o le soifua maloloina lautele.