O le ea o loʻo tatou manava: faʻafefea ona fai le gaosi o le faʻatoʻaga i le ea ma le soifua maloloina
Humane Foundation
Fale faifaatoaga, se metotia o meaola a manuʻaga o manulele, ua leva ona fegalegaleai ma le tele o siosiomaga siosiomaga, ae o se tasi o faʻafitauli sili ona taufaʻamataʻu o le ea. O le soli o gaioiga, pe a taofia tulaga taua o loʻo i ai ni filogia o le ea, o faʻafitauli lautele tau soifua maloloina, ma suiga tau soifua maloloina. O lenei Tala e faamatala ai pe faʻafefea ona faʻatino saʻo e le fale faʻatoʻaga le faʻatoaga, ma le faʻaleagaina o le ea, o le siosiomaga, ma le soifua manuia o meaola.
O le mea filogia o fale gaosi
Fale gaosi falefatutu, pe faʻaputuga manu o loʻo fafagaina galuega (catos), fale afe o meaola i le faʻatapulaʻaina o avanoa i le mea sili ai. O nei nofoaga o se taua tele o le ea o le ea, faʻamaloloina o le tele o kesi e afaina ai ma tuʻufaʻatasia mataupu i totonu o le siosiomaga. O le sili ona taatele e aofia ai:
O Amona o le Urione e pei lava o faʻatoʻaga ma mea faʻatonutonu, e aofia ai manu ma meaola Ata: Getty ata
Ammonia (NH3): O le fua faatatau o manu mai manu, aemaise mai povi povi, ma moa, ua tatala ia Amona i le ea e ala i le ea? E mafai ona puipuia le manava mata o manu uma ma tagata, saofaga i tulaga e pei o le sela, broochitiis, ma isi faʻamaʻi sela. Ina ua tuʻufaʻatasia e Amona i isi faiga i luga o le ea, e mafai ona iai se mataupu faʻapitoa e faʻateleina ai faʻafitauli manava.
Hydrogeen Sulfide (H2S): O lenei kasa oona, e masani ona faʻamatalaina e pei o le manogi pei o fuamoa fuamoa, e gaosia e le pala o manu. Ua iʻu ai ni aʻafiaga o le soifua maloloina, faʻapitoa i tulaga maualuga. Faaumiumi faʻaʻi i le hydrogen sulfide mafai ona oʻo atu i le ulu, mou, ma le oti, ma le oti. Mo tagata faigaluega i fale gaosi fale teu oloa, faʻaalia i lenei kesi o loʻo faʻaauau pea lamatiaga.
Methane (Ch4): O Methane o le malosi o le kesi na gaosia e lafumanu, aemaise povi, pei o se vaega o lo latou faiga faavae (bortic coverment). O lenei kalave e nafa ma se vaega taua o le sao o le vaega a le kamupani faʻatoʻaga i sui o le tau. Methane o 25 taimi sili atu le aoga i le mailei vevela i le siosiomaga nai lo Carbon dioxide, faia lona faaitiitia o le vine lalolagi i le faailoaina o le consal clobal.
POLOKALAMA (PM2.5): O fale gaosi oloa e maua ai le tele o le pefu ma le vaega o se vaega o le mea, o le mea e mafai ona taofia i le ea. O nei tamai vaega, e laiti nai lo 2.5 micrometers i le lautele, mafai ona tui loloto i totonu o māmu ma ulufale i le toto ma fatuina faʻamaʻi ma fatu fatu. O nei fasimea o se fefiloi o le mumū mago, mea moe ma fao le pefu.
Patlatile Okenic Corsactions (VoCs): O le VoCs o vailaʻau faʻasaina mai le otaota o manu, fafaga, ma isi mea tau faatoaga. O nei faapaologa e mafai ona fesoasoani i le faʻavaeina o le eleele-tulaga ozone, o se ki taua o le smog. O femalagaiga o le Ozone i le tele o mataupu tau le soifua maloloina, e aofia ai mama ma faʻaleaga mung galuega, ma faateleina le lamatia o faʻamaʻi manava.
Le aʻafiaga i le soifua maloloina lautele
O le tausalaina o le ea na faia e fale gaosi oloa e iai se aʻafiaga o le soifua maloloina lautele. E masani ona maua e nuu i totonu o le au faioloa i le tele o tau o le manava o le manava ma cardiovascular faʻamaʻi e tatau ai i le faaeʻeina o mea. E tusa ai ma le American Hung Angerations, nofo latalata i fale gaosi oloa na fesoʻotaʻi atu e faʻateleina fua o le sela
E le gata i lea, o le Hydrogen ua suega, Amoni, ma faaopoopoina mataupu e mafai foi ona aafia ai ni tuaoi i le soifua maloloina pei o tamaiti. Mo se faʻataʻitaʻiga, o tamaiti na mānava i totonu o le ea vai faʻaleagaina ai faʻafitauli ma faʻateleina le faigofie ile siama faʻamaʻi. I tua i tuaga o loʻo vaʻaia totoʻa faʻatoʻaga, e iloa ai e tagata nofoaiga le mata o le ita, tale, ma le ulu ona o le ea.
Ni fofo i le ea o le ea o le a manaʻomia ai se tele o taumafaiga ma faifai pea taumafaiga.
Taunuuga Faalesiosiomaga
Faʻatoʻaga Gaoioiga e le gata afaina ai e le afaina le soifua maloloina o tagata - E taua foʻi le taua o le tau i le siosiomaga. I le faʻaopopoga i le tau le tau o le ea, o le au saofaga i vai ma le filogia eleele. O le popo ma otaota taavaletoso mai nei tala e aofia ai vai punavai vai, e tau atu i le itu tamo manu, sopaiina, ma le faasalalauina o tagata leaga.
I tulaga o le tau faʻatau atu, o le faʻaitiitia o metane mai ia Bathaneck o se sili ona lelei popolega mo le faʻamafanafana o le lalolagi. O matata o le faletalimalo o le tala o le tala i le 14.5% o le aofaʻi o le lalolagi lanumeamata kesi kesi kesi, o se taua tele e o mai mai fale gaosi oloa. A o faʻaauau le tauivi o le lalolagi mo le faanatinati manaʻomia e faʻaitiitia suiga o le fale, faʻaitiitia methanes mai se lumanaʻi sili atu ile lumanaʻi.
E le gata i lea, o le lapoʻa tele o le paʻu na mafua mai i le fale gaosi fefaʻatauaʻi e fai ai le avanoa mo lafumanu ma fafaga faʻaseʻe e faʻateleina ai le faʻafitauli o le ea. O laʻau e taua tele le sao i le miti a le Carbon Dioxide, ma na atili ai lo latou faaumatiaga o le tele o paʻu o le vaomatua i totonu o le siosiomaga.
Matafaioi a le malo ma faiga faʻavae: faʻamautinoaina le iloiloga ma lagolagoina suiga lagolagoina
O malo e faia se mea taua i le talanoaina o le siosiomaga ma aga mama e fesoʻotaʻi ma fale gaosi faifaatoaga. A o gaioiga taʻitasi e pei o le vaetamaina o meaola tetele e taua, e ala i faiga faʻavae ma tulafono faatonutonu e mafai ona tatou faia le aʻa o le ea.
Faʻamalosi a le siʻosiʻomaga a le siʻosiʻomaga: E le tatau ona faia e Malo le aoga ma faʻamalosia tulafono faʻatonutonuina e faʻatapulaʻaina ai le filogia e le fale faifaatoaga. E aofia ai tapulaʻa ile mechane ma Amonia o le faʻatagaina, faʻatonutonu o fua mai o otaota afu, ma faʻaitiitia ai lea o le ea. Faamaʻetia o le siosiomaga o le a fesoasoani e faʻaititia ai aafiaga leaga o fale gaosi, e le gata i sona aafiaga ile aoga ae e tele sona aoga ma vai faʻaleagaina o le tau.
Faʻalauteleina ma tali atu: Faʻalauiloaina i totonu o faʻatoʻaga pisinisi e taua mo le faʻamautinoaina o le fale gaosi faʻauigaina i le amio lelei ma siosiomaga tulaga. E tatau i malo ona manaʻomia fale gaosi oloa e faʻailoa ai le latou aʻafiaga, aga lelei o manu, ma mea filogia. I le faia o nei faʻamatalaga e avanoa mo tagata lautele, tagata faʻatau e mafai ona faia faʻaiuga faʻamaonia e uiga i le mea e faʻaalu ai a latou tupe, ae faʻatagaina ni kamupani. E le gata i lea, o le puleaina e tatau tele ona faʻateleina asiasiga o faleʻaiga e faʻamautuina ai le usitaia o loʻo iai ma manu i meaola.
Faʻalauiloaina o gaioiga toto-faʻavae: malo e mafai foʻi ona fesoasoani ai ia faʻaputuputu faʻafitauli a le fale gaosi oloa e ala i le lagolagoina o le atinaʻeina ma le ulufale atu i oloa. E ala ile mauaina o suʻesuʻega faʻatupeina, faʻauigaina, ma soligatulafono mo kamupani tutotonu e faʻatuina mai meaʻai, o loʻo avanoa e malo e mafai ona maua ai nei isi auala sili atu. Ole mea lea e maua ai se faʻamalosia mo tagata faʻatau e afi atu i filifiliga taumafa gafataulimaina filifiliga, faʻaitiitia ai manaoga mo fale gaosi oloa ma faʻaititia tulaga faʻaleagaina.
International Conllaboration: Airgn Delineves mafua mai i le fefaʻatauaiga o le fale o le lalolagi o le lalolagi atoa, ma e manaʻomia ai le faʻapotopotoga faavaomalo. E tatau i malo ona galulue faʻatasi ina ia faʻavaveina tulaga o le siosiomaga lalolagi ma faʻasoa ni mea filogia ma faʻalauiloa le faʻatoʻaga e tele ai. E mafai ona aofia ai maliega e faʻaititia ai gaioiga mai teuteuga mai le 'aina o fefaʻatauaʻiga e faʻaosofia ai faiga faʻasolopito faʻatoaga, ma faʻatinoga faʻa-lalolagi.
O le faia o nei faiga faavae, malo e mafai ona faaitiitia le siosiomaga afaina na mafua mai i fale gaosi solo, ma faapipiiina foi le auala e sili atu le gafataulimaina, ma meaai maloloina lelei. E ala i le galulue faʻatasi o malo, pisinisi, ma tagata taʻitoʻatasi e mafai ona matou aumaia le suiga tumau ma fausia se lumanaʻi, sili atu le agaalofa mo le paneta ma lona tagata.
Tali ma isi filifiliga: suiga i faiga gafataulimaina ma agaalofa
A o faʻaauau ona fai le fale gaosi oloa e faʻaauau ai le faʻaleagaina o le ea, o loʻo iai auala faʻapitoa e mafai ai ona faʻaosofia le soifua maloloina, sili atu le soifua maloloina o meaʻai. O se tasi o fofo sili ona aoga o loʻo suia i meaʻai e faʻavae i luga. I le faʻaitiitia o lo tatou faʻalagolago i meaola manu, e mafai ona tatou faʻaititia ai le manaʻo mo fale gaosi vaipuna, lea e faaitiitia ai le ea fua.
O le faʻaaogaina o meaʻai faʻavae-faʻavae e le gata i le mamafa i le siosiomaga ae o le a faʻaleleia foʻi le tausiga o totonu o manu. O isi auala o Veega o le taimi nei e sili atu ona avanoa nai lo se isi taimi, ma le tele o oloa e sigofi ai le tofo o aano o manufasi, susu ma fuamoa e aunoa ma le siosiomaga ma tau. Suiga i le veliesm poʻo le vaetamaina o le tele o laʻau-faʻavae meaʻai e mafai ona avea ma se tasi o gaioiga sili ona e afaina ai tagata e mafai ona faʻaititia le filogia ma faʻalauiloa se moli maoaʻe.
I le faʻaopopoga i folasaga o filifiliga o meaʻai, faiga taualuga masani, pei o le faʻavavi faʻatoʻaga, mafai foʻi ona faia se sao i le faʻaititia o le faʻaleagaina o le ea. O nei faiga e taulaʻi i le faʻalauteleina o le ola maloloina, faʻaititia vailaʻau, ma faʻalauiloaina o siama o mea paleni, e faʻaititia ai aafiaga leaga o le fale gaosi oloa.
E ala i nei gaioiga tuʻufaʻatasia, mafai ona tatou faʻaumatia le faʻaleagaina e mafua mai i fale o le fale gaosi anoanoai o le ola maloloina, sili atu le agaalofa mo tagata ma manu.
Fa'ai'uga
Fale faʻatoʻaga o se isi tagata faigaluega taua i le ea faʻaleagaina, faʻatasi ai ma taunuʻuga mamao mo le soifua maloloina o le tagata, le siosiomaga, ma le faʻalelalolagi le tau. O mea filogia ua gaosia e nei galuega alamanuia, e aofia ai Amosa, o Carhane, ma ni vaega o le lelei, faʻaleagaina ai le lelei o manulele, faʻaleagaina, ma suiga o le siosiomaga, ma suiga o le siosiomaga. Aʻo faia le alualu i luma e taulimaina nei mataupu, o le tele o galuega e tumau pea e faʻatino. I le lagolagoina o faiga faʻavae e faʻatonutonu ai faʻaletupeʻaga faʻatoʻa faia i faʻatoaga, ma faʻalauiloaina o isi vaega o faʻatoʻaga, ma le fetuu i maliu leaga o le fale gaosi falefaʻafolota mo tupulaga i le lumanaʻi.