Le Fa'atauga Moni: Fa'aitiitia Aano o Mea'ai Vs. Totoina Tele La'au
Humane Foundation
A o tauivi le lalolagi ma popolega o loʻo faʻatupulaʻia e uiga i suiga o le tau ma le faʻaleagaina o le siosiomaga, o loʻo sailia e tagata taʻitoʻatasi ma faʻalapotopotoga ni auala e faia ai se aafiaga lelei i le paneta. O se tasi o vaega ua maua ai le tele o le gauai atu i ai o le taumafaina o aano o manu ma lona aafiaga i le siosiomaga. E tele suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le faʻaitiitia o le taumafaina o aano o manu e mafai ona i ai le tele o faʻamanuiaga tau le siosiomaga, mai le faʻaitiitia o kasa faʻavevela i le faʻasaoina o punaoa o le vai. Peitaʻi, o loʻo i ai se isi fofo e masani ona le amanaʻiaina: o le totoina o le tele o laʻau. I lenei pou, o le a matou suʻesuʻeina le mea moni i le va o le 'ai itiiti o aano o manu ma le totoina o le tele o laʻau, ma le auala e mafai ai e auala taʻitasi ona fesoasoani i se lumanaʻi lanumeamata.
O le Aafiaga o le Faaitiitia o le 'Ai o Aano o Manu i le Siosiomaga
O le gaosiga o lafumanu o se tasi lea o mafuaʻaga autū o le faʻaleagaina o vaomatua ma le faʻaleagaina o fanua.
O le sui i porotini e fa'avae i la'au e mafai ona fesoasoani e fa'asaoina ai punaoa o le vai.
O le faʻaitiitia o le taumafaina o aano o manu e mafai ona faʻaitiitia ai le manaʻoga mo le faʻatoʻaga manu.
Aogā o se Taumafataga e Fa'avae i La'au mo le Lalolagi
E itiiti le aafiaga o le kaponi i taumafa e fa'avae i la'au pe a fa'atusatusa i taumafa e fa'avae i aano o manu. O le filifilia o taumafa e fa'avae i la'au, e mafai ona tatou fa'aitiitia ai le fa'asa'olotoina o kasa fa'avevela ma fa'aitiitia ai suiga o le tau.
O se tasi o fa'amanuiaga autū o mea'ai e fa'avae i la'au o lona a'afiaga lelei lea i le tele o meaola eseese. O le fa'aitiitia o le mana'oga mo aano o manu, e mafai ona tatou fesoasoani e fa'asaoina nofoaga ma puipuia ai le fa'aleagaina atili o siosiomaga.
E le gata i lea, o taumafa e fa'avae i la'au e fesoasoani fo'i i le fa'asaoina o puna'oa o le vai. E mana'omia e fa'ato'aga manu le tele o le vai mo le gaosiga, ae o porotini e fa'avae i la'au e itiiti le vai e mana'omia.
O le isi itu lelei o taumafa e fa'avae i la'au o lo latou sao lea i le fa'aitiitia o le fa'aleagaina o le siosiomaga. O otaota o manu o se tasi lea o mafua'aga autu o le fa'aleagaina o le siosiomaga, ma o le fa'aitiitia o le 'aina o aano o manu, e mafai ai ona tatou fa'aitiitia le aofa'i o mea leaga e fa'asa'olotoina i le siosiomaga.
O le Matafaioi a Faatoaga i Suiga o le Tau
O le vaega o faatoaga e mafua ai le tele o kasa e fa'avevela ai le siosiomaga. O faatoaga manu e fesoasoani i le fa'avevela o kasa methane ma le nitrous oxide, o kasa malolosi e fa'avevela ai le siosiomaga. O faiga fa'ato'aga gafataulimaina e mafai ona fesoasoani e fa'aitiitia ai aafiaga o fa'ato'aga i suiga o le tau. O le fa'aitiitia o otaota o mea'ai ma le fa'aleleia atili o sapalai o mea'ai e mafai ona fa'aitiitia ai kasa e fa'avevela ai le siosiomaga.
Fofo Fa'aauau mo le Fa'aitiitia o le 'Ai o Aano o Manu
E tele ni fofo gafataulimaina e mafai ona faʻatinoina e faʻaitiitia ai le taumafaina o aano o manu ma lona aʻafiaga i le siosiomaga:
Fa'amalosiauina o taumafataga e leai ni aano o manufasi i le vaiaso
I le faalauiloaina o le manatu o taumafataga e leai ni aano o manu i le vaiaso, e mafai ai e tagata taitoatasi ona faia se aafiaga lelei tele i le siosiomaga. E mafai ona faia lenei mea e ala i ni tauvaga ma polokalame faaleaoaoga e faalauiloa ai le malamalama e uiga i faamanuiaga o le faaitiitia o le taumafaina o aano o manu.
Fa'alauiloaina o isi mea e fa'avae i la'au ma mea e sui ai aano o manufasi
O le faʻalauiloaina ma le faʻalauiloaina o isi meaʻai e faʻavae i laʻau, e pei o le tofu, tempeh, ma le seitan, e mafai ona maua ai e tagata faʻatau ni filifiliga e gafataulimaina ma maloloina. E le gata i lea, o mea e sui ai aano o manufasi e faia mai porotini laʻau, e pei o le porotini soya poʻo le pi, e mafai ona fesoasoani i le suiga i se faiga taumafa e sili atu ona gafataulimaina.
Aoaoina o tagata lautele
E taua tele le sao o le aʻoaʻoga i le faʻaleleia atili o amioga. O le aʻoaʻoina o tagata lautele e uiga i aafiaga tau le siosiomaga o le taumafaina o aano o manu, e mafai ai e tagata taʻitoʻatasi ona faia ni filifiliga poto ma faʻaitiitia ma le iloa le taumafaina o aano o manu.
Lagolagoina o fuafuaga mo faatoaga fa'alotoifale ma gafataulimaina
O le lagolagoina o fuafuaga e faʻalauiloa ai faʻatoʻaga faʻalotoifale ma gafataulimaina e mafai ona faʻaitiitia ai le faʻalagolago i le gaosiga tele o lafumanu. E mafai ona aofia ai le lagolagoina o maketi a faifaʻatoʻaga i le lotoifale, polokalame faʻatoʻaga e lagolagoina e le nuʻu, ma le faʻalauiloaina o le taumafaina o fualaau ʻaina, fualaau faisua, ma oloa e faʻavae i laʻau e totoina i le lotoifale.
O Le Mana o le Totoina o Laau mo se Lumanai Lanumeamata
E taua tele le sao o laau i le fausiaina o se lumanaʻi e gafataulimaina ma lanumeamata. E taua tele i le faʻaitiitia o aafiaga o suiga o le tau ma le faʻaleleia atili o le soifua maloloina lautele o le siʻosiʻomaga. O nisi nei o mafuaʻaga autu e taua tele ai le totoina o laau:
1. Fa'aputuina o le Carbon Dioxide
E fai laau ma mea e fa'aputu ai le kaponi, e mitiia ai le kaponi taiokesaita mai le ea ma teuina i o latou ogalaau, lālā, ma laulaau. O le totoina o nisi laau, e mafai ona tatou fesoasoani e fa'aitiitia le aofa'i o lenei kasa fa'avevela i le ea, ma fa'aitiitia ai le suiga o le tau.
2. Fa'aleleia atili o le Tulaga Lelei o le Ea
E fesoasoani laau e faamamā le ea e ala i le mitiia o mea leaga e pei o le nitrogen dioxide, sulfur dioxide, ma le ozone. Latou te faasaolotoina le okesene i le taimi o le photosynthesis, ma fesoasoani i le ea e sili atu ona mamā ma maloloina mo tagata ma isi meaola.
3. Fa'alauiloaina o le Eseesega o Meaola
E avea vaomatua ma nofoaga taua mo le tele o ituaiga o laau ma manu. O le faateleina o le ufiufi o laau, e mafai ona tatou fausia ai ni siosiomaga eseese ma faalauiloa ai le puipuiga o le tele o ituaiga o meaola eseese. E saunia e laau meaʻai, malutaga, ma nofoaga e fai ai ofaga mo le tele o ituaiga o meaola, ma fesoasoani i se siosiomaga olaola ma paleni.
4. Fa'atonutonuina o le Vevela i le Lotoifale
E iai le aafiaga tele o laau i le vevela o le ea i le lotoifale. Latou te saunia le paolo, e faʻaitiitia ai le vevela o loʻo i ai i totonu o taulaga ma faʻaitiitia ai le aafiaga o le motu vevela i taulaga. O le aafiaga malulu o laau e mafai ona fesoasoani e faʻaitiitia ai le manaʻomia o le tele o le ea malulu, e oʻo atu ai i le sefeina o le malosi ma faʻaitiitia ai le faʻasaʻolotoina o kasa faʻavevela.
O le mea lea, o le totoina o laau e le gata ina taua mo le tetee atu i suiga o le tau ae faapea foi mo le faaleleia atili o le tulaga lelei o le ea, faasaoina o le tele o ituaiga o meaola eseese, ma le fausiaina o ni nuu e sili atu ona gafataulimaina ma lelei ona nonofo ai.
O le Fesootaʻiga i le va o Vaomatua ma Suiga o le Tau
O le fa'aumatia o vaomatua o se tasi lea o māfua'aga autū o suiga o le tau ona e tele le kaponi e teuina e la'au.
E taua tele le puipuia ma le toe fa'aleleia o vaomatua i le fa'aitiitia o le fa'avevela o le lalolagi.
O le faasaoina o vaomatua e mafai ona fesoasoani e faatumauina ai le taamilosaga o le vai ma puipuia ai le soloia o le eleele.
E mafai e faiga fa'atautaia gafataulimaina o vaomatua ona maua ai fa'amanuiaga tau tamaoaiga a'o fa'asaoina ai le soifua maloloina o le si'osi'omaga.
Fa'alauiloaina o Isi Mea e Sui Ai Aano o Manu: O se La'asaga i le Puipuiga o le Siosiomaga
O le faʻalauiloaina o isi mea e sui ai aano o manufasi e mafai ona fesoasoani e faʻaitiitia ai le aʻafiaga o le siʻosiʻomaga i le alamanuia o meaʻai. O porotini e faʻavae i laʻau e sili atu ona faʻaogaina punaoa ma e itiiti le fanua ma le vai e manaʻomia pe a faʻatusatusa i faʻatoʻaga manu. I le faʻalauiloaina o isi mea e sui ai aano o manufasi, e mafai ai ona tatou tuʻuina atu i tagata faʻatau ni filifiliga e sili atu ona maloloina ma gafataulimaina.
O isi mea e sui ai aano o manufasi e lē gata ina ofoina atu ai le tele o tofo ma mea e fai ai, ae e fesoasoani foʻi i le faʻaitiitia o kasa e faʻavevela ai le lalolagi ma le faʻasaoina o punaoa o le vai. O le filifilia o porotini e faʻavae i laʻau, e mafai e tagata taʻitoʻatasi ona faia se sao taua i le faʻaitiitia o suiga o le tau ma le faʻasaoina o le siosiomaga.
E le gata i lea, o le faʻalauiloaina o le tele o isi meaʻai e sui ai aano o manufasi e mafai ona fesoasoani i le faʻateleina o meaʻai ma faʻaitiitia ai le faʻalagolago i le naʻo le tasi le puna o porotini. O lenei faʻalauteleina e taua tele mo faiga taumafa gafataulimaina ma e mafai ona fesoasoani i le faʻaleleia atili o meaʻai ma taunuʻuga tau soifua maloloina.
Faatasi, e ala i le taliaina ma le faalauiloaina o isi ituaiga aano o manufasi, e mafai ai ona tatou faia se laa agai i le puipuiga o le siosiomaga ma fausia ai se lumanaʻi e sili atu ona gafataulimaina mo tupulaga o loo lumanai.
Fa'ai'uga
O le fa'aitiitia o le 'aina o aano o manu ma le totoina o le tele o la'au o ni auala lelei ia e fa'aitiitia ai le a'afiaga o a tatou filifiliga o mea'ai i le siosiomaga. O le fa'aitiitia o le 'aina o aano o manu, e mafai ona tatou fa'aitiitia ai le fa'asao o kasa fa'avevela, fa'asaoina punaoa o le vai, ma fa'aitiitia ai le mana'oga mo fa'ato'aga fa'ato'aga. O mea'ai e fa'avae i la'au e le gata ina maualalo le a'afiaga o le kaponi ae e fesoasoani fo'i i le fa'asaoina o le tele o meaola ma le fa'aitiitia o le fa'aleagaina o le siosiomaga. E le gata i lea, o faiga fa'ato'aga gafataulimaina ma fuafuaga e fa'alauiloa ai fa'ato'aga i le lotoifale e mafai ona lagolagoina atili ai se faiga fa'atauga e sili atu ona gafataulimaina.
I le isi itu, o le totoina o laau e taua tele i le faaitiitia o suiga o le tau. E taofia e laau le kaponi taiokesaita, faaleleia atili le tulaga lelei o le ea, avea ma nofoaga mo manu fe'ai, ma faatonutonuina le vevela o le ea i le lotoifale. O le puipuia ma le toe faaleleia o vaomatua e taua tele i le tetee atu i le vevela o le lalolagi ma le faatumauina o taamilosaga o le vai.
I le iuga, o le faʻalauiloaina o isi meaʻai e sui ai aano o manu ma le totoina o nisi laʻau o ni laʻasaga taua ia mo le puipuiga o le siosiomaga. O isi meaʻai e sui ai aano o manu e maua ai e tagata faʻatau ni filifiliga e sili atu ona maloloina ma gafataulimaina, ae faʻaitiitia ai foʻi le aʻafiaga o le pisinisi meaʻai i le siosiomaga. O le faʻalauteleina o meaʻai ma le faʻaitiitia o le faʻalagolago i se puna e tasi o porotini, e mafai ona tatou fatuina se lumanaʻi e sili atu ona mautu ma gafataulimaina mo i tatou lava ma le paneta.