Humane Foundation

Kumenya Ibintu By'ubuzima Bifitanye Ibyo Kurya Inyama: Inyama Zitegurwa, Indwara Z'umutima, n'ibindi Byinshi Byiza

Inyama zimaze igihe kinini mubiribwa byabantu, zitanga isoko ya proteyine nintungamubiri zingenzi. Ariko, uko imyumvire yacu yimirire ninganda zibiribwa bigenda byiyongera, ingaruka zubuzima zijyanye no kurya ibikomoka ku nyama ziragenda zigaragara. Ubwiyongere bw'ubuhinzi bw'uruganda no gukoresha antibiyotike na hormone mu musaruro w'inyamaswa byateje impungenge ku ngaruka mbi zishobora kugira ku buzima bw'abantu. Byongeye kandi, kurya inyama zitunganijwe kandi zitukura byafitanye isano n'indwara zitandukanye zidakira, harimo n'indwara z'umutima ndetse na kanseri zimwe na zimwe. Muri iki kiganiro, tuzasesengura ingaruka zubuzima bujyanye no kurya ibikomoka ku nyama, gushakisha ingaruka zishobora guterwa no kuganira ku buryo bwo guhitamo neza iyo bigeze ku ngeso zacu. Mugihe isi ikenera inyama zikomeje kwiyongera, ni ngombwa kumva ingaruka zishobora guterwa no kurya ibyo bicuruzwa kubuzima bwacu no kumererwa neza. Iyo dusuzumye neza ibimenyetso nibisobanuro, dushobora gufata ibyemezo birambuye kubyerekeye guhitamo ibiryo no guteza imbere ejo hazaza heza kandi harambye kuri twe no kuri iyi si.

Sobanukirwa n'ingaruka zubuzima bwo kurya inyama: Inyama zitunganijwe, Indwara z'umutima, hamwe nubundi buryo bwizewe Ugushyingo 2025

Ibinure byinshi byuzuye byongera ibyago

Kurya ibikomoka ku nyama birimo ibinure byinshi byahujwe no kwiyongera kwingaruka ziterwa nibibazo bitandukanye byubuzima. Ubushakashatsi bwakozwe bwerekanye ko indyo yuzuye ibinure byuzuye bishobora kugira uruhare runini rwa cholesterol ya LDL (lipoprotein nkeya), bakunze kwita cholesterol “mbi”. Ibi na byo, bishobora gutera iterambere ryimiterere nkindwara zifata umutima, umubyibuho ukabije, na diyabete yo mu bwoko bwa 2. Byongeye kandi, kunywa cyane ibinure byuzuye byajyanye no kwiyongera kwa kanseri zimwe na zimwe, harimo na kanseri y'ibere na kanseri y'amara. Ni ngombwa kuzirikana ibinure byuzuye mubikomoka ku nyama no gutekereza kwinjiza ubundi buryo bwiza mu mafunguro yacu kugirango tugabanye ingaruka z’ubuzima.

Inyama zitunganijwe zifitanye isano na kanseri

Inyama zitunganijwe nazo zifitanye isano no kwiyongera kwa kanseri. Ubushakashatsi bwinshi bwagiye bugaragaza isano iri hagati yo kurya inyama zitunganijwe no guteza imbere ubwoko bumwe na bumwe bwa kanseri, cyane cyane kanseri yibara. Inyama zitunganijwe, nka sosiso, imbwa zishyushye, bacon, hamwe n’inyama zitangwa, zikoreshwa mu buryo butandukanye bwo kubungabunga, harimo kunywa itabi, gukiza, no kongeramo imiti y’imiti, ishobora kwinjiza ibintu byangiza inyama. Ibi bikoresho, harimo nitrite na nitrate, byagaragaye ko bishobora gutera kanseri. Byongeye kandi, urugero rwa sodium hamwe n’ibinure byuzuye mu nyama zitunganijwe bikomeza kugira uruhare mu kongera kanseri. Nibyiza kugabanya gufata inyama zitunganijwe hanyuma ugahitamo isoko ya proteine ​​nziza, nkinyama zidafite ibinure, inkoko, amafi, ibinyamisogwe, nubundi buryo bushingiye ku bimera, kugirango bigabanye ingaruka z’ubuzima ziterwa no kurya ibikomoka ku nyama.

Kurya inyama zitukura n'indwara z'umutima

Ibimenyetso byerekana isano iri hagati yo kurya inyama zitukura no kwiyongera kwindwara z'umutima. Inyama zitukura, zirimo inyama zinka, ingurube, nintama, akenshi usanga zifite ibinure byuzuye, bikaba bifitanye isano no kwiyongera kwa cholesterol ya LDL, bakunze kwita cholesterol “mbi”. Urwego rwo hejuru rwa LDL cholesterol rushobora gutuma habaho plaque mu mitsi, bikongera ibyago byo kurwara umutima. Inyama zitukura zirimo kandi icyuma cya heme, kirenze urugero, gishobora guteza imbere umusaruro wa radicals yangiza yubusa ishobora kwangiza imiyoboro yamaraso kandi ikagira uruhare mubibazo byumutima. Kugira ngo izo ngaruka zigabanuke, abantu barashishikarizwa kugabanya ibyo barya inyama zitukura kandi bagashyira imbere ubundi buryo bworoshye, nk'inkoko, amafi, hamwe na poroteyine zishingiye ku bimera, bitanga inyungu nk’imirire idafite ingaruka z’ubuzima.

Antibiyotike mu nyama zirashobora kwangiza

Ikoreshwa rya antibiyotike mu musaruro w’inyama ryateje impungenge z’ingaruka z’ubuzima ziterwa no kurya ibikomoka ku nyama. Antibiyotike ikoreshwa mubuhinzi bwinyamaswa kugirango itere imbere kandi ikingire indwara. Nyamara, gukoresha cyane no gukoresha nabi antibiyotike mu bworozi bw’amatungo birashobora kugira uruhare mu mikurire ya bagiteri irwanya antibiyotike, izwi kandi nka superbugs. Iyo abaguzi barya inyama ziva mu nyamaswa zivuwe na antibiyotike, zishobora guhura na bagiteri zidashobora kwihanganira, zishobora kubangamira ubuzima bw’abantu. Kunywa za bagiteri zirwanya antibiyotike birashobora gutuma umuntu yandura bigoye kandi bikagabanya imikorere ya antibiyotike mugihe bikenewe kugirango bivurwe. Niyo mpamvu, ni ngombwa ko abantu bamenya ingaruka zishobora kubaho kandi bagahitamo neza mugihe bahisemo ibikomoka ku nyama, bagahitamo ibikomoka ku nyamaswa zororerwa badakoresheje bisanzwe antibiyotike.

Imisemburo iri mu nyama irashobora guhungabanya imisemburo

Kuba imisemburo iba mu nyama byateje impungenge impungenge zishobora guhungabanya imiterere ya hormone mu bantu. Mu rwego rwo kongera iterambere n’umusaruro, abahinzi bamwe na bamwe batanga imisemburo ku matungo. Iyi misemburo irashobora kurangirira mu nyama abaguzi barya. Mu gihe inzego zishinzwe kugenzura ishyirwaho ry’ibisigisigi by’imisemburo mu nyama, ubushakashatsi bumwe na bumwe bwerekana ko n’ubwo buryo buke bw’imisemburo ishobora kugira ingaruka mbi ku buzima bw’abantu. Kunywa imisemburo ikabije binyuze mu kurya inyama byafitanye isano no guhungabana muri sisitemu ya endocrine, igira uruhare runini mu kugenzura imikorere itandukanye y'umubiri. Ihungabana rishobora kugaragara mubusumbane bwimisemburo, ibibazo byimyororokere, hamwe nubwiyongere bwa kanseri zimwe. Kugirango bagabanye ingaruka zishobora guteza ubuzima, abantu barashobora gutekereza guhitamo ibikomoka ku nyama biva mu masoko ashyira imbere uburyo bwo gukora imisemburo idafite imisemburo.

Birashoboka guhura nindwara ziterwa nibiribwa

Abaguzi bagomba kandi kumenya ingaruka zishobora guterwa n'indwara ziterwa n'ibiribwa zijyanye no kurya ibikomoka ku nyama. Indwara ziterwa nibiribwa ziterwa na bagiteri zangiza, virusi, cyangwa parasite zishobora kwanduza inyama mugihe cyo kubaga, gutunganya, cyangwa gutunganya. Kubika bidakwiye, guteka bidahagije, cyangwa kwanduzanya bishobora kurushaho kugira uruhare mu gukwirakwiza izo virusi. Ubwoko bwindwara ziterwa nibiribwa bifitanye isano no kurya inyama harimo Salmonella, E. coli, na Listeria. Ibi birashobora gutera ibimenyetso nko gucibwamo, isesemi, kuruka, kandi mugihe gikomeye, bishobora gutera ibitaro cyangwa urupfu. Kugira ngo hagabanuke ibyago by’indwara ziterwa n’ibiribwa, ni ngombwa gushyira mu bikorwa ingamba zikwiye zo kwihaza mu biribwa, harimo gukonjesha inyama vuba, kubiteka neza, no kwirinda kwanduzanya ukoresheje imbaho ​​zikata n’ibikoresho bitandukanye ku nyama mbisi kandi zitetse. Byongeye kandi, kugura inyama biva ahantu hizewe byubahiriza umutekano n’isuku bikabije birashobora kugabanya amahirwe yo kwandura izo virusi.

Ingaruka ku bidukikije byaganiriweho

Ingaruka ku bidukikije zo kurya ibikomoka ku nyama nazo zabaye ingingo zaganiriweho mu myaka yashize. Inganda z’inyama zizwiho kugira uruhare runini mu myuka ihumanya ikirere, gutema amashyamba, no kwanduza amazi. Ubworozi bw’amatungo, cyane cyane ibikorwa by’inganda, bisaba ubutaka bwinshi, amazi, n’ibiryo, biganisha ku gutema amashyamba yo kurisha no gutanga umusaruro. Byongeye kandi, gaze metani itangwa n’amatungo, cyane cyane ituruka kuri fermentation enteric no gucunga ifumbire, ni gaze ya parike ikomeye igira uruhare mu ihindagurika ry’ikirere. Gukoresha cyane antibiyotike mu buhinzi bw’inyamaswa nabyo biratera ubwoba mu guteza imbere antibiyotike, ishobora kugira ingaruka zikomeye ku buzima bw’abantu. Mu gihe impungenge z’isi ku bidukikije zikomeje kwiyongera, abantu ku giti cyabo n’abashinzwe gufata ingamba baragenda bashakisha ubundi buryo bwo guhitamo imirire ndetse n’ubuhinzi burambye kugira ngo bagabanye ingaruka mbi z’umusaruro w’inyama kuri iyi si.

Ibindi bishingiye ku bimera bitanga inyungu zubuzima

Ubundi buryo bushingiye ku bimera butanga inyungu nyinshi zubuzima butuma bahitamo gukomeye kubantu bashaka kuzamura imibereho yabo. Ubundi buryo busanzwe buri munsi mubinure byuzuye hamwe na cholesterol, bikunze kuboneka mubikomoka ku nyama kandi bikaba byaragize uruhare runini mu kwandura indwara z'umutima ndetse n’ubuzima budakira. Byongeye kandi, ubundi buryo bushingiye ku bimera akenshi bukungahaye kuri fibre, vitamine, n imyunyu ngugu bikenewe mu mirire yuzuye. Izi ntungamubiri ntizifasha gusa ubuzima muri rusange ahubwo zishobora no gufasha gucunga ibiro, igogora, no kugabanya ibyago bya kanseri zimwe. Kwinjiza ubundi buryo bushingiye ku bimera mu ndyo yumuntu birashobora kugira uruhare mu kuzamura umuvuduko wamaraso, urugero rwa cholesterol, hamwe nubuzima bwumutima nimiyoboro. Ikigeretse kuri ibyo, ubundi buryo busanzwe bukorwa mubintu byose, bitunganijwe byoroheje, bishobora kurushaho kuzamura agaciro kintungamubiri. Iyo usuzumye ubundi buryo bushingiye ku bimera, abantu barashobora kugira ingaruka nziza kubuzima bwabo mugihe bagifite ibyokurya biryoshye kandi bishimishije.

Kugereranya nibintu bitandukanye byingenzi

Kugera ku ndyo yuzuye kandi yuzuye ikubiyemo ibirenze guhitamo ubundi buryo bushingiye ku bimera. Kugereranya no gutandukana nibintu byingenzi bigomba kwitabwaho muguhitamo imirire. Kugereranya bivuga kurya ibiryo mubice bikwiye, byemeza ko bitarenze urugero cyangwa bidahagije. Iyi myitozo ifasha kugumana uburemere bwumubiri bwiza kandi ikarinda ibyago byo gukabya kurenza urugero mumatsinda runaka y'ibiryo. Byongeye kandi, kwinjiza ibiryo bitandukanye mumirire yumuntu bituma habaho intungamubiri nyinshi zingirakamaro mubuzima bwiza. Muguhindura uburyo bwo guhitamo ibiryo kandi harimo imbuto zitandukanye, imboga, ibinyampeke byose, proteyine zidafite imbaraga, hamwe nubundi buryo bushingiye ku bimera, abantu barashobora kungukirwa na vitamine nyinshi, imyunyu ngugu, antioxydants, na phytochemicals. Ubu buryo ntabwo bwongera intungamubiri gusa ahubwo buteza imbere uburyohe bwo kurya bushimishije kandi bushimishije. Mugukurikiza uburyo butandukanye kandi butandukanye, abantu barashobora guhitamo indyo yuzuye ifasha imibereho yabo muri rusange.

Hitamo neza kugirango ubeho neza

Ku bijyanye no guhitamo neza imibereho yacu, ni ngombwa gusuzuma ibintu byose byubuzima bwacu, harimo guhitamo imirire. Gusobanukirwa ingaruka zishobora gutera ubuzima zijyanye no kurya ibikomoka ku nyama bidufasha gufata ibyemezo byize kubijyanye no gufata ibiryo. Mugukomeza kumenyeshwa ibyerekeranye nimirire yibiribwa bitandukanye, turashobora gusuzuma ingaruka zishobora kugira kubuzima bwacu muri rusange. Ubu bumenyi buduha imbaraga zo guhitamo ubundi buryo bwa poroteyine, nk'ibinyamisogwe, tofu, cyangwa tempeh, bishobora gutanga intungamubiri zikenewe nta ngaruka zishobora guterwa n’ibikomoka ku nyama zimwe na zimwe. Byongeye kandi, kuzirikana ingaruka ku bidukikije no gutekereza ku bijyanye n’imyitwarire y’inyama birashobora kurushaho kumenyesha ibyo twahisemo kandi bikagira uruhare mu buryo burambye kandi bwuzuye impuhwe ku mibereho yacu muri rusange.

Mu gusoza, biragaragara ko kurya ibikomoka ku nyama bishobora kugira ingaruka zikomeye ku buzima. Kuva ibyago byinshi byindwara z'umutima bikagera kuri bagiteri na hormone byangiza, ni ngombwa ko abantu bazirikana ibyo barya inyama bagahitamo neza kubijyanye nimirire yabo. Nubwo inyama zishobora kuba isoko yintungamubiri zingenzi, ni ngombwa kuringaniza nibindi biribwa bitandukanye kandi ukagisha inama inzobere mu buzima kubyerekeye ibibazo byose by’ubuzima. Mu kwiyigisha no guhitamo neza, dushobora guteza imbere ubuzima bwiza kuri twe no kuri iyi si.

Ibibazo

Ni izihe ngaruka zihariye z’ubuzima zijyanye no kurya ibikomoka ku nyama zitunganijwe?

Kurya inyama zitunganijwe byahujwe ningaruka nyinshi zubuzima. Muri byo harimo ibyago byinshi byo kwandura kanseri yu mura, indwara z'umutima, na diyabete yo mu bwoko bwa 2. Inyama zitunganijwe zikunze kuba nyinshi muri sodium, ibinure byuzuye, hamwe ninyongera nka nitrite, zishobora kugira uruhare muri ibyo bibazo byubuzima. Byongeye kandi, uburyo bwo guteka bukoreshwa mu nyama zitunganijwe, nko gusya cyangwa gukaranga ku bushyuhe bwinshi, birashobora kubyara ibintu byangiza byongera ibyago bya kanseri. Birasabwa kugabanya ikoreshwa ryinyama zitunganijwe hanyuma ugahitamo ubundi buryo bwiza nkinyama nshya, zinanutse cyangwa proteine ​​zishingiye ku bimera.

Nigute kurya inyama zitukura bigira uruhare runini mu kwandura kanseri zimwe na zimwe?

Kurya inyama zitukura byajyanye no kongera ibyago byo kwandura kanseri zimwe na zimwe bitewe nimpamvu nyinshi. Inyama zitukura zirimo ibice bishobora guteza imbere kanseri mu mubiri, nka amine ya heterocyclic na hydrocarbone ya polycyclic aromatic hydrocarbone, ishobora kwangiza ADN kandi ikongera ibyago byo guhinduka kwa kanseri. Byongeye kandi, inyama zitukura zikunze kuba nyinshi mu binure byuzuye, ibyo bikaba byaragize uruhare runini mu kwandura kanseri zimwe na zimwe, harimo na kanseri yibara. Byongeye kandi, uburyo bwo guteka nko gusya cyangwa kogosha birashobora kubyara ibintu byangiza bikagira uruhare runini mu kurwara kanseri ijyanye no kurya inyama zitukura.

Ni izihe ngaruka mbi zishobora kugira ku buzima bw'umutima n'imitsi ituruka ku kurya inyama nyinshi?

Kurya ibicuruzwa byinshi byinyama birashobora kugira ingaruka mbi kubuzima bwumutima. Ni ukubera ko inyama, cyane cyane inyama zitukura kandi zitunganijwe, mubisanzwe zifite ibinure byuzuye na cholesterol. Ibi bintu birashobora kongera urugero rwa cholesterol ya LDL (mbi) mumaraso, ibyo bikaba bishobora gutuma habaho plaque mumitsi kandi bikongera ibyago byindwara z'umutima, ubwonko, nibindi bibazo byumutima. Byongeye kandi, kurya inyama nyinshi byajyanye no kwiyongera k'umuvuduko ukabije w'amaraso no gutwikwa, byombi bishobora kugira uruhare mu bibazo by'umutima. Birasabwa rero kugabanya gufata inyama no kwibanda ku ndyo yuzuye kubuzima bwiza bwumutima.

Haba hari ingaruka zubuzima zijyanye no kurya inyama zavuwe na antibiotique cyangwa imisemburo?

Nibyo, hari ingaruka zishobora gutera ubuzima zijyanye no kurya inyama zavuwe na antibiotique cyangwa imisemburo. Gukoresha antibiyotike mu matungo birashobora kugira uruhare mu mikurire ya bagiteri irwanya antibiyotike, ishobora kugorana kuvura indwara zimwe na zimwe mu bantu. Imisemburo ikoreshwa mu musaruro w’inyama yagiye ihura n’imisemburo ishobora kuba mu bantu, nubwo urugero rw’ingaruka rukomeje kugibwaho impaka. Ni ngombwa kumenya ko ingamba zifatika zashyizweho kugirango harebwe niba ibikomoka ku nyama bifite umutekano ku biribwa, ariko ni byiza guhitamo inyama kama cyangwa antibiyotike idafite inyama igihe cyose bishoboka.

Nigute kurya ibikomoka ku nyama bigira ingaruka kumagara muri rusange hamwe ningaruka zo kurwara igifu?

Kurya ibikomoka ku nyama birashobora kugira ingaruka nziza kandi mbi kubuzima rusange hamwe ningaruka zo kurwara igifu. Mu gihe inyama ari isoko yintungamubiri zingenzi nka poroteyine na fer, kurya cyane, cyane cyane inyama zitunganijwe, byagize uruhare runini mu kwandura indwara zifata igifu nka kanseri yu mura, indwara zifata amara, na diverticulose. Ibi biterwa nibintu nkibinure byuzuye ibinure, gufata fibre nkeya, hamwe nibintu byangiza bishobora guterwa mugihe cyo guteka. Nyamara, harimo inyama zinanutse, zidatunganijwe mu rugero nkigice cyimirire yuzuye irashobora gutanga intungamubiri zingenzi zitagize ingaruka zikomeye kubuzima bwinda.

3.8 / 5 - (amajwi 18)
Sohora verisiyo igendanwa