Ua tumu le malo o manu i noataga mataʻina o tinā e masani ona taʻutaʻua le sootaga loloto o loo vaaia i le va o tinā faaletagata ma a latou fanau. Mai le tele o augatupulaga o elefane e oo atu i maʻitaga tulaga lua a kangaroos, o sootaga i le va o tina manu ma a latou fanau e le gata ina oʻotia ae e manaia ma o nisi taimi e matua ese lava. O lenei tusiga o loʻo faʻatalanoaina nisi o faʻataʻitaʻiga sili ona tulaga ese o le puipuiga o tina i le malo o manu. O le a e iloa ai le auala e ta'ita'ia ma leoleoina ai e matai elefane a latou lafu, e saunia e tina orca le tausiga o le olaga atoa ma le puipuiga i a latou fanau tama, ma e feso'ota'i ma a latou tama'i pua'a e ala i le fati o le tagi. E le gata i lea, o le a matou suʻesuʻeina le tautinoga le maluelue a tina orangutan, le tausiga faʻapitoa a tina alligator, ma le mataala faifai pea o tina cheetah i le puipuia o a latou tama vaivai. O nei tala o loʻo faʻaalia ai le ofoofogia o le umi e alu i ai tina manu e faʻamautinoa le ola ma le soifua manuia o a latou tama, faʻaalia le eseese ma le ofoofogia o taʻiala o le tausiga o tina i le natura.
Mai taimi maitaga e le masani ai i le tofiaina o tausitama e nonofo faatasi mo le olaga, o nei noataga o nisi ia e sili ona malosi.

- Fa'asoa ile Facebook - Fa'asoa ile LinkedIn - Fa'asoa ile Whatsapp - Fa'asoa ile X
6 min faitau
O le malo o manu ua tupu aʻe nisi o mafutaga faʻatina ma le ofoofogia, o le tele o ia mea e faʻatauvaʻa i sootaga vavalalata i le va o tina tagata ma a latou fanau. Mai le tele o augatupulaga o elefane i le ma'itaga e lua-vaega a kangaroo, o sootaga i le va o manu ma o latou tina e ootia, faagaeetia ma o nisi taimi e matua ese lava. O nisi nei o sootaga sili ona ofoofogia o tina ma fanau i le malo o manu .
Elefane
Toeitiiti atoa le lua tausaga, o elefane e sili ona umi le ma'itaga o so'o se manu - ma o le amataga lena o le malaga a le aiga. Ina ua uma ona faasusu lana tama mo le lua tausaga, o loo nofo pea se tina elefane ma lana fanau i lona olaga atoa.
O elefane e matriarchal . E masani ona vaaia le tele o augatupulaga o elefane fafine o nonofo ma feoaʻi faatasi, ma le matua matua e faʻatulagaina le saoasaoa ina ia mafai e tamaiti laiti ona faʻatasi. Afai ua matuaoti se tamaitiiti, o le a vaetamaina ma tausia e le lafu atoa. E tofia foʻi e tinā elefane aiga o le “tausi pepe” e vaavaaia a latou tama a o aai, pe tausia foʻi le la tama pe a oti se tinā.
Orcas
E pei o elefane, o orca o se matriarchal ituaiga e pipii faatasi mo le tele o augatupulaga. O se pusa o orcas e masani ona aofia ai se tinamatua, lana fanau ma le fanau a lana tama teine, ma a o tama ma afafine e tuua mo sina taimi le pate - o atalii e faaipoipo, o afafine e tuli - latou te toe foi i o latou aiga i le faaiuga o le aso.
A o aʻoaʻoina e tamaʻitaʻi orca e tuli ma ola na o i latou, o se suʻesuʻega talu ai nei na maua ai le faʻalagolago o tama tane i o latou tina mo meaʻai ma puipuiga mo o latou olaga atoa. E ui o le mafuaaga i tua atu o lenei mea e le o manino, ae ua fai mai o lenei "tama a tina" e fesootaʻi ma le natura faʻatamaʻitaʻi o orca pods . E ui o le fanau a le afafine o le orca e tausia faatasi e lana pa, ae o le fanau a lana tama e leai; e maua ai e le tina o Orca le tele o le taimi e alofa ai ia latou fanau tama . E ala i le faʻamautinoaina o loʻo soifua maloloina ma faʻamalosi a latou tama, latou te faʻateleina ai o latou avanoa e tuʻufaʻatasia ai gafa o le aiga.
puaa
O tina puaa e taʻua o lulu, ma latou te alolofa tele ma alolofa ia latou puaa. E le'i leva ona fanauina se otaota, ona fai loa lea o se faamoega mo a latou tama, ma ufiufi ai i lona tino pe a malulu. O puaa e sili atu ma le sefulu ma'oti ma'oti , ma o le a vave ona maua igoa o pua'a ta'itasi, e iloa le leo o lo latou tina pe a ma le lua vaiaso.
O Sows ua lauiloa e "pepese" a latou puaa e faʻaalia ai ua oʻo i le taimi e fafaga ai, ma e faʻanoanoa uma tamaʻi puaa ma o latou tina pe a vavae ese le tasi ma le isi, o se faiga masani i faʻatoʻaga falegaosimea .
Orangutans
E ui o le tele o tina e tausia a latou fanau i le malo atoa o manu, e tatau i orangutans le faʻafetai faʻapitoa mo le maualuga o le latou tautinoga. Talu ai e leai se sao o tagata orangutan tane i le tausiaina o a latou fanau, o lena matafaioi e pa'ū i luga o latou tina - ma o le matafaioi lava lea.
Mo nai tausaga muamua o le olaga o se orangutan, latou te fa'alagolago atoatoa i o latou tina mo mea'ai ma felauaiga, ma fa'aalu le tele o lenei taimi e pipii mau ai i latou mo le ola. O loo faaauau pea ona latou nonofo ma feoaʻi ma o latou tinā mo ni nai tausaga mulimuli ane, ma o le taimi lenā e aʻoaʻo ai e le tinā le la tama i le faiga o meaʻai . E silia ma le 200 ituaiga o mea'ai eseese e 'ai e Orangutan, ma e tele tausaga e a'oa'oina ai e o latou tina i latou i le su'eina, aveese ma le saunia o mea'ai ta'itasi.
I le aotelega, e le tuua e orangutans o latou tina se'ia atoa le valu o latou tausaga - ma e tusa lava pe a uma lena, e masani ona latou asiasi atu i o latou tina seia oo ina matutua, e le pei o le tele o tamaiti.
Alligators
E ui lava i lo latou talaaga mataʻutia, o alligators o ni tina faʻapitoa, agaalofa ma mataala . A uma ona tuʻu fuamoa, latou te tanu i le eleele, lea e faʻamoemoeina lua o le faʻamafanafanaina ma natia ai mai manu feʻai.
O le itupa o le alligator e fuafua i le vevela o latou fuamoa a'o le'i fofoa. Afai e vevela tele le pipii, o le a tama uma pepe; malulu tele, ma o le a avea i latou uma ma fafine. Ina ia mautinoa na te fanauina se fefiloi lelei o tane ma fafine, o tina alligator e masani ona fetuutuunai le aofaʻi o le ufiufi i luga o fuamoa, faʻatumauina le tumau ma le vevela.
A amata loa ona matete fuamoa o le alligator, ua sauni e fofoa. I le taimi lea, e gauia ma le faaeteete e le tina fuamoa taʻitasi i ona auvae malolosi, faʻapipiʻi ana pepe fou i totonu o lona gutu, ma ave lemu i totonu o le vai. O le a ia faʻaauau pea ona puipuia i latou mo le lua tausaga.
Cheetahs
Cheetahs e matua vaivai lava i nai masina muamua o le olaga. Na fananau mai i latou o tauaso, e leai se sao o o latou tamā i le tausiaina o i latou, ma o loo siʻomia i latou e tagata feʻai. Mo nei mafuaaga ma isi, o le tele o pepe faatoa fananau mai e le oʻo i le matutua - ae o i latou e iai o latou tina e faʻafetai.
O tina cheetah e taumafai malosi e puipui a latou tama. E ave a latou lapisi i se lua i aso ta'itasi, ina ia aua ne'i manaia le manogi o tama i manu fe'ai, ma nana ai i mutia uumi ina ia tau le iloa. Latou te mataala i taimi uma, mo manu feʻai e ono afaina ai a latou tama ma, e pei lava ona taua, mo manu faʻatau latou te manaʻomia e puʻe e fafaga ai i latou lava. Pe a le tulituliloa, latou te fusi ma a latou tama ma gugu e faamafanafana ia i latou.
A mae'a ni nai masina, ona amata loa lea ona a'oa'oina e tina cheetah a latou tama i totonu ma fafo o le tuliga. Latou te amata i le toe fa'afo'i atu o manu na pu'eina i le lua, ina ia mafai ai e a latou tama ona toe pu'e; mulimuli ane, ona taʻitaʻiina atu lea e le tinā o ana tama mai le lua ma aʻoaʻoina i latou i le tuliga mo i latou lava. O uiga fa'atina o cheetah tama'ita'i e matua'i malosi ma ua iloa ai fo'i latou te fa'ata'ita'iina ni tama matuaoti mai isi aiga .
Kangaroo
E iloa e tagata uma e iai ni taga a kangaroo, ae o lena mea moni e tasi e le maua ai le uiga uiga ese o le tulaga faatina .
O le kangaroo na muamua ulu atu i le lalolagi i fafo pe a uma ona maitaga i le manava o lona tina mo le 28-33 vaiaso, ae o le taʻua o le "fanau mai" o le a faaseseina. E ui ina alu ese le tama'i kangaroo mai le tino o le tina e ala atu i lona manava, ae vave ona toe ulufale i totonu o lona tino e ala i le tolotolo i totonu o lana taga. O le “joey,” e pei ona ta’ua ai i latou i lenei taimi o o latou olaga, o loo faaauau pea ona atiina ae i totonu o le taga a le tina mo le isi valu masina a o lei tolotolo i fafo, o le taimi lenei mo le lelei.
Ae o le mea e ese ai, o loʻo tumau pea le malosi o le tina e maʻitaga ai i lenei vaitaimi e valu masina, ma a tupu lenei mea, e amata ai se gaioiga e taʻua o le embryonic diapause. E fai se afuafua i lona manava, ae o lona tuputupu aʻe e vave lava ona “taofi” mo le umi e manaʻomia ai le uluaʻi joey e faauma ai lona tuputupu aʻe. O le taimi lava e alu ese ai lena joey, e faʻaauau pea le tuputupu aʻe o le afuafua, seia oʻo ina tupu aʻe ma avea ma se joey, ma toe fai le faagasologa.
Mulimuli ane, o loo faaauau pea ona tausia e tina kangaroo a latou pepe fou mo le itiiti ifo ma le tolu masina talu ona latou tuua le taga. O lona uiga, i so o se taimi, atonu o loo tausia e se tina kangaroo ni fanau eseese se tolu i vaega eseese e tolu o lo latou tuputupu aʻe: o se afuafua i le manava, o se joey i totonu o le taga ma se pepe fou i ona tafatafa. Talanoa e uiga i le tele o galuega!
Matau: O lenei Initaneti sa muamua lomia i luga o le sapalaiina, ma e le tatau ona atagia mai ai manatu o le Humane Foundation .