Agrikilti faktori, yon metòd trè endistriyalize ak entansif nan ogmante bèt pou pwodiksyon manje, te vin yon enkyetid siyifikatif anviwònman an. Pwosesis la nan mas-pwodwi bèt pou manje pa sèlman ogmante kesyon etik sou byennèt bèt, men tou gen yon enpak devastatè sou planèt la. Isit la yo se 11 reyalite enpòtan sou fèm faktori ak konsekans anviwònman yo:
1- Emisyon gaz masiv lakòz efè tèmik
Fèm faktori yo se youn nan kontribye yo ki mennen nan emisyon gaz efè tèmik mondyal, divilge kantite lajan menmen nan metàn ak oksid nitre nan atmosfè a. Gaz sa yo byen lwen plis ki pisan pase gaz kabonik nan wòl yo nan rechofman atmosfè, ak metàn yo te sou 28 fwa pi efikas nan pyèj chalè sou yon peryòd 100-ane, ak oksid nitre sou 298 fwa pi pisan. Sous prensipal la nan emisyon metàn nan agrikilti faktori soti nan bèt ruminan, tankou bèf, mouton, ak kabrit, ki pwodwi gwo kantite metàn pandan dijesyon nan yon pwosesis li te ye tankou fèmantasyon entetik. Se metàn sa a Lè sa a, lage nan atmosfè a sitou nan ruch bèt yo.
Anplis, oksid nitre se yon byproduct nan itilize nan angrè sentetik, ki fè yo lou travay yo grandi manje a bèt boule nan sa yo bèt faktori-yo. Azòt la nan sa yo angrè reyaji ak tè ak mikwo -òganis, pwodwi oksid nitwojèn, ki se Lè sa a, lage nan lè a. Echèl endistriyèl la nan agrikilti faktori, konbine avèk kantite imans nan manje oblije kenbe siksè akademik operasyon sa yo, fè sektè agrikòl la youn nan pi gwo sous yo nan emisyon oksid nitre.
Enpak emisyon sa yo sou anviwònman an pa ka egzajere. Kòm fèm faktori proliferasyon ak echèl moute, se konsa tou fè kontribisyon yo nan chanjman nan klima. Pandan ke efò endividyèl pou redwi mak pye kabòn yo ta ka konsantre sou enèji ak transpò, sektè agrikòl la - espesyalman agrikilti bèt - te montre yo dwe youn nan chofè ki pi enpòtan nan chanjman nan klima, yon reyalite ki souvan neglije nan pi gwo diskisyon anviwònman an. Echèl la absoli nan pwodiksyon bèt, kantite lajan yo vas nan manje yo mande yo, ak fatra a ki te pwodwi pa fèm faktori fè sektè sa a yon gwo jwè nan kriz la kontinyèl rechofman planèt la.
2- Deforestasyon pou manje bèt
Demann pou pwodwi bèt, tankou vyann, letye, ak ze, se yon gwo chofè nan debwazman atravè mond lan. Kòm popilasyon mondyal la ap grandi ak modèl dyetetik chanjman, bezwen an pou manje bèt -prensipalman soya, mayi, ak lòt grenn -te monte. Pou satisfè demann sa a, zòn vas nan forè yo otorize fè plas pou endistriyèl-echèl pwodiksyon rekòt. An patikilye, rejyon tankou forè a Amazon yo te frape difisil pa debwazman yo grandi soya, anpil nan yo ki Lè sa a, yo itilize kòm manje bèt pou bèt.
Konsekans yo nan anviwònman an nan debwazman sa a yo pwofon ak byen lwen-rive. Forè, espesyalman forè twopikal, yo kritik pou kenbe divèsite biyolojik mondyal la. Yo bay yon kay pou espès inonbrabl, anpil nan yo ki endemic epi yo te jwenn okenn kote lòt bagay sou latè. Lè sa yo forè yo otorize fè wout pou rekòt, espès inonbrabl pèdi abita yo, ki mennen ale nan yon bès nan divèsite biyolojik. Pèt sa a nan divèsite biyolojik pa sèlman menase espès endividyèl, men tou deranje balans lan delika nan tout ekosistèm, ki afekte tout bagay soti nan lavi plant nan polinizateur.
Anplis de sa, forè jwe yon wòl enpòtan anpil nan sezi kabòn. Pye bwa absòbe ak magazen gwo kantite gaz kabonik, youn nan gaz yo prensipal lakòz efè tèmik kondwi chanjman nan klima. Lè forè yo detwi, se pa sèlman sa a kapasite depo kabòn pèdi, men kabòn nan ki te deja ki estoke nan pyebwa yo lage tounen nan atmosfè a, agwave rechofman planèt la. Pwosesis sa a se patikilyèman konsènan nan forè twopikal tankou Amazon a, souvan refere yo kòm "poumon yo sou latè a," paske nan kapasite vas yo nan absòbe CO2.
Clearance nan peyi pou manje bèt te vin youn nan chofè yo ki mennen nan debwazman mondyal la. Dapre kèk estimasyon, se yon pòsyon enpòtan nan debwazman nan zòn twopikal dirèkteman lye nan ekspansyon nan agrikilti yo grandi rekòt manje pou bèt. Kòm endistri yo vyann ak letye kontinye elaji satisfè demann k ap grandi, presyon an sou forè entansifye. Nan rejyon tankou Amazon a, sa a te mennen nan pousantaj alarmant nan debwazman, ak vas swaths nan forè twopikal ke yo te otorize chak ane.
3- Polisyon dlo
Fèm faktori yo responsab pou polisyon dlo enpòtan akòz gwo kantite fatra bèt yo jenere. Bèt vivan tankou bèf, kochon, ak poul pwodwi kantite lajan menmen nan fimye, ki, lè yo pa byen jere, ka kontamine rivyè ki tou pre, lak, ak dlo anba tè. Nan kèk ka, se fatra a ki estoke nan basen gwo, men sa yo ka fasilman debòde oswa fwit, espesyalman pandan gwo lapli. Lè sa rive, pwodwi chimik danjere, ajan patojèn, ak eleman nitritif depase tankou azòt ak fosfò soti nan koule nan fimye nan sous dlo, grav afekte ekosistèm lokal yo.
Youn nan konsekans ki pi konsènan ekoulman sa a se eutrofikasyon. Pwosesis sa a rive lè eleman nitritif depase -souvan soti nan angrè oswa dechè bèt -akimile nan kò dlo. Sa yo eleman nitritif ankouraje kwasans lan rapid nan alg, yo konnen kòm florèzon alg. Pandan ke alg yo se yon pati natirèl nan ekosistèm akwatik, surdevlopman a ki te koze pa eleman nitritif depase mennen nan rediksyon oksijèn nan dlo a. Kòm alg mouri ak dekonpoze, oksijèn se boule nan bakteri, kite dlo a ipoksik, oswa oksijèn-prive. Sa kreye "zòn mouri" kote lavi akwatik, ki gen ladan pwason, pa ka siviv.
Enpak la nan eutrofizasyon sou ekosistèm akwatik se pwofon. Rediksyon nan oksijèn enkonvenyans pwason ak lòt lavi maren, deranje chèn alimantè a ak sa ki lakòz alontèm domaj ekolojik. Espès ki konte sou nivo oksijèn ki an sante, tankou envètebre akwatik ak pwason, yo souvan premye moun ki soufri, ak kèk espès fè fas a aksidan popilasyon oswa disparisyon lokal yo.
Anplis de sa, dlo a ki kontamine kapab afekte popilasyon imen. Anpil kominote konte sou dlo dous soti nan rivyè ak lak pou bwè, irigasyon, ak aktivite lwazi. Lè sous dlo sa yo vin polye pa ekoulman faktori fèm, li pa sèlman menase sante nan bèt sovaj lokal yo, men tou konpwomèt sekirite a nan pwovizyon dlo pou bwè. Patojèn ak bakteri danjere, tankou E. coli, ka gaye nan dlo ki kontamine, ki poze yon risk pou sante piblik. Kòm kontaminasyon an pwopaje, sistèm tretman dlo lite yo retire tout sibstans ki sou danjere, ki mennen ale nan pi gwo depans ak risk potansyèl pou sante moun.
Anplis de sa, eleman nitritif yo depase nan dlo a, patikilyèman nitwojèn ak fosfò, ka mennen nan fòmasyon nan florèzon toksik alg ki pwodwi toksin danjere, yo konnen kòm syanotoksin, ki ka afekte tou de bèt sovaj ak moun. Toksin sa yo ka kontamine founiti dlo pou bwè, ki mennen ale nan enkyetid sou sante tankou maladi gastwoentestinal, domaj nan fwa, ak pwoblèm newolojik pou moun ki konsome oswa antre an kontak ak dlo a.
4- Konsomasyon dlo
Endistri a bèt se youn nan pi gwo konsomatè yo nan resous dlo dous, ak fèm faktori kontribiye anpil nan rate dlo mondyal la. Pwodwi vyann, patikilyèman vyann bèf, mande pou kantite lajan stupéfiants nan dlo. Pou egzanp, li pran apeprè 1,800 galon dlo yo pwodwi jis yon liv nan vyann bèf. Sa a se konsomasyon dlo menmen prensipalman kondwi pa dlo ki nesesè yo grandi manje bèt, tankou mayi, soya, ak Alfalfa. Sa yo rekòt tèt yo mande pou kantite lajan sibstansyèl nan dlo, ki, lè konbine avèk dlo a itilize pou bwè bèt, netwayaj, ak pwosesis, fè agrikilti faktori yon endistri ekstrèmman dlo-entansif.
Nan rejyon ki deja fè fas a rate dlo, enpak la nan agrikilti faktori sou resous dlo dous ka devastatè. Anpil fèm faktori yo sitiye nan zòn kote aksè nan dlo pwòp se limite oswa kote tab la dlo se deja anba presyon akòz sechrès, demann segondè, ak konpetisyon bezwen agrikòl. Kòm se plis dlo detounen irige rekòt pou manje bèt ak bay dlo pou bèt, kominote lokal yo ak ekosistèm yo kite ak mwens resous yo kenbe siksè akademik tèt yo.
Nan kèk pati nan mond lan, pratik agrikilti faktori te agrave estrès dlo, sa ki lakòz mank dlo pou tou de moun ak bèt sovaj. Rediksyon nan resous dlo dous ka mennen nan yon kantite konsekans grav. Pou egzanp, kominote repoze sou rivyè lokal yo ak dlo anba tè ka fè fas a disponiblite dlo redwi pou bwè, agrikilti, ak sanitasyon. Sa ka ogmante konpetisyon pou dlo ki rete a, ki mennen ale nan konfli, enstabilite ekonomik, ak pwoblèm sante piblik.
Enpak anviwònman yo egalman konsènan. Kòm rivyè, lak, ak nivo dlo anba tè gout akòz itilizasyon dlo twòp pa fèm faktori, ekosistèm natirèl tankou marekaj, forè, ak preri soufri. Anpil espès plant ak bèt ki konte sou ekosistèm sa yo pou siviv yo menase pa pèt la nan resous dlo. Nan kèk ka, tout abita ka detwi, ki mennen ale nan divèsite biyolojik redwi ak efondre nan chenn manje lokal yo.
Anplis de sa, itilizasyon dlo twòp pa fèm faktori kontribye nan degradasyon tè ak dezètifikasyon. Nan zòn kote irigasyon an te konte sou yo grandi rekòt manje, twòp dlo ka mennen nan salinizasyon nan tè a, fè li mwens fètil ak mwens ki kapab sipòte lavi plant. Apre yon tan, sa ka lakòz peyi vin enproduktiv ak kapab sipòte agrikilti, agwave presyon yo sou deja ensiste sistèm agrikòl.
Anprint dlo a nan agrikilti faktori fin pi lwen pase jis bèt la tèt yo. Pou chak liv nan vyann pwodwi, dlo a itilize pou rekòt manje ak ki asosye depans sa yo anviwònman vin de pli zan pli aparan. Nan yon mond ki fè fas a enkyetid k ap grandi sou chanjman nan klima, sechrès, ak mank dlo, itilize nan durabl nan dlo nan agrikilti faktori ap vin yon pwoblèm ijan.
5- Degradasyon tè
Abuze nan angrè chimik ak pestisid sou rekòt grandi pou manje bèt, tankou mayi, soya, ak Alfalfa, jwe yon wòl santral nan rediksyon sante tè. Pwodwi chimik sa yo, pandan y ap efikas nan ogmante pwodiksyon an rekòt nan kout tèm, gen alontèm efè negatif sou bon jan kalite tè. Angrè, patikilyèman moun rich nan nitwojèn ak fosfò, ka chanje balans lan eleman nitritif natirèl nan tè a, fè li depann sou entrain sentetik yo kenbe kwasans rekòt. Apre yon tan, sa a mennen nan yon pèt nan fètilite tè, fè li pi difisil pou peyi a yo kenbe siksè akademik lavi plant ki an sante san yo pa tout tan-ogmante aplikasyon pou nan pwodwi chimik yo.
Pestisid yo itilize sou rekòt manje tou gen efè domaj sou ekosistèm tè. Yo pa sèlman touye ensèk nuizib danjere, men tou mal ensèk benefisye, mikwòb, ak vè tè, ki se esansyèl nan kenbe sante, tè pwodiktif. Sganis tè yo jwe yon wòl enpòtan anpil nan dekonpoze matyè òganik, amelyore estrikti tè, ak ede monte bisiklèt eleman nitritif. Lè òganis sa yo touye, tè a vin mwens kapab kenbe imidite, mwens fètil, ak mwens fleksib nan ajan estresan anviwònman an.
Anplis de entrain chimik, agrikilti faktori tou kontribye nan ewozyon tè nan overgrazing. Densite yo segondè ba nan faktori-fou bèt tankou bèt, mouton, ak kabrit souvan rezilta nan overgrazing nan pastureland. Lè bèt yo vin twò souvan oswa twò intans, yo dezabiye vejetasyon soti nan tè a, kite li fè ak vilnerab a van ak ewozyon dlo. San yo pa kouvri plant ki an sante pwoteje tè a, arabl se lave lwen pandan lapli oswa bwote pa van an, ki mennen ale nan yon rediksyon nan pwofondè tè ak pwodiktivite.
Ewozyon tè a se yon pwoblèm grav, menm jan li ka mennen nan pèt la nan arabl la fètil ki nesesè pou ap grandi rekòt. Pwosesis sa a pa sèlman diminye potansyèl agrikòl peyi a, men tou ogmante chans pou dezètifikasyon, patikilyèman nan rejyon ki deja sansib a sechrès ak degradasyon peyi. Pèt la nan arabl ka rann peyi a enproduktiv, fòse kiltivatè yo konte sou pratik durabl tankou labou ak itilize nan pwodwi chimik adisyonèl yo kenbe pwodiksyon an.
6- twòp itilizasyon antibyotik
Te twòp la nan antibyotik nan agrikilti faktori vin youn nan enkyetid yo ki pi enpòtan sante piblik nan epòk la modèn. Antibyotik yo lajman itilize nan agrikilti bèt endistriyèl, pa sèlman nan trete maladi, men tou yo anpeche maladi nan bèt ki leve soti vivan nan kondisyon ki gen twòp moun ak sanitè. Nan anpil fèm faktori, bèt yo ap viv nan prizon fèmen ak ti chanm pou avanse pou pi, souvan ki mennen ale nan estrès ak gaye nan enfeksyon. Pou diminye risk pou yo epidemi maladi, antibyotik yo regilyèman ajoute nan manje bèt, menm lè bèt yo pa malad. Medikaman sa yo tou souvan itilize pou ankouraje kwasans rapid, sa ki pèmèt bèt yo rive jwenn pwa mache pi vit, ogmante pwofi pou pwodiktè.
Rezilta a nan itilizasyon sa a toupatou ak aveugles nan antibyotik se devlopman nan bakteri antibyotik ki reziste. Apre yon tan, bakteri yo ki siviv ekspoze a antibyotik vin de pli zan pli rezistan a efè yo nan medikaman sa yo, kreye "superbugs" ki pi rèd nan trete. Sa yo bakteri rezistan ka gaye pa sèlman nan mitan bèt, men tou nan anviwònman an, sous dlo, ak rezèv la manje. Lè bakteri rezistan fè wout yo nan popilasyon imen yo, yo ka lakòz enfeksyon ki difisil oswa menm enposib nan trete ak antibyotik komen, ki mennen ale nan pi long rete lopital, tretman pi konplike, ak ogmante pousantaj mòtalite.
Sa a menas k ap grandi nan rezistans antibyotik se pa nan prizon nan jaden an. Bakteri rezistan ka gaye soti nan fèm faktori nan kominote ki antoure nan lè a, dlo, e menm nan travayè yo ki okipe bèt yo. Ekoulman soti nan fèm faktori, chaje ak dechè bèt, ka kontamine sous dlo ki tou pre, pote bakteri rezistan nan rivyè, lak, ak oseyan yo. Bakteri sa yo ka pèsiste nan anviwònman an, k ap antre nan chèn alimantè a ak risk risk pou sante moun.
Abuze nan antibyotik nan agrikilti faktori se pa sèlman yon pwoblèm lokal; Li se yon kriz sante piblik mondyal. Dapre (ganizasyon Mondyal Lasante (OMS), rezistans antibyotik se youn nan pi gwo menas pou sante mondyal, sekirite alimantè, ak devlopman. Nasyonzini te avèti ke, san aksyon, mond lan te kapab fè fas a yon avni nan ki enfeksyon komen, operasyon, ak tretman pou maladi kwonik vin pi plis danjere akòz mank nan antibyotik efikas.
Nan peyi Etazini pou kont li, yon estime 23,000 moun mouri chak ane soti nan enfeksyon ki te koze pa bakteri antibyotik ki reziste, ak dè milyon plis yo afekte pa maladi ki mande pou pi long tretman oswa entène lopital. Pwoblèm lan te fè menm vin pi mal pa lefèt ke antibyotik yo itilize nan agrikilti yo souvan menm yo itilize nan trete maladi moun, sa vle di devlopman nan rezistans nan bèt dirèkteman menase sante moun.
7- Pèt divèsite biyolojik la
Agrikilti faktori gen yon enpak siyifikatif sou divèsite biyolojik, tou de dirèkteman ak endirèkteman, nan pratik ki menase ekosistèm ak bèt sovaj. Youn nan fason prensipal agrikilti faktori a kontribye nan pèt divèsite biyolojik la se nan debwazman, patikilyèman nan rejyon tankou forè a Amazon, kote zòn vas nan forè yo otorize pou fè plas pou rekòt manje bèt tankou soya ak mayi. Destriksyon nan forè sa yo elimine abita pou espès inonbrabl nan plant ak bèt, anpil nan yo ki deja vilnerab oswa ki an danje. Kòm ekosistèm sa yo detwi, espès yo ki konte sou yo deplase, ak kèk disparisyon figi.
Beyond debwazman, agrikilti faktori tou ankouraje yon apwòch monokultur nan agrikilti, espesyalman nan pwodiksyon an nan manje bèt. Pou nouri dè milya de bèt leve soti vivan chak ane, gwo-echèl fèm grandi yon varyete limite nan rekòt nan kantite vas, tankou soya, mayi, ak ble. Sistèm agrikòl entansif sa a diminye divèsite jenetik nan rekòt sa yo, sa ki fè yo pi sansib a ensèk nuizib, maladi, ak chanje kondisyon anviwònman an. Anplis de sa, monokult nan rekòt manje bèt ka degrade bon jan kalite tè ak resous dlo, deranje ekosistèm pi lwen.
Nan sistèm agrikilti faktori, konsantre a se souvan sou elvaj yon kèk espès chwazi nan bèt pou pwodiksyon an mas. Pou egzanp, endistri a bèt volay komèsyal majorite ogmante jis youn oswa de elve nan poul, ak menm bagay la tou se vre pou lòt kalite bèt tankou bèf, kochon, ak kodenn. Bèt sa yo elve pou karakteristik espesifik, tankou kwasans rapid ak pousantaj pwodiksyon segondè, nan depans nan divèsite jenetik nan popilasyon bèt. Sa a pisin jenetik limite fè bèt sa yo pi vilnerab a epidemi maladi ak diminye kapasite nan espès sa yo pou adapte yo ak chanje kondisyon anviwònman an.
Konsantre a sou pwodiksyon wo-sede tou mennen nan deplasman an nan abita natirèl ak ekosistèm. Marekaj, preri, forè, ak lòt abita enpòtan yo konvèti nan fèm faktori oswa tè pou ap grandi manje, ki pli lwen diminye divèsite biyolojik. Kòm abita natirèl yo detwi, bèt ak plant ki konte sou zòn sa yo pou siviv fè fas a risk pou yo disparisyon. Espès ke yon fwa prospere nan divès ak ekosistèm balanse yo kounye a se fòse yo soutni ak peizaj fragmenté, polisyon, ak konpetisyon nan bèt domestik fèm.
Pèt divèsite biyolojik la se pa sèlman yon pwoblèm pou bèt sovaj; Li afekte tou popilasyon imen yo. Ekosistèm an sante bay sèvis kritik tankou pollination, pirifye dlo, ak règleman klima. Lè divèsite biyolojik la pèdi, sèvis sa yo deranje, sa ki lakòz plis degradasyon anviwònman ki kapab afekte sekirite alimantè, sante moun, ak estabilite resous natirèl yo.
Anplis, sistèm agrikilti faktori souvan itilize pestisid, èbisid, ak lòt pwodwi chimik ki mal ki antoure ekosistèm yo. Pwodwi chimik sa yo ka kontamine tè, dlo, ak lè, afekte tou de plant ak espès bèt. Pou egzanp, itilize nan pestisid kontwole ensèk nuizib nan rekòt manje bèt ka inadvèrtans mal ensèk benefisye, tankou myèl ak papiyon, ki se kritik pou pollination. Lè sa yo polinizateur esansyèl yo te touye, li afekte tout chèn alimantè a, diminye divèsite nan plant yo ak rekòt ki disponib nan tou de moun ak bèt sovaj.
Farms faktori tou kontribye nan twòp lapèch nan oseyan yo ak rivyè yo, plis agrave pèt divèsite biyolojik. Pou egzanp, endistri a akwakilti, ki ogmante pwason nan kondisyon fèmen menm jan ak fèm faktori, te mennen nan rediksyon nan popilasyon pwason sovaj akòz overharvesting. Anplis de sa, manje a pwason yo itilize nan akwakilti souvan gen pwason ki fèt nan pwason sovaj-kenbe, mete plis souch sou ekosistèm maren.
8- Polisyon lè
Fèm faktori yo se kontribye enpòtan nan polisyon nan lè a, divilge gaz danjere ak patikil nan atmosfè a ki poze risk grav nan tou de sante moun ak bèt. Youn nan polyan prensipal yo ki emèt pa fèm faktori se amonyak, ki se pwodwi pa dechè bèt, ki gen ladan pipi ak poupou. Lè yo lage nan lè a, amonyak ka konbine ak lòt polyan, ki mennen ale nan fòmasyon nan patikil amann (PM2.5) ki se ti ase yo dwe respire pwofondman nan poumon yo. Sa a se patikil amann lye nan yon varyete de pwoblèm respiratwa, ki gen ladan opresyon, bwonchit, ak lòt maladi kwonik nan poumon, epi li se patikilyèman danjere nan popilasyon vilnerab tankou timoun yo, granmoun aje yo, ak moun ki gen pre-ki egziste deja kondisyon sante.
Yon lòt gwo polyan ki te pwodwi pa fèm faktori se metàn, yon gaz ki pisan lakòz efè tèmik ki kontribye nan rechofman planèt la. Metan se emèt pa bèt, espesyalman ruminan tankou bèf, mouton, ak kabrit, pandan dijesyon kòm yon pati nan yon pwosesis li te ye tankou fèmantasyon entetik. Pandan ke metàn se yon byproduct natirèl nan dijesyon nan bèt sa yo, gwo-echèl nan prizon nan bèt nan fèm faktori anplifye kantite lajan an nan metàn lage nan atmosfè a. Metan gen yon potansyèl pi wo planèt la pase gaz kabonik, fè li yon chofè enpòtan nan chanjman nan klima.
Farms faktori tou lage yon varyete de lòt patikil nan lè a, ki gen ladan pousyè ak matyè òganik soti nan kabann bèt ak manje. Patikil sa yo ka vin ayeryèn, patikilyèman pandan manyen ak transpò nan manje, menm jan tou pandan netwayaj ak dechè aktivite jete. Rale nan patikil sa yo ka lakòz tou de kout tèm ak alontèm pwoblèm respiratwa, ki gen ladan agravasyon nan maladi nan poumon ki egziste deja tankou anfizèm ak kwonik maladi pilmonè blokis (COPD). Polyan sa yo kapab kontribiye tou nan fòmasyon smog, ki degrad bon jan kalite lè a ak poze yon risk sante jeneral pou tou de moun ak bèt nan zòn ki antoure.
Efè polisyon nan lè nan fèm faktori pwolonje pi lwen pase sante moun. Pòv bon jan kalite lè a kapab tou mal bèt sovaj ak bèt pa sa ki lakòz detrès respiratwa, diminye fonksyon iminitè, ak ogmante emotivite nan maladi. Bèt k ap viv nan oswa tou pre fèm faktori, tankou zwazo sovaj, ensèk, ak ti mamifè, ka fè eksperyans enpak sante negatif akòz ekspoze a polyan tankou amonyak, metàn, ak patikil. Bèt vivan nan fèm nan fèm faktori, pandan se tan, ka soufri soti nan akimilasyon nan gaz toksik nan anviwònman k ap viv yo, plis kontribiye nan estrès yo ak malèz.
Enpak polisyon nan lè a soti nan fèm faktori pa nan prizon nan kominote lokal yo. Emisyon sa yo ka vwayaje long distans, ki afekte kalite lè nan tout ti bouk vwazen, vil yo, e menm tout rejyon yo. Patikil ayeryen an ak gaz ki te pwodwi pa fèm faktori ka flote pi lwen pase vwazinaj imedya etablisman an, kontribiye nan smog rejyonal ak vin pi grav pwoblèm nan polisyon nan lè a. Sa fè fèm faktori pa sèlman yon lokal men tou yon pwoblèm anviwònman mondyal la.
9- Ogmante emisyon gaz efè tèmik soti nan pwodiksyon manje
Enpak anviwònman an nan agrikilti faktori pwolonje pi lwen pase bèt yo tèt yo, ak pwodiksyon an nan manje bèt jwe yon wòl enpòtan nan ogmante emisyon gaz efè tèmik. Pwodiksyon manje, ki enplike nan ap grandi kantite vas nan rekòt tankou mayi, soya, ak ble yo kenbe siksè akademik bèt, mande pou gwo kantite enèji, angrè, ak pestisid, tout nan yo ki kontribye nan anprint nan kabòn nan agrikilti faktori.
Premyèman, angrè itilize amelyore pwodiksyon an rekòt lage gwo kantite oksid nitre (N2O), yon gaz ki pisan lakòz efè tèmik. Oksid nitre se prèske 300 fwa pi efikas nan pyèj chalè nan atmosfè a pase gaz kabonik, fè li yon faktè kritik nan rechofman atmosfè. Anplis de sa, aplikasyon an nan pestisid sentetik kontwole ensèk nuizib ak maladi nan gwo-echèl pwodiksyon manje tou jenere emisyon gaz efè tèmik. Pwodwi chimik sa yo mande pou enèji pou pwodiksyon, transpò, ak aplikasyon, plis ajoute nan chay anviwònman an nan agrikilti faktori.
Yon lòt faktè enpòtan ki kontribiye nan emisyon gaz efè tèmik soti nan pwodiksyon manje se itilize nan machin lou. Traktè, chas, ak rekoltè, patrone pa konbistib fosil, yo esansyèl nan gwo-echèl pwodiksyon rekòt, ak konsomasyon nan gaz nan machin sa yo ajoute kantite konsiderab nan gaz kabonik nan atmosfè a. Nati a enèji-entansif nan agrikilti modèn vle di ke, kòm demann pou pwodwi bèt leve, se konsa fè bezwen an pou gaz ak enèji yo pwodwi manje a bèt yo mande yo, sa ki lakòz yon kontribisyon k ap grandi nan emisyon gaz efè tèmik mondyal.
Anplis de emisyon yo dirèk soti nan angrè, pestisid, ak machin, echèl la nan agrikilti monokultur pou manje bèt tou agrave pwoblèm nan anviwònman an. Gwo monokult nan rekòt tankou mayi ak soya yo trè sansib a degradasyon tè, menm jan yo itilize eleman nitritif yo nan tè a sou tan. Pou konpanse pou sa a rediksyon, kiltivatè yo souvan konte sou angrè chimik yo kenbe pwodiksyon an rekòt, plis kontribiye nan liberasyon an nan gaz lakòz efè tèmik. Apre yon tan, bezwen sa a konstan pou angrè sentetik ak pestisid degrite sante tè, diminye kapasite peyi a nan sekrete kabòn ak diminye pwodiktivite jeneral li yo agrikòl.
Demann pou rekòt sa yo manje tou mennen nan abuze nan resous dlo. Rekòt tankou mayi ak soya mande pou kantite lajan vas nan dlo yo grandi, ak anprint an dlo nan pwodwi manje pou faktori-fou bèt se menmen. Sa a mete presyon enpòtan sou sous dlo dous lokal yo, espesyalman nan zòn ki deja fè fas a rate dlo. Rediksyon nan resous dlo pou pwodiksyon manje plis konpoze enpak yo nan anviwònman an nan agrikilti faktori, fè tout sistèm nan durabl.
Rekòt monokultur, itilize prèske sèlman pou manje bèt, tou kontribye nan pèt la nan divèsite biyolojik. Lè etandi gwo nan peyi yo otorize pou pwodiksyon manje, ekosistèm natirèl yo detwi, ak yon gran varyete plant ak espès bèt pèdi abita yo. Pèt divèsite biyolojik sa a diminye detèminasyon ekosistèm yo, sa ki fè yo mwens kapab debat ak chanjman nan klima, maladi, ak lòt ensiste nan anviwònman an. Konvèsyon nan paysages divès nan jaden inifòm nan rekòt manje reprezante yon modifye fondamantal nan ekosistèm, kontribiye nan degradasyon an jeneral nan anviwònman an.
10- Depandans gaz fosil
Fèm faktori yo depann anpil sou konbistib fosil, ki jwe yon wòl enpòtan nan tout pwosesis la nan endistriyèl-echèl agrikilti bèt. Soti nan transpòte manje nan transpow bèt yo abataj, konbistib fosil yo esansyèl pou kenbe sistèm nan kouri san pwoblèm. Sa a itilize anpil nan sous enèji ki pa renouvlab kreye yon gwo anprint kabòn ak kontribye anpil nan chanjman nan klima, osi byen ke rediksyon nan resous natirèl ki gen anpil valè.
Youn nan fason prensipal yo nan ki fèm faktori depann sou konbistib fosil se nan transpò. Feed, ki se souvan grandi nan zòn byen lwen, yo dwe transpòte nan fèm faktori, ki egzije gwo kantite gaz pou kamyon, tren, ak lòt machin. Nan anpil ka, fèm faktori yo sitiye nan rejyon aleka, se konsa transpòte bèt nan abataj oswa plant pwosesis vin tounen yon pwosesis koute chè ak gaz-entansif. Long-distans transpò nan tou de bèt ak manje jenere siyifikatif gaz kabonik (CO2) emisyon, ki se yon chofè kle nan rechofman planèt la.
Anplis de sa, pwodiksyon an nan manje tèt li se lou depann sou konbistib fosil. Soti nan operasyon an nan traktè ak chas nan jaden yo pou yo sèvi ak fosil gaz ki mache ak machin nan moulen grenn jaden ak manje manifakti plant yo, enèji ki nesesè yo pwodwi manje bèt se konsiderab. Konbistib fosil yo te itilize tou nan fabrike angrè sentetik, pestisid, ak lòt entrain agrikòl, tout sa ki kontribye plis nan anprint anviwònman an nan agrikilti faktori.
Anplis de konsomasyon dirèk nan konbistib fosil pou transpò ak pwodiksyon manje, operasyon an nan enstalasyon fèm faktori tèt yo depann sou enèji nan konbistib fosil. Nimewo a vas nan bèt loje nan espas fèmen mande pou vantilasyon konstan, chofaj, ak sistèm refwadisman yo kenbe kondisyon ki nesesè yo. Pwosesis sa a enèji-entansif souvan depann sou chabon, lwil oliv, oswa gaz natirèl, plis ajoute sou depandans endistri a sou resous ki pa renouvlab.
Depandans sou konbistib fosil pou agrikilti faktori gen yon efè kaskad sou rediksyon resous mondyal la. Kòm demann pou pwodwi bèt ogmante, se konsa fè bezwen an pou plis enèji, plis transpò, ak plis pwodiksyon manje, tout nan yo ki depann sou konbistib fosil. Sik sa a pa sèlman agrave domaj nan anviwònman an ki te koze pa agrikilti faktori, men tou kontribye nan rate resous, fè li pi difisil pou kominote yo jwenn aksè nan enèji abòdab ak resous natirèl.
11- Enpak klima a nan agrikilti bèt
Agrikilti Animal, patikilyèman agrikilti faktori, jwe yon wòl enpòtan nan kriz la chanjman nan klima mondyal, kontribiye nan apeprè 14.5% nan total emisyon gaz lakòz efè tèmik , dapre òganizasyon an manje ak agrikilti nan Nasyonzini (FAO) . Figi sa a stupéfiants mete endistri a nan mitan kontribye yo pi gwo nan chanjman nan klima, rivaling lòt sektè segondè-emisyon tankou transpò. Se enpak la klima nan agrikilti bèt kondwi pa plizyè sous emisyon gaz efè tèmik, ki gen ladan fèmantasyon entetik (pwosesis dijestif nan bèt ruminan), jesyon fimye , ak pwodiksyon an nan manje bèt .
Enterik fèmantasyon ak emisyon metàn
Kontribitè prensipal la nan emisyon gaz efè tèmik nan agrikilti bèt se fèmantasyon entetik , yon pwosesis dijestif ki fèt nan vant yo nan bèt ruminan tankou bèf, mouton, ak kabrit. Pandan pwosesis sa a, mikwòb kraze manje, pwodwi metàn (CH4) , yon gaz ki pisan lakòz efè tèmik ki gen yon rechofman atmosfè mondyal 28 fwa pi gran pase gaz kabonik (CO2) sou yon peryòd 100-ane. Metan se lage lè bèt burp, kontribiye anpil nan emisyon total endistri a. Etandone ke dijesyon bèt pou kont li konte pou yon gwo pati nan emisyon agrikilti bèt la, diminye pwodiksyon metàn nan endistri a se yon konsantre kle pou aksyon klima.
Jesyon fimye ak emisyon oksid nitre
Yon lòt sous enpòtan nan emisyon soti nan agrikilti faktori se jesyon fimye . Gwo-echèl fèm pwodwi kantite masiv nan dechè bèt, ki se tipikman ki estoke nan basen oswa twou. Kòm fimye dekonpoze, li degaje oksid nitwojèn (N2O) , yon gaz lakòz efè tèmik ki se apeprè 300 fwa plis ki pisan pase gaz kabonik . Itilizasyon angrè sentetik yo grandi manje bèt tou kontribye nan liberasyon an nan oksid nitwojèn, plis agwave enpak la anviwònman nan agrikilti faktori. Bon jesyon nan dechè bèt, ki gen ladan konpostaj ak rekiperasyon biogaz , ka ede diminye emisyon sa yo.
Pwodiksyon manje bèt ak chanjman itilizasyon tè
Pwodiksyon manje bèt la se yon lòt gwo chofè emisyon gaz efè tèmik nan agrikilti faktori. Gwo kantite peyi yo otorize yo grandi rekòt tankou mayi , plant soya , ak Alfalfa manje bèt. Sa a debwazman mennen nan liberasyon an nan kabòn ki estoke nan pye bwa, pli lwen ogmante anprint kabòn endistri a. Anplis de sa, itilize nan entansif nan angrè ak pestisid yo grandi rekòt manje mande pou gwo kantite enèji ak konbistib fosil, ki ajoute nan emisyon ki asosye ak agrikilti faktori. Bezwen an pou gwo kantite manje tou kondwi demann endistri a pou dlo ak peyi , pli lwen agwave chay anviwònman an nan agrikilti bèt.
Wòl agrikilti faktori a nan chanjman nan klima
Nati a entansif nan agrikilti faktori agrandi emisyon sa yo, kòm li enplike nan pwodiksyon bèt-wo dansite nan espas fèmen. Nan fèm faktori, bèt yo souvan kenbe nan kondisyon gen twòp moun, ki mennen nan pi wo emisyon metàn akòz estrès ak dijesyon rezèvwa. Anplis, fèm faktori tipikman konte sou sistèm manje endistriyèl ki mande pou gwo kantite resous, ki gen ladan enèji, dlo, ak peyi. Echèl la absoli ak konsantrasyon nan operasyon agrikilti faktori fè yo yon gwo sous nan klima-chanje emisyon , kontribiye anpil nan kriz la klima mondyal la .
Agrikilti faktori se pa sèlman yon pwoblèm etik, men tou yon siyifikatif menas anviwònman an. Enpak yo byen lwen nan sistèm sa a-sòti nan emisyon gaz efè tèmik ak debwazman nan polisyon dlo ak pèt divèsite biyolojik-demann imedya ak aksyon desizif. Kòm mond lan fè fas a ap grandi defi tankou chanjman nan klima, rediksyon resous, ak degradasyon anviwònman an, tranzisyon nan direksyon pratik pi dirab agrikòl ak diminye depandans sou agrikilti faktori pa janm te pi enpòtan. Pa sipòte rejim ki baze sou plant yo, pwomosyon metòd agrikilti dirab, ak defann pou règleman anviwònman an, nou ka diminye efè yo danjere nan agrikilti faktori ak asire yon sante, pi dirab nan lavni pou jenerasyon ap vini yo.
