Faigafaiva, fa'afiafiaga ma fa'apisinisi, sa avea ma vaega taua o le aganu'u ma le tausiga o tagata mo le tele o seneturi. Ae ui i lea, i le lotolotoi o le toafilemu o vaituloto ma le pisi o galuega a uafu o loʻo i ai se itu e tau le iloa - o mataupu tau le soifua manuia e fesoʻotaʻi ma faiga fagota. E ui ina tele ina faamalumalu mai i talanoaga i aafiaga o le siosiomaga, ae e tatau ona silasila totoa i ai le soifua manuia o i'a ma isi meaola o le gataifale. O lenei tala o lo'o su'esu'eina atugaluga o le soifua manuia e afua mai i fa'afiafiaga ma faigafaiva fa'apisinisi.
Faigafaiva Fa'afiafia
O faigafaiva fa'afiafia, e tulituliloa mo taimi paganoa ma ta'aloga, o se fa'agaioiga lautele e fiafia i ai le faitau miliona o tagata i le lalolagi. Peita'i, o le manatu o faigafaiva fa'afiafia ose taimi e le afaina ai, e fa'afitia ai le fa'aaafiaga ole soifua manuia o i'a o lo'o a'afia ai. O faiga pu'e-ma-tu'u, e masani ai le au fago fa'afiafiaga, e foliga mai e le lelei, ae e mafai ona fa'atupu ai le atuatuvale, manu'a, ma e o'o lava i le oti i i'a. O le fa'aogaina o matau u'amea ma le fa'aumi o taimi o fusu'aga e fa'ateteleina ai nei atugaluga mo le soifua manuia, e ono fa'aolaina ai manu'a i totonu ma fa'aletonu ai le malosi o le i'a e fafaga ma 'alofia ai manu fe'ai pe a uma ona tu'u.

Aisea e leaga ai le fagota o le pu'e ma le tu'u
Fagota fagota ma fa'asa'oloto, e masani ona ta'ua o se fua fa'asao po'o se fa'afiafiaga e fa'aolaina ai le fagota "taulimaina", ose faiga e tumu i popolega tau amio ma le soifua manuia. E ui lava i le fa'amoemoeina o fa'amanuiaga, o le fagota ma le tu'u atu e mafai ona a'afia ai i'a, e le gata i le tino ma le mafaufau.
O se tasi o fa'afitauli autu ile fagota ma le fa'asa'oloto ole fa'alavelave fa'aletino e o'o i le i'a a'o fa'agasolo le pu'eina ma le tagofiaina. O suʻesuʻega ua faʻaalia i taimi uma o iʻa e maua ma faʻasaʻoloto e mafatia i le maualuga o hormones o le atuatuvale, faʻateleina le fatu, ma le manava manava. O lenei tali fa'apopoleina e mafai ona matua ogaoga ma o'o atu ai i le mate o le i'a, tusa lava pe toe fa'afo'i i le vai. E ui o nisi i'a e foliga mai e aau ese e foliga mai e le afaina, o manu'a i totonu ma fa'alavelave fa'aletino e mafua mai i le atuatuvale e mafai ona iu ai ina oti.
E le gata i lea, o auala e fa'aogaina i le fagota ma le fa'asa'oloto e mafai ona fa'atupu ai le fa'aleagaina o i'a. E masani ona folo loloto e i'a matau, e faigata ai i tagata fagogota ona aveese e aunoa ma le toe afaina ai. O le taumafai e toe aumai matau e ala i le aveese faamalosi i tamatamailima po o tui e mafai ona masae ai le fa'ai o le i'a ma totoga i totonu, ma i'u ai i le faaleagaina e le mafai ona toe fa'afo'isia ma fa'ateleina ai le aofa'i o le oti. E tusa lava pe ua manuia le aveeseina o le matau, o le faiga o le tagofiaina e mafai ona faʻalavelaveina le ufiufi puipui i luga o le tino o le iʻa, ma tuʻu ai i latou e vaivai i faʻamaʻi ma manuʻa pe a toe faʻafoʻi i totonu o le vai.
E lē gata i lea, o le faiga o le fagota ma le fa'asa'oloto e mafai ona fa'alavelaveina ai amioga fa'alenatura ma ta'amilosaga fa'anatinati i le faitau aofa'i o i'a. O taimi umi o fusuaga ma fa'aauau pea ona pu'eina e mafai ona fa'aumatia ai i'a, fa'ate'a ese ai le malosi mai mea taua e pei o le su'e ma le fa'aipoipo. O lenei fa'alavelave i amioga fa'alenatura e mafai ona i ai ni a'afiaga fa'afuase'i i le fa'anatura fa'anatura o le vai, e ono tula'i mai ai le le paleni i le malosi o manu fe'ai ma fausaga o tagata.
O lona uiga, o le fagota ma le fa'asa'oloto e fa'aauau ai se ta'amilosaga o le fa'aleagaina e fa'afoliga o se ta'aloga po'o le fa'asao. E ui o le faʻamoemoe e ono faʻaitiitia le aʻafiaga i le faitau aofaʻi o iʻa, o le mea moni o le puʻeina ma le tuʻuina atu e masani ona iʻu ai i mafatiaga le manaʻomia ma le oti. A'o fa'aauau pea ona fa'aleleia lo tatou malamalama i le soifua manuia o i'a, e tatau ona toe iloilo la tatou faiga fa'afiafiaga ma fa'amuamua faiga fa'ale-aganu'u ma fa'aletagata e fa'aaloalo i le taua o le ola vai.
Faigafaiva Faapisinisi
E ese mai i faigafaiva fa'afiafiaga, o faigafaiva fa'apisinisi e fa'aoso i tupe mama ma le tausiga, e masani lava i se fua tele. E ui ina mana'omia mo le saogalemu o mea'ai i le lalolagi atoa ma le tamaoaiga, ae o faiga fa'atauva'a fa'atauva'a e tula'i mai ai ni atugaluga mo le soifua manuia. O se tasi o ia atugaluga o le pu'e, o le pu'eina fa'afuase'i o meaola e le'i fa'atatau i ai e pei o dolphins, laumei, ma manulele o le sami. E mafai ona fa'amata'utia le maualuga o fua faatatau o pu'ega, e i'u ai i manu'a, ma'i, ma feoti mo le faitau miliona o manu i tausaga ta'itasi.
O auala o lo'o fa'aaogaina i faigafaiva fa'apisinisi, e pei o le fagota ma le fagota, e mafai ona fa'atupu ai le tele o mafatiaga i i'a ma isi meaola o le gataifale. O le fagota, aemaise lava, e aofia ai le tosoina o upega tetele i luga o le alititai o le sami, ma pu'e fa'atauva'a mea uma i lo latou ala. O lenei faiga e le gata ina fa'aleagaina ai nofoaga ogaoga e pei o 'amu ma mutia ae fa'apena fo'i i manu na pu'eina i le fa'aumiumi o mafatiaga ma manu'a.
Pe Lagona e I'a le Tiga pe a Pu'e?
O i'a e o'o i le tiga ma le mafatia ona o le i ai o neura, o se mea masani i manu uma. A pipii i'a, latou te fa'aalia uiga o le fefe ma le fa'aletonu o le tino a'o latou tauivi e sola ma manava. Ina ua aveese mai lo latou nofoaga i lalo o le sami, o i'a e feagai ma le manava ona o le le maua o le okesene taua, e oʻo atu ai i faʻalavelave faʻalavelave e pei o le paʻu i lalo. I faigafaiva fa'apisinisi, o le suiga fa'afuase'i mai le vai loloto i luga e mafai ona fa'atupu atili ai le fa'aleagaina, e ono tula'i mai ai le malepelepe o fa'au'au aau i'a ona o le vave o suiga o le mamafa.

Manu'a Mea Fagotaga Manu'a
O mea fagota, tusa lava po'o le a le auala o lo'o fa'aaogaina, e fa'amata'u tele i i'a ma isi meaola. I tausaga taʻitasi, e faaleagaina ai ma le lē iloa e tagata fagogota le faitau miliona o manulele, laumei, mamame, ma isi meaola, a lē o le ʻaina o matau iʻa po o le lavelavea i laina fagota. O le i'uga o mea fagota ua tia'i ua tuua ai se ala o manu'a tigaina, ma ua matua pagatia ai manu. O lo'o fa'amamafaina e le au fa'aleleia o manu fe'ai e fa'apea, o mea fagota tu'ua o se tasi lea o fa'alavelave sili ona mata'utia i manu vai ma o latou nofoaga.

