Abantu

Iki cyiciro gikora iperereza ku gipimo cy’umuntu cyo gukoresha inyamaswa - uburyo twe nkabantu ku giti cyabo hamwe na societe dutsindishiriza, dukomeza, cyangwa turwanya gahunda yubugome. Kuva ku muco gakondo no gushingira ku bukungu kugeza ku buzima rusange n’imyizerere yo mu mwuka, umubano wacu n’inyamaswa ugaragaza indangagaciro dufite n'inzego z'imbaraga dutuyemo. Igice cya "Abantu" kirasesengura ayo masano, kigaragaza uburyo ubuzima bwacu bwite bufitanye isano nubuzima twiganje.
Turasuzuma uburyo indyo iremereye inyama, ubuhinzi bwinganda, hamwe nuruhererekane rwogutanga isoko byangiza imirire yabantu, ubuzima bwo mumutwe, nubukungu bwaho. Ihungabana ry’ubuzima rusange, kwihaza mu biribwa, no gusenyuka kw’ibidukikije ntabwo ari ibintu byihariye - ni ibimenyetso bya sisitemu idashoboka ishyira imbere inyungu kuruta abantu n’isi. Muri icyo gihe, iki cyiciro cyerekana ibyiringiro no guhinduka: imiryango y’ibikomoka ku bimera, abakinnyi, abaturage, hamwe n’abarwanashyaka bongeye gutekereza ku mibanire y’abantu n’inyamaswa no kubaka uburyo bwo kubaho, bwuje impuhwe.
Muguhangana ningaruka zumuco, umuco, nibikorwa bifatika byo gukoresha inyamaswa, natwe ubwacu duhura nabyo. Ni ubuhe bwoko dushaka kuba muri bo? Nigute guhitamo kwacu kwerekana cyangwa guhemukira indangagaciro zacu? Inzira igana ku butabera - ku nyamaswa no ku bantu - ni imwe. Binyuze mu kubimenya, kubabarana, no gukora, turashobora gutangira gusana gutandukana bitera imibabaro myinshi, kandi tugana ahazaza heza kandi harambye.

Urwego rwo hejuru rwa Merkuri mu Ifi Ifitanye isano n'ingaruka zo Gutwita: Ibyo Abategereje Ababyeyi bakeneye Kumenya

Inda ni igihe cyimpinduka ninshingano zikomeye, imirire igira uruhare runini mugutunga nyina numwana. Mugihe amafi yizihizwa kubera aside irike ya omega-3 nintungamubiri zingenzi zifasha gukura kwinda, amoko amwe afite ibyago byihishe: urugero rwa mercure nyinshi. Guhura na mercure mugihe cyo gutwita byajyanye nibibazo bikomeye, harimo kubyara imburagihe, kubyara bike, gutinda gukura, hamwe nibibazo byigihe kirekire byubwenge mubana. Iyi ngingo iragaragaza isano iri hagati yo kurya amafi yuzuye mercure hamwe n’ibisubizo byo gutwita mu gihe itanga inama zifatika zo guhitamo uburyo bwiza bwo mu nyanja buteza imbere inda nziza.

Urugamba rwihishe rw'abakozi bo mu ruganda: Ubuzima bwo mu mutwe, Umushahara muto, hamwe n'umutekano muke

Ubworozi bw'uruganda butuma isi idahwema gukenera inyama, amata, n'amagi, ariko imikorere yayo iva ku kiguzi kinini cy'abantu. Munsi yubuso bwiyi sisitemu yinganda zirimo abakozi bakomeza kwihanganira ibintu bikaze bikunze kutamenyekana. Umushahara muto, imirimo ivunanye cyane, guhura n’ibidukikije bishobora guteza akaga, hamwe nuburemere bwamarangamutima yo kwibonera inyamaswa zibabazwa byose bigira uruhare runini mubitekerezo byabakozi bo muruganda. Iyi ngingo irasuzuma ibibazo by’ubuzima bwo mu mutwe abo bantu bahura nabyo kandi ikanasobanura impamvu gukemura ibibazo byabo ari ngombwa mu gushyiraho inganda z’ubuhinzi zifite imyitwarire myiza kandi irambye.

Kongera gutekereza ku guhitamo ibiryo: Uburyo ibikomoka ku bimera bishyigikira ubuzima, kuramba, no kubaho neza

Ibiryo bigira ingaruka zikomeye kubuzima bwacu, ibidukikije, ndetse nubwitonzi, nyamara ingeso zo gukoresha kijyambere akenshi zirengagiza ayo masano. Ubwiganze bw’ubuhinzi bw’inyamanswa bwateye amashyamba, imihindagurikire y’ikirere, ndetse no gutakaza urusobe rw’ibinyabuzima mu gihe bigira uruhare mu ndwara zidakira zifitanye isano n’imirire. Ibikomoka ku bimera - uburyo bushingiye ku bimera butarimo ibikomoka ku nyamaswa - butanga amahirwe yo kongera gutekereza kuri ubu buryo. Mugushira imbere kuramba, kugabanya kwangiza inyamaswa, no kwakira ibiryo bikungahaye ku ntungamubiri kugirango ubuzima bwiza bugerweho, ibikomoka ku bimera biraduhatira gutekereza ku kuntu amahitamo yacu ahindura isi idukikije. Iyi ngingo irasuzuma impamvu guhindukira ukarya ibimera bishingiye ku bimera ni urufunguzo rwo kurema umubumbe muzima hamwe nubuzima bwiza bwo kubaho

Guhura nimirire yabantu bakeneye hamwe nibiryo bishingiye ku bimera: Imfashanyigisho yo kubaho neza, nta nyama

Mugihe ihinduka ryimirire ishingiye ku bimera rigenda ryiyongera, bitewe n’imyitwarire, ibidukikije, n’ubuzima, benshi bibaza uburyo bahaza imirire yabo nta nyama. Iyi ngingo irapakurura ibyangombwa byimirire yabantu kandi yerekana uburyo indyo yateguwe neza iterwa nibihingwa bishobora gutanga intungamubiri zose zikenewe kubuzima bwiza. Kuva ku binyamisogwe byuzuye poroteyine kugeza ku cyatsi gikungahaye kuri fer hamwe na vitamine B12 ikomezwa, dushakisha ingamba zifatika zo gutera imbere mu buzima butagira inyama. Waba wemera ibikomoka ku bimera cyangwa kugabanya inyama gusa, iki gitabo gitanga ubushishozi bugufasha kugera ku mirire yuzuye mugihe ushyigikiye imibereho yawe nisi.

Ibiryo bishingiye ku bimera kugirango ugabanye ibiro: Inama yo kurya ibikomoka ku bimera kuri pound isanzwe

Iterambere rigenda ryiyongera ku biryo bishingiye ku bimera ni uguhindura uburyo twegera kugabanya ibiro, hamwe n’ibikomoka ku bimera bigaragara ko ari uburyo bwiza kandi bwita ku buzima. Mu kwibanda ku biribwa byuzuye, byuzuye fibre no guca ibikomoka ku nyamaswa zuzuye za calorie, ubu buzima busanzwe bushigikira gucunga ibiro mugihe bizamura ubuzima muri rusange. Ubushakashatsi bwerekana ubushobozi bwabwo bwo kugabanya BMI, kunoza metabolisme, no guteza imbere byuzuye - ibintu byingenzi biganisha ku kugabanya ibiro birambye. Kurenga ku nyungu z'umuntu ku giti cye, ibikomoka ku bimera bihuza n'ibidukikije byangiza ibidukikije, bikagira intsinzi ku mubiri wawe ndetse no ku isi. Iyi ngingo irasesengura siyanse yibyokurya bishingiye ku bimera kugirango ugabanye ibiro mugihe utanga inama zifatika zagufasha kwakira ubu buzima bwintungamubiri utizigamye

Inyama zitunganijwe na Kanseri: Sobanukirwa n'ingaruka n'ingaruka z'ubuzima

Isano iri hagati yinyama zitunganijwe ningaruka za kanseri zikomeje gutera impungenge kuko ubushakashatsi bwerekana ingaruka mbi kubuzima. Ibicuruzwa nka bacon, sosiso, ham, hamwe ninyama zitangwa hakoreshejwe uburyo bwo kubungabunga butangiza imiti ya kanseri nka nitrite na hydrocarbone ya polycyclic aromatic hydrocarbone (PAHs). Ishyirahamwe ry’ubuzima ku isi (OMS) ryashyizwe mu rwego rwa kanseri yo mu itsinda rya 1, ibyo biryo bifitanye isano rya kanseri ifata amara n’ubundi bwoko bwa malariya. Hamwe na kanseri ku isi igenda yiyongera, gusobanukirwa n'ingaruka ziterwa no kurya inyama zitunganijwe ni ngombwa mu guhitamo indyo yuzuye. Iyi ngingo irasesengura siyanse iri inyuma yizi mpungenge, isuzuma uburyo uburyo bwo gutunganya bugira ingaruka ku buzima, kandi butanga ingamba zifatika zo kugabanya ingaruka ziterwa no gukomeza indyo yuzuye.

Uruhare rwibiryo bikomoka ku bimera mugucunga diyabete hamwe nisukari yamaraso

Diyabete, indwara idakira yibasira miriyoni ku isi yose, isaba ingamba zifatika zo gucunga isukari mu maraso kugirango birinde ingorane zikomeye. Nubwo ubuvuzi gakondo nkimiti nubuvuzi bwa insuline bikomeje kuba ngombwa, ibimenyetso bigenda byerekana imbaraga zishobora guhinduka mumirire - cyane cyane indyo yuzuye ibikomoka ku bimera. Huzuyemo ibinyampeke bikungahaye kuri fibre, imbuto, imboga, ibinyamisogwe, hamwe n’amavuta meza, ubuzima bushingiye ku bimera bwagize uruhare runini mu kunoza insuline, guhagarika isukari mu maraso, kugabanya umuriro, ndetse no kugabanuka kwa diyabete. Iyi ngingo yibanze kuri siyanse yinyungu kandi itanga inama zifatika zo kwinjiza amahame y’ibikomoka ku bimera mu kwita kuri diyabete. Waba ucunga diyabete cyangwa ushakisha uburyo bushya nkinzobere mu buzima, menya uburyo kwakira indyo y’ibikomoka ku bimera bishobora gufasha kugenzura isukari mu maraso no kumererwa neza muri rusange.

Uburyo Indyo Yibimera ishobora gufasha kwirinda indwara zidakira

Kubera ko indwara zidakira nk'indwara z'umutima, diyabete, na kanseri zikomeje kwibasira miriyoni ku isi yose, gushakisha ingamba zifatika zo kwirinda ntibyigeze byihutirwa. Injira indyo yuzuye ibikomoka ku bimera - ubuzima bushingiye ku bimera budahuza gusa n’imyitwarire n’ibidukikije ahubwo binatanga inyungu zikomeye zubuzima bushyigikiwe na siyanse. Mu kwibanda ku biribwa byuzuye intungamubiri nk'imbuto, imboga, ibinyampeke, ibinyamisogwe, n'imbuto mu gihe bivanaho ibikomoka ku nyamaswa birimo amavuta yuzuye na cholesterol, indyo y’ibikomoka ku bimera byagaragaye ko igabanya ibyago byo kurwara indwara zidakira. Iyi ngingo iragaragaza ubushakashatsi bwihishe inyuma yizi nyungu, irasobanura uburyo imirire ishingiye ku bimera ishyigikira gukumira indwara, kandi ikagaragaza uburyo bufatika bwo gukoresha ubu buryo bwo guhindura ubuzima bw’igihe kirekire n’ubuzima.

Gucukumbura Ibintu byumuco nimbonezamubano bigira ingaruka kumurya winyama mubantu

Kurya inyama bimaze igihe kinini bisobanura ibiryo byabantu, bikozwe muburyo bwimigenzo gakondo numuco mbonezamubano kwisi yose. Kurenga uruhare rwayo nkisoko yingenzi ya poroteyine nintungamubiri, inyama zitwara akamaro gakomeye k’ikigereranyo, ubukungu, n’imyitwarire itandukanye mu baturage. Kuva ku nyigisho z’amadini n’imigenzo y’amateka kugeza ku buzima bugezweho n’ubuzima bw’ibidukikije, ibintu byinshi byerekana uburyo societe ibona kandi ikarya inyama. Iyi ngingo iragaragaza imikoranire igaragara hagati y’umuco, ingaruka z’imibereho, ubukungu, imbaraga zirambye, n’indangagaciro z'umuntu ku giti cye mu gushyiraho uburyo bwo kurya inyama ku isi - bitanga ibisobanuro kuri iyi mikorere y’imirire yashinze imizi ariko igenda itera ingaruka ku masahani yacu gusa no ku isi yacu

Ubumenyi bushingiye ku bumenyi Inyungu zubuzima bwibiryo bikomoka ku bimera: Ingaruka zindwara zo hasi, igogorwa ryiza, nibindi byinshi

Kwiyongera kw'ibikomoka ku bimera ntabwo ari inzira gusa - ni uburyo bwo kubaho bushyigikiwe n'ibimenyetso bifatika bya siyansi. Usibye ibidukikije no kwitwara neza, gufata indyo yuzuye ibikomoka ku bimera byagaragaye ko bitanga ubuzima bwiza, kuva kugabanya ibyago byindwara zidakira nkindwara z'umutima na diyabete yo mu bwoko bwa 2 kugeza kunoza igogorwa, gucunga ibiro, no kuramba muri rusange. Huzuyemo ibiryo byuzuye intungamubiri nk'imbuto, imboga, ibinyamisogwe, imbuto, n'imbuto zose, indyo ishingiye ku bimera itanga imbaraga za vitamine, imyunyu ngugu, antioxydants, na fibre iteza imbere ubuzima bwiza. Muri iki kiganiro, tuzasesengura ubushakashatsi buheruka bwerekana uburyo kugenda ibikomoka ku bimera bishobora guhindura ubuzima bwawe mugihe dukemura ibibazo bishobora guterwa nimirire yuzuye. Waba utekereza kuri switch cyangwa ufite amatsiko gusa kubijyanye na siyanse yabyo byose - soma kugirango umenye impamvu ubuzima bushingiye ku bimera bushobora kuba urufunguzo rwo gufungura ubuzima bwiza

Ni Kuki Wifuza Ibiryo Byiza?

Shubuka ibisobanuro byinshi inyuma yo gukoresha imirire ituruka ku izindi mirire, kandi ubone ukuntu ibyo kurya byawe bigira uruhare.

Nigute Kwifuza Gukoresha Imirire Ituruka Ku Zindi Mirire?

Shingura amashanyarugari yoroshye, amakuru y'ubuhanga, n'amashakiro afasha kugira ngo utangire umurimo w'imirire ituruka ku izindi mirire ufite ubudahwe no kwiyumvamo.

Kwirwanaho mu Gikorwa

Hitamo ibiribwa, korogera isi, wiyegereze ubuzima bwiza kandi burambye.

Soma Ibisubizo

Shaka ibisubizo ku ibibazo bikunda kubazwa.