Amanza ajandarmeri akora umwanya w'ingenzi mu kwigisha ibwirizwa no kurinda mporamporaji mu baturage. Mugihe impuguke yabo nyamukuru ari ukurinda ubuzima bw'abantu n'ibyago, nabo bakora umwanya wingenzi mu gutegeka ibwirizwa birinda ubuzima bw'abanyamwuka. Yujujeje kubanyamwuka ni ibibazo bikeke cyane bikekwa mu myaka ishize, n'abakora ibwirizwa bateguye ibwirizwa bitandukanye kugirango bifatire iryo bazo. Ariko, ibwirizwa byo kurwanya yujujeje kubanyamwuka ni ingenzi iyo bitegeka, nuko nibwo amanza ajandarmeri akora. Kuva mu gihe ibibazo by'ubusebanya n'ubutindi bw'abanyamwuka byiyongera, ni ngombwa ku manza ajandarmeri kumenya umwanya wabo n'ibirimo byabo mu gutegeka ibwirizwa byo kurwanya yujujeje kubanyamwuka. Iri zina rizajya mu rugo mu mwanya w'amanza ajandarmeri mu gutegeka ibwirizwa byo kurwanya yujujeje kubanyamwuka, ibibazo bikekwa, n'ibipimo bikwiriye gutegwa kugirango bihakane banyamwuka. Kumenya ibirimo by'umwanya wabo muri iryo bazo, amanza ajandarmeri ashobora kugira uruhare mu kubaka masezerano kandi mporamporaji.
Ibigo by'umutekano w'umwami bikomeza amategeko arwanya cyane cyane ubwicanyi
Mu kwirukana ikinene no kurinda ibisigazwa, ibigo by'umutekano w'umwami bikora umwihariko mu gukomeza amategeko arwanya ubwicanyi bw'izindi nsi. Gukomeza ayo mategeko si ibyo ari byo gusa ariko kandi ari umwihariko w'ibyo bigo. Mu kwita kubyo bakora, umupolisi w'umutekano w'umwami akora ubushakashatsi ku bwicanyi bw'izindi nsi, akunganira ibyo yabonye, akakora n'imiryango irengera izindi nsi kugirango ahakane ababikoze. Mu gukomeza amategeko arwanya ubwicanyi, ibigo by'umutekano bikora ibyo bikora kugirango bikize izindi nsi, bikohereze ubutumwa bw'ubutabera ko ibyo bikora ntibizahabwa umugisha mu bikorwa byacu.
Kurinda izindi nsi ni ingenzi
Ni ngombwa ko kurinda izindi nsi ari ingenzi kandi ikomeye mu bikorwa by'abantu, mu mategeko, no mu gahunda z'abaturage. Izindi nsi, nk'abantu bafite akamaro, zifuzwa mu gahunda no mu kurindwa. Ibigo by'umutekano w'umwami bikora umwihariko mu gukomeza amategeko arwanya ubwicanyi. Mu kwita ku izindi nsi, ibigo by'umutekano bikiza izindi nsi, bikurinda izindi nsi, bikanafasha mu gahunda yo gushyiraho umwuka mwiza. Mu gahunda z'abaturage, ibigo by'umutekano bikora kugirango bizane umwuka mwiza wo kwita ku izindi nsi, bikagire umwihariko wo kwita ku izindi nsi, bikanafashe mu kuzana izindi nsi mu bikorwa by'abantu.
Umpolisi akora hamwe n'imiryango irengera izindi nsi
Amasomo y'igihugu akora umwihariko ukomeye mu gukumira ubwicanyi bw'izindi ntarengwa ndetse akagira ubufatanye bukomeye n'amashyamba y'abahorerezi kugirango amahanga y'izindi ntarengwa abeho neza mu bwigunge bwabo. Mu gukorana n'amashyamba y'abahorerezi, imisoda y'igihugu irashobora gusubiza mu buryo bwihuse ibibazo by'ubwicanyi bw'izindi ntarengwa, n'ibibazo by'izindi ntarengwa zibura ikinyegezwa. Ibi bikururira mu gihe gito cyo kubona ibisubizo ku ibyo byose bijyanye n'ubwicanyi n'ubutabera bw'izindi ntarengwa mu mavuriro. Byongeye kandi, abasoda b'igihugu bashobora kubona uburambe mu gufata neza izindi ntarengwa no kubafasha mu mavuriro. Ubufatanye hagati y'amashyamba y'abahorerezi n'amagare y'igihugu ni ubushobozi bwo gushyigikira izindi ntarengwa no kubikingira.

Gutegurira ibibazo by'ubwicanyi bw'izindi ntarengwa
Kugira ingaruka ku masaha y'ubwicanyi bw'ibinyabuzima, amabwiriza nk'ayo akora ku gahato akora ku bufatanye n'amashyirahamwe arwana n'ubwicanyi bw'ibinyabuzima aramenya ubupfura bw'ikiguzi cy'uburere bw'igikorwa ku bagize amagariro. Amakuru y'uburere ku bwicanyi bw'ibinyabuzima akorera abagize amagariro n'amahame n'ibiganiro byo kubona ibimenyetso by'ubwicanyi, gusobanukirwa n'amategeko n'amabwiriza, gushaka ibimenyetso, no gukora ibizana n'ababonye n'abakoreye. Byongeye kandi, abagize amagariro bamenya ibyago n'ibiganiro birimo kubona ibimenyetso by'ubwicanyi bw'ibinyabuzima, nko kubona neza n'uburenganzira bw'ibinyabuzima mu gihe cy'ibizana. Kubaha abagize amagariro uburere bw'ikiguzi, amashyirahamwe akora neza mu kurwanaho n'amategeko arwanya ubwicanyi n'ubwicanyi, bikanabaha abakoreye ibyaha ibyo bakwiriye. Ibi bigira uruhare mu kurwanaho n'ubuzima bw'ibinyabuzima mu baturage.
Ubufatanye hagati y'amashyirahamwe ni ngombwa
Gutera umutekano ukwiriye ku mategeko arwanya ubwicanyi bw'ibinyabuzima bisaba ubufatanye hagati y'amashami atandukanye. Nta shami rimwe ryonyine rishobora kwirwanaho n'ibibazo byinshi by'ubwicanyi bw'ibinyabuzima ku bwaryo bwenyine. Ubufatanye bwemerera kugabana ibikoresho, ubumenyi n'amakuru, bikaba byoroshye kandi byuzuye ubushakashatsi. Bafatanyije hamwe, amashami y'utekano ashobora guhuza ubumenyi bwabo, amakuru, bamenye ibintu bihuriramo n'amakimbirane mu maso y'ubwicanyi, bakabigenera ibisubizo kugira ngo babirinde. Imirimo yo gufatanya ikagera no ku rwego rw'utekano kugira ngo babafatishe mu kungura ibinyabuzima, abahanga mu bwoko bw'ibinyabuzima n'abahanzi, bakayobora inzira yo kurwanya ubwicanyi bw'ibinyabuzima. Mukugira ubufatanye hagati y'amashami, bashobora kongera urwego rwabo, bagashyiraho umutekano ukwiriye ku mategeko arwanya ubwicanyi bw'ibinyabuzima, bikanabongerera ibinyabuzima ubuzima bwiza mu muryango.
Kushakisha no kwirwanaho abashinjwa
Ibigo by'ishinyagano by'umutekano wa leta bisanga uruhare runini mu gukusanya ibimenyetso no gushinjikanya abafati abajejweho muburyo bwo kwica imbwa. Ibi bigo bisabwa gukusanya ibimenyetso ku buryo bw'imbwa bajejweho no kubunganisha ibimenyetso kugira ngo babake ibimenyetso bikomeye kurabatwaye. Iyi nzira akenshi isaba gukorana n'abahanga mu buzima bw'imbwa no kubona ibimenyetso by'ubuvuzi kugira ngo bamenye uburyo imbwa zajejejweho. Igihe gukusanya ibimenyetso birangiye, ibigo by'umutekano wa leta bikora hamwe n'abashinjikanyi kugira ngo babone aherutse kandi bajejejweho iby'abo bahaye. Ibi bisaba gukora neza, kwigirira hamwe no kwiyegereza amategeko kugira ngo babone umugambi wo kwiga no gukora iby'ubutabera. Mu gukora neza no gushinjikanya abafati, ibigo by'umutekano wa leta bikora kugira ngo bafashe imbwa no kubungabunga uburenganzira bwazo, kubereka ko kwica imbwa ntibizahoraho mu baturage.

Kwitangira amategeko akomeye
Kuzongerera gukomera ku gitekerezo cyo kurwanya ubwicanyi bw'izindi nyamaswa, ni ngombwa kwigira inama mu guhimba ishyano rikomeye ku bafatiwe. Ishyano rya saha rishobora ntarangire uko rikwiriye ubukana bw'ibyaha bikorewe, bikagira uruhare mu kurwanya ubwicanyi ku bafatiwe. Mu kwigira inama mu guhimba ishyano rikomeye, agasubizo k'inkiko ishobora kohereza ubutumwa bukomeye bwerekana ko ubwicanyi bw'izindi nyamaswa buzahura n'ibyago bikabije. Ibi bishobora gufasha kurwanya abantu ngo babashe gukora ibyo bifuza no gushyigikira umuzimu w'izindi nyamaswa no kubaha izindi nyamaswa. Ishyano rikomeye rishobora kandi gutanga ubutabera ku bamfatiwe, haba abantu n'izindi nyamaswa, no kurikana abafatiwe ku mavugo yabo. Byongeye, ibyo byishyano bikabasha gukora nk'ikintu cy'ihindurwa mu nzego z'abaturage, kubyara ubumenyi ku bikorwa byo kurengera izindi nyamaswa no gushyigikira umwete wo kubaha izindi nyamaswa mu nzego z'abaturage. Mu kwigira inama mu guhimba ishyano rikomeye, agasubizo k'inkiko ishobora gukora nk'ikintu cy'ihindurwa mu gushyiraho amategeko y'izindi nyamaswa, bikagira uruhare mu gushyigikira ubuzima bw'izindi nyamaswa no kubaha izindi nyamaswa, bikagira umutuzo no gushyigikira umuzimu w'izindi nyamaswa mu baturage.
Gutera inkunga abaturage mu kuburira ubwicanyi
Kugira ngo habeho gushyirwa mu bikorwa neza inshingano zo kurwanya ubwicanyi bwakorewe ibinyabuzima, ni ngombwa guha amasoko ubushobozi bwo kubaza ibyabaye mu bwicanyi. Gushishikariza abantu kwivuga no kubaza ibyo bwicanyi ntibyo byongera gusa kwigaragaza kw’abakora ibyo bwicanyi gusa, ahubwo binatuma habaho umunsi w'abantu bifuza ibyo binyabuzima. Ibi bishobora kugirwa binyuze mu bikorwa by’uburezi bigenga abaturage ku ishushanya ry’ubwicanyi, uburyo bwo kubaza ibyabaye, n’igikorwa cyo gukorana na polisi. Mu guteza imbere ubushobozi n’ubutaka mu baturage, twashobora gukora kugira ngo dushyireho umuco udahwema kwemerwa, aho ubwicanyi bwibinyabuzima budakemuka, kandi aho ibyo binyabuzima bikorerwa ubuhanga.

Muri make, birigaragara ko amasoko akora umwihariko wo gushyirwa mu bikorwa neza inshingano zo kurwanya ubwicanyi bw'ibinyabuzima. Mu kugira intambwe nziza kandi mu gukorana n’ibigo by’ubutabazi bw’ibinyabuzima n’amasoko, ibi bigo by’amategeko bishobora guhugura ko ibinyabuzima bikindwa ubwicanyi n’ibizaba. Ni ngombwa ku bantu bose kubaza ibyo bibonye by’ubwicanyi bw’ibinyabuzima kandi ku masoko gukora byihuse no gushyira mu bwishingizi abakora ibyo bwicanyi. Hamwe, twashobora gushyiraho izuba ryiza kandi ryiza ku binyabuzima byose.
Ibibazo
Ni izihe ngingo z’amategeko akomeye mu gushyirwa mu bikorwa neza inshingano zo kurwanya ubwicanyi bw'ibinyabuzima?
Imikorere y'ibanze ry'ishyaka rishinzwe gukangura ubutungane mu gushyira mu bikorwa amategeko arwanya ubwicanyi bw'ibinyabuzima irimo kwiga no kwitabisha ibirego by'ubwicanyi bw'ibinyabuzima, gukora ibizira mu ntambara no kuboha iyo bikenewe, gushaka ibimenyetso mu mahakama, no kubohesha cyangwa gutanga amanota ku bantu bemejwe ko bafata ingingo zo kwica ibinyabuzima. Ni ibyo bikorwa kandi byo gushyira hamwe n'amabwiriza agena ibinyabuzima n'abaganga b'ibinyabuzima, guteza imbere ubumenyi n'ubushobozi mu bashinzwe kubakira ku binyabuzima, no gukorana n'abamamazemo mu mahakama kugira ngo bemeze ko abafati b'ingozi bishyuzwe ibyaha byabo. Byongeye, ibikorwa by'ishyaka rishinzwe gukangura ubutungane bikagorana n'amagambo y'ubutabazi bw'ibinyabuzima kugira ngo bakize n'abakize ibinyabuzima bikomeretse cyangwa bikurwaho.
Ibyo bikorwa by'ishyaka rishinzwe gukangura ubutungane bikagorana gute n'amagambo y'ubutabazi bw'ibinyabuzima mu gushyira mu bikorwa amategeko arwanya ubwicanyi?
Ibyo bikorwa by'ishyaka rishinzwe gukangura ubutungane bikagorana n'amagambo y'ubutabazi bw'ibinyabuzima mu gushyira mu bikorwa amategeko arwanya ubwicanyi mu rwego rw'imyumvire itandukanye. Bakunda gukorana kugira ngo bige ibirego by'ubwicanyi bw'ibinyabuzima, gukabya amakuru n'amagenzi. Amagambo y'ubutabazi bw'ibinyabuzima ashobora gutuma abantu bamenye ibyo bakora n'icyo babona mu kwiga ibirango by'ubwicanyi no kubafasha mu kwita ku binyabuzima bikurwaho. Ni nabyo bishobora gutuma abantu bamenye uburyo bwo kubakira no kwiga iby'ubwicanyi. Gukorana hagati y'abyo byombi bituma habaho umutekano n'ubutabazi bw'ibinyabuzima mu rugo.
Ni izihe ngorane zikomerera ibikorwa by'ishyaka rishinzwe gukangura ubutungane mu kwiga no gushyira mu mahakama ibyaha bijyanye n'ubwicanyi bw'ibinyabuzima?
Amasomo y'ikoranabuhanga mu mategeko akomeye ahanganye n'ingorane nyinshi mugihe bakusanya ibimenyetso no gushinjira mubikorwa ibyaha byo gukoresha nabi abahizi. Amahirwe y'ikiguzi n'amafranga mato ari byo byakwimika kuko batazigera batuma ingufu n'igikorwa muri ibyo bijyana. Kubyongera, ubukangava bw'ibanga n'ubumenyi muri ibyaha byo gukoresha nabi abahizi bishobora gukora ngo hagararike ibimenyetso no kubaka ikimenyetso cy'uzuye. Amasezerano y'ibyaha byo gukoresha nabi abahizi n'abantu batabishaka kubivuga mugihe kizaza ntibabaho. Kubyongera, amategeko n'amabwiriza atandukanye hagati y'amashyirahamwe ashobora gukora imyumvire itandukanye mu gushyira mubikorwa. Muri rusange, gukemura ibyo bigorane bisaba kongera inkunga, amahirwe, n'amasezerano hagati y'amashyirahamwe y'ikoranabuhanga mu mategeko n'amashyirahamwe y'abahizi.
Ni ibihe bikorwa by'ubumenyi cyangwa ibindi byatewe n'amashyirahamwe y'ikoranabuhanga mu mategeko kugirango bagerageze gukumira no gushyira mubikorwa ibyaha byo gukoresha nabi abahizi?
Ibi bikorwa by'ubumenyi n'ibindi byatewe n'amashyirahamwe y'ikoranabuhanga mu mategeko kugirango bagerageze gukumira no gushyira mubikorwa ibyaha byo gukoresha nabi abahizi birimo kongera ubufatanye n'amashyirahamwe y'abahizi, kwigisha abajyanama amategeko y'ibyaha byo gukoresha nabi abahizi n'ubumenyi bw'ubushinjacyaha, gushyiraho imiryango cyangwa amagambo y'ubushinjacyaha kugirango abafate ibyaha byo gukoresha nabi abahizi, guteza imbere ubumenyi bw'abaturage n'amashuri, gushyira mubikorwa ibyaha by'ubushinjacyaha ku bafati, no gukoresha ikoranabuhanga nka kamerasi n'amashusho mu kuzuza no kubona abafati. Ibi bikorwa bishaka gukora ishyaka ryo kubaho nta gukoresha nabi abahizi, gushyigikira ubumenyi bw'abaturage ku bumenyi bw'ubuzima bw'abahizi, no gushyira mubikorwa ubushinjacyaha bw'uzuye ku bafati.
Ni gute amashyirahamwe y'ikoranabuhanga mu mategeko ayobora abaturage ku bumenyi bw'ubuzima bw'abahizi no kubamenyesha ibyaha byo gukoresha nabi abahizi n'ibyaha by'ubushinjacyaha ku bafati?
Amashyirahamwe y'ikorera ry'umuryango amagisha mu baturage ku byo kwerekana nabi imyitwarire y'abagirirwa n'ubugizi bwa nabi ku bipfu kwerekana nabi imyitwarire ku nabi n'ubugizi bwa nabi ku bagirirwa n'ubugizi bwa nabi binyuze mu bintu bitandukanye. Bakorera imirimo yo kumenyekanisha abaturage, kugabanya ibikoresho by'amakuru, no gukorera mu bikorwa by'abaturage cyangwa ibiganiro kugira ngo berekane ubukangurambaga bw'ibikorwa nk'ibi. Ibi bikemera abaturage kumenya no kwerekana nabi imyitwarire y'ubugizi bwa nabi, kugira ngo berekane uruhare rw'ibyo mu kurinda abagirirwa n'ubugizi bwa nabi no kurinda abaturage. Byongeye kandi, amashyirahamwe ashobora gukorana n'amashyirahamwe arengera uburenganzira bw'imirire n'imirire myiza akoresheje imiyoboro n'imidaharo kugira ngo akangure abaturage ku ntera y'ubugizi bwa nabi ku bagirirwa n'ubugizi bwa nabi, nko gushyirwaho amandorokero, gufungwa, cyangwa gufungwa mu gufata imirire.





